Laurentius Litta

Kardynał biskup

Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

23 lutego 1756
Mediolan

Data i miejsce śmierci

1 maja 1820
Monteflavio

Miejsce pochówku

Bazylika świętych Jana i Pawła na Celiusie w Rzymie

Prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary

Okres sprawowania

1814–1818

Prefekt Kongregacji Indeksu

Okres sprawowania

1803–1816

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

6 czerwca 1780

Nominacja biskupia

23 września 1793

Sakra biskupia

6 października 1793

Kreacja kardynalska

23 lutego 1801

Kościół tytularny

biskup Sabiny

Multimedia w Wikimedia Commons

Sukcesja apostolska

Data konsekracji

6 października 1793

Konsekrator

Luigi Valenti Gonzaga

Współkonsekratorzy

Carlo Crivelli
Giovanni Francesco Guidi di Bagno-Talenti

Konsekrowani biskupi
Jan Chrzciciel Albertrandi	26 stycznia 1796
Michele Belli	2 października 1814
Francesco Maria Cipriania OSB	2 października 1814
Candido Maria Frattini	2 października 1814
Giovanni Marchetti	2 października 1814
Anselmo Basilici	27 grudnia 1814
Aloisio Scacoz	13 sierpnia 1815
Ignazio Palmidessa	9 czerwca 1816
Michelangelo Calmet	4 sierpnia 1816
Pietro Paolo Mazzichi	4 maja 1817
Giuseppe-Maria Lais	19 kwietnia 1818
Rodolfo Brignole Sale	7 czerwca 1818
Edward Bede Slater OSB	28 czerwca 1818
Giovanni Philip Paroni OFMConv.	lipiec 1818
Vincenzo Macchi	4 października 1818
Giuseppe Maria Pellicano	27 grudnia 1818
Francesco Saverio Triggiani	27 grudnia 1818
Giovanni Battista Bolognese	12 kwietnia 1819
Vincenzo Maria Manieri OFMConv.	12 kwietnia 1819
Emmanuele Lodi OP	24 sierpnia 1819
Luigi Ugolini	24 sierpnia 1819
Antonio Baldini	27 lutego 1820
Filippo Giudice Caracciolo COr	27 lutego 1820

Współkonsekrowani biskupi
Wincenty Maria Strambi CP	26 lipca 1801

Laurentius Litta (Lorenzo Litta, Wawrzyniec Litta) (ur. 23 lutego 1756 w Mediolanie, zm. 1 maja 1820 w Monteflavio) – dyplomata i polityk papieski, kardynał-biskup Sabiny, prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary (od 1814)^[1], arcybiskup Teb, nuncjusz apostolski w Rzeczypospolitej (1794-1797), a następnie w Rosji (1797-1799). Wikariusz generalny Rzymu (1818–1820).

Życiorys

Był bratem admirała floty rosyjskiej. Wrogo nastawiony do insurekcji kościuszkowskiej. 11 lutego 1794 został mianowany przez papieża Piusa VI nuncjuszem w Rosji, zaś 13 kwietnia 1794 w Rzeczypospolitej. Jako nuncjusz sprzeciwił się wydaniu w Polsce dzieła Constantina François de Chaseboeufa de Volneya Rozwaliny, czyli uwagi nad Rewolucyami narodów^[2]. Uchronił biskupa chełmskiego Wojciecha Skarszewskiego przed egzekucją. W czasie powstania współpracował z wywiadem rosyjskim i Prusakami. Pierwszy witał wkraczające do Warszawy wojska rosyjskie, potem przejmujące ją wojska pruskie. Pod jego wpływem 16 grudnia 1795 papież Pius VI wydał brewe potępiające insurekcję kościuszkowską, określając ją przedsięwzięciem bezbożnym. W 1796 w piśmie okólnym instruował księży, aby przy spowiedzi i nauce katechizmu nakłaniali wiernych do posłuszeństwa zaborcy^[3].

Gdy w listopadzie armia rosyjska pod dowództwem gen. Aleksandra Suworowa pojawiła się na wschodnim brzegu Wisły i rozpoczął się szturm na Pragę i masakra, ambasador brytyjski pułkownik William Neville Gardiner i Laurentius Litta, przekroczyli rzekę, aby błagać o uratowanie życia mieszkańcom stolicy. Suworow w końcu dał się ubłagać.

Przypisy

↑ D.M. Cheney: Lorenzo Cardinal Litta. [dostęp 2010-04-27].
↑ Ryszard W. Wołoszyński, Pokolenia oświeconych. Szkice z dziejów kultury polskie XVIII w., Warszawa 1967, s. 178.
↑ Dariusz Łukasiewicz: „Niemieckie psy” i „polskie świnie” oraz inne eseje z historii kultury. Gdynia: Wydawnictwo Uraeus, 1997, s. 249, 250. ISBN 83-85732-53-5.

Bibliografia

Buchholtz L. H., Powstanie kościuszkowskie w świetle korespondencji posła pruskiego w Warszawie. listy Ludwiga Buchholtza do Fryderyka Wilhelma II (styczeń-czerwiec 1794 r.), Warszawa 1983. ISBN 83-211-0449-5.
Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772–1864. Wybór źródeł, oprac. O. Beiersdorf, Wrocław 1960.
Laurentius Litta

Opracowania

Cheney D. M., Lorenzo Cardinal Litta. [dostęp 2010-04-27].
Davies N., Ostatni dyplomata w Warszawie. Gazeta.pl, 2007-11-28. [dostęp 2010-04-27].
Zwycięstwo czy klęska? W 190 rocznicę powstania kościuszkowskiego, HenrykH. Kocój (red.), Katowice: UŚ, 1984, ISBN 83-00-00771-7, OCLC 69613004 .

Przedstawiciele Stolicy Apostolskiej w Polsce

Legaci papiescy	Robert (1000) Gwalon (1103) Gilles (1124 lub ok. 1126) Humbald (1145) Guido di Crema (1148) Rainald (ok. 1177/80) Giovanni Malabranca (1189) Pietro Capuano (1197) Gregorio Crescenzi (1223) Jacques Pantaleon (1247–1249) Guy de Bourgogne (1267–1268) Filip (1279) Giovanni Boccamazza (1286) Julian Cesarini (1442)
Internuncjusze i legaci apostolscy	Zaccaria Ferreri (1519–1521) Toma Crnić (1522–1523) Jan Antoni Pulleoni (1524–1526) Mikołaj Fabri (1525–1526) Jan Franciszek Cito (1525–1527) Pamfiliusz Strassoldo (1536–1536) Hieronim Rorario (1539–1540) Otto Truchsess von Waldburg (1542–1542) Hieronim Martinengo (1548–1548) Marek Antoni Maffei (1553–1553)
Nuncjusze i legaci apostolscy	Luigi Lippomano (1555–1558) Kamil Mentovato (1558–1558) Bernardo Bongiovanni (1560–1563) Giovanni Francesco Commendone (1563–1565) Giulio Ruggieri (1565–1568) Vincenzo dal Portico (1567–1573) Giovanni Francesco Commendone (1571–1573) Vincenzo Laureo (1572–1578) Giovanni Andrea Caligari (1577–1581) Alberto Bolognetti (1581–1585) Hieronim De Buoi (1584–1587) Hannibal De Capua (1586–1591) Ippolito Aldobrandini (1588–1589) Jerzy Radziwiłł (1592) Germanicus Malaspina (1592–1598) Henryk Caetani (1596–1597) Klaudiusz Rangoni (1598–1607) Franciszek Simonetta (1606–1612) Leliusz Ruini (1614–1621) Cosimo de Torres (1621–1622) Giovanni Battista Lancellotti (1623–1628) Antonio Santacroce (1627–1631) Mario Filonardi (1635–1643) Pietro Vidoni (1652–1660) Antonio Pignatelli (1660–1668) Galeazzo Marescotti (1668–1670) Angelo Maria Ranuzzi (1671–1672) Francesco Bonvisi (1672–1675) Angelo Maria Ranuzzi (1675) Francesco Martelli (1675) Andrea Santacroce (1690–1696) Gianantonio Davia (1696–1698) Francesco Pignatelli (1700–1703) Settimio Paluzi (1703–1704) Orazio Filippo Spada (1704–1706) Niccolò Spinola (1708–1712) Giulio Piazza (1706–1709) Girolamo Grimaldi (1712–1721) Girolamo Archinto (1721) Vincenzo Santini (1722–1728) Camillo Paolucci (1727–1738) Fabrizio Serbelloni (1738–1746) Alberico Archinto (1746–1754) Niccolò Serra (1754–1760) Antonio Eugenio Visconti (1760–1766) Angelo Maria Durini (1767–1772) Giuseppe Garampi (1772–1776) Giovanni Andrea Archetti (1776–1783) Ferdinando Maria Saluzzo (1784–1794) Lorenzo Litta (1794)
Nuncjusze apostolscy	Ambrogio Damiano Achille Ratti (1919–1921) Lorenzo Lauri (1921–1926) Francesco Marmaggi (1928–1936) Filippo Cortesi (1936–1939, tytularnie do 1947)
Legaci apostolscy	Luigi Poggi (1975–1986) Francesco Colasuonno (1986–1989)
Nuncjusze apostolscy	Józef Kowalczyk (1989–2010) Celestino Migliore (2010–2016) Salvatore Pennacchio (2016–2023) Antonio Guido Filipazzi (od 2023)

Prefekci Kongregacji ds. Rezydencji Biskupów

Antonio Marcello Barberini (1635–1646)
Marzio Ginetti (1646?–1671)
Francesco Maria Brancaccio (1671–1675)
Gasparo Carpegna (1708?–1714)
Curzio Origo (1734–1737)
Giovanni Antonio Guadagni (1737–1759)
Antonio Maria Erba Odescalchi (1759–1762)
Marco Antonio Colonna (1762–1793)
Andrea Corsini (1793–1795)
Giulio Maria della Somaglia (1795–1818)
Lorenzo Litta (1818–1820)
Annibale della Genga (1820–1823)
Giacinto Placido Zurla (1824–1834)
Carlo Odescalchi (1834-1838)
Giuseppe della Porta Rodiani (1838-1841)
Costantino Patrizi Naro (1841-1876)
Raffaele Monaco La Valletta (1876-1884)
Lucido Maria Parocchi (1884-1899)
Domenico Maria Jacobini (1899-1900)
Pietro Respighi (1900-1908)

Prefekci Kongregacji Ewangelizacji Narodów

Antonio Maria Sauli (1622)
Ludovico Ludovisi (1622–1632)
Antonio Barberini (1632–1645)
Luigi Capponi (1645–1649)
Antonio Barberini (1649–1671)
Paluzzo Paluzzi-Altieri (1671–1698)
Carlo Barberini (1698–1704)
Giuseppe Sacripante (1704–1727)
Vincenzo Petra (1727–1747)
Silvio Valenti Gonzaga (1747–1756)
Giuseppe Spinelli (1756–1763)
Giuseppe Maria Castelli (1763–1780)
Leonardo Antonelli (1780–1795)
Hyacinthe Sigismond Gerdil (1795–1802)
Stefano Borgia (1798–1800, 1802–1804)
Antonio Dugnani (1804–1805)
Michele di Pietro (1805–1814)
Lorenzo Litta (1814–1818)
Francesco Luigi Fontana (1818–1822)
Ercole Consalvi (1822–1824, 1824)
Giulio Maria della Somaglia (1824–1826)
Mauro Capellari (1826–1831)
Carlo Maria Pedicini (1831–1834)
Filippo Fransoni (1834–1856)
Alessandro Barnabò (1856–1874)
Alessandro Franchi (1874–1878)
Giovanni Simeoni (1878–1892)
Mieczysław Halka Ledóchowski (1892–1902)
Girolamo Maria Gotti (1902–1916)
Domenico Serafini (1916, 1916–1918)
Willem Marinus van Rossum (1918–1932)
Pietro Fumasoni Biondi (1933–1960)
Samuel Stritch (1958)
Grégoire-Pierre XV Agagianian (1958–1960, 1960–1970)
Agnelo Rossi (1970–1984)
Dermot J. Ryan (1984–1985)
Jozef Tomko (1985, 1985–2001)
Crescenzio Sepe (2001–2006)
Ivan Dias (2006–2011)
Fernando Filoni (2011–2019)
Luis Antonio Tagle (2019–2022)

Wikariusze generalni Rzymu

Wikariusze przed 1558	Giovanni Marsicano (1106/1107) Pietro Senex (1115, 1117–1120) Corrado Demetri (1130–1137^[A]) Gregorio Centu (1160) Juliusz (1161–1164) Giovanni da Sutri (1164–1165, 1177) Walter (1167–1168) Gerardo (1184–1188) Ottaviano di Paoli (1198) Pietro Gallocia (1206) Pietro Sasso (1217) Romano Bonaventura (1236) Giacomo Pecoraria (1238) Stefano Conti (1245–1251) Riccardo Annibaldi (1252) Tommaso Fusconi di Berta (1260) Giovanni Colonna (1262) Tommaso da Lentini (1264) Aldobrandino Cavalcanti (1272) Latino Malabranca Orsini (1279) Bartolomeo di Grosseto (1288) Giovanni di Iesi (1290, 1295) Salvo di Recanati (1291) Lamberto di Veglia (1296) Alemanno di Tiro e Oristano (1299) Ranuccio di Cagliari (1301) Niccolò Alberti (1302) Giovanni di Osimo (1303) Giacomo di Sutri (1303) Guittone Farnese (1307) Isnardo Tacconi (1309) Ruggero da Casole (1313) Giovanni di Nepi (1317) Andrea di Terracina (1322, 1325) Angelo Tignosi (1324, 1325) Giovanni Pagnotta (1334, 1335) Nicola Zucci (1341) Raimondo di Rieti (1343) Ponzio di Orvieto (1348, 1349) Giovanni di Orvieto (1361) Pietro Boerio (1365) Giacomo di Muti (1369) Luca Gentili Ridolfucci (1375) Stefano Palosi (1380) Gabriele Gabrieli (1383) Lorenzo Corvini (1389) Giovanni di San Paolo fuori le Mura (1392) Francesco Scaccani (1394, 1399) Paolo di Francesco di Roma (1405, 1407) Francesco di San Martino (1411) Giacomo Isolani (1414–1418) Sante di Tivoli (1420, 1421, 1424) Nicola Lazzaro di Guinigi (1427) Daniele Gari Scotti (1431) Gasparre di Diano (1431) Stefano di Volterra (1434) Genesio di Cagli (1435) Andrea di Osimo (1437) Giosuè Mormile (1441) Onofrio Francesco (1444) Roberto Cavalcanti (1447, 1448) Berardo Eroli (1449) Francesco de Lignamine (1458, 1459) Giovanni Neroni (1461, 1462) Nicola Trevisano (1479, 1487) Leonardo di Albenga (1485) Giacomo Botta (1486, 1489) Jaime Serra i Cau (1492, 1494) Pietro Gamboa (1501) Pietro Accolti (1505) Domenico Giacobazzi (1511) Andrea Giacobazzi (1520) Paolo Capizucchi (1521) Bartolomeo Guidiccioni (1539) Pomponio Cecci (1540) Filippo Archinto (1542) Ludovico Beccadelli (1554) Pietro di Lucera (1555) Virgilio Rosario (1555)
Wikariusze od 1558	Virgilio Rosario (1558–1559) Giacomo Savelli (1560–1587) Girolamo Rusticucci (1588–1603) Camillo Borghese (1603–1605) Girolamo Pamphili (1605–1610) Giovanni Garzia Millini (1610–1629) Marzio Ginetti (1629–1671) Paluzzo Paluzzi Altieri degli Albertoni (1671) Gaspare Carpegna (1671–1714) Niccolò Caracciolo (1715–1717) Giandomenico Paracciani (1717–1721) Fabrizio Paolucci (1721–1726) Prospero Marefoschi (1726–1732) Giovanni Antonio Guadagni OCD (1732–1759) Antonio Erba-Odescalchi (1759–1762) Marcantonio Colonna (1762–1793) Andrea Corsini (1793–1795) Giulio Maria della Somaglia (1795–1818) Lorenzo Litta (1818–1820) Annibale della Genga (1820–1823) Giacinto Placido Zurla (1824–1834) Carlo Odescalchi (1834–1838) Giuseppe della Porta Rodiani (1838–1841) Costantino Patrizi Naro (1841–1876) Raffaele Monaco La Valletta (1876–1884) Lucido Maria Parocchi (1884–1899) Domenico Jacobini (1899–1900) Pietro Respighi (1900–1913) Basilio Pompilj (1913–1931) Francesco Marchetti Selvaggiani (1931–1951) Clemente Micara (1951–1965) Luigi Traglia (1965–1968) Angelo Dell’Acqua (1968–1972) Ugo Poletti (1973–1991) Camillo Ruini (1991–2008) Agostino Vallini (2008–2017) Angelo De Donatis (od 2017)

Wikariusze
przed 1558