キジカクシ目

キジカクシ目
分類
: 植物界 Plantae
階級なし : 被子植物 Angiosperm
階級なし : 単子葉類 Monocots
: キジカクシ目 Asparagales
学名
Asparagales Diels (1917)
和名
キジカクシ目[1][2]、クサスギカズラ目[2]
キジカクシ目

キジカクシ目(キジカクシもく、学名Asparagales)は、単子葉植物の目の1つ。クサスギカズラ目[2]とも。

分類

APG体系では、ラン科アヤメ科など、単子葉植物の14科を含む大きな目である[3]。科の和名は、大場(2009)に基づく[1]

  • ラン科 Orchidaceae - 880属22075種
  • astelioid
    • ボリア科 Boryaceae - 2属12種
    • ブランドフォーディア科 Blandfordiaceae - 1属4種
    • ラナリア科 Lanariaceae - 1属1種
    • アステリア科 Asteliaceae - 1属36種
    • キンバイザサ科 Hypoxidaceae - 9属220種
  • ドリアンテス科 Doryanthaceae - 1属2種
  • イキシオリリオン科 Ixioliriaceae - 1属3種
  • テコフィレア科 Tecophilaeaceae - 7属25種
  • アヤメ科 Iridaceae - 66属2035種
  • クセロネマ科 Xeronemataceae - 1属2種
  • ツルボラン科 Asphodelaceae - 41属900種
    • Xanthorrhoeoideae
    • Asphodeloideae
    • Hemerocallidoideae
  • ヒガンバナ科 Amaryllidaceae - 73属1600種
    • Agapanthaceae
    • Amaryllidoideae
    • Alliaceae
  • キジカクシ科(クサスギカズラ科) Asparagaceae - 153属2500種
    • Lomandroideae
    • Asparagoideae
    • Nolinoideae
    • Aphyllanthoideae
    • Agavoideae
    • Scilloideae
    • Brodiaeoideae

系統

分子系統解析では次のような系統樹が得られている[4][5]

キジカクシ目

ラン科 (Orchidaceae)

ボリア科 (Boryaceae)

ブランドフォルディア科 (Boryaceae)

ラナリア科 (Lanariaceae)

アステリア科 (Asteliaceae)

キンバイザサ科 (Hypoxidaceae)

イキシオリリオン科 (Ixioliriaceae)

テコフィレア科 (Tecophilaeaceae)

ドリアンテス科 (Doryanthaceae)

アヤメ科 (Iridaceae)

キセロネマ科 (Xeronemataceae)

ツルボラン科 (Asphodelaceae)

キスゲ亜科 (Hemerocallidoideae = Hemerocallidaceae)

ススキノキ亜科 (Xanthorrhoeoideae = Xanthorrhoeaceae)

ツルボラン亜科 (Asphodeloideae = Asphodelaceae)

'core' Asparagales

(続き)

core Asparagales

'core' Asparagales
ヒガンバナ科 (Amaryllidaceae)

アガパンサス亜科 (Agapanthoideae = Agapanthaceae)

ネギ亜科 (Allioideae = Alliaceae)

ヒガンバナ亜科 (Amaryllidoideae = Amaryllidaceae)

キジカクシ科 (Asparagaceae)

アフィランテス亜科 (Aphyllanthoideae = Aphyllanthaceae)

ブローディア亜科 (Brodiaeoideae = Themidaceae)

ツルボ亜科 (Scilloideae = Hyacinthaceae)

リュウゼツラン亜科 (Agavoideae = Agavaceae)

ロマンドラ亜科 (Lomandroideae = Laxmanniaceae)

クサスギカズラ亜科 (Asparagoideae = Asparagaceae)

スズラン亜科 (Nolinoideae = Ruscaceae)

過去の分類体系

クロンキスト体系

クロンキスト体系ではキジカクシ科を独立の科としておらず、キジカクシ目も存在しない。APGでキジカクシ目に属している多くの科はユリ目(多くはユリ科)に入れられている。

ダールグレン体系

単子葉植物が専門であったダールグレン体系ではキジカクシ目を置き、科レベルでも細分している。(ただしアヤメ科やラン科はここに入れず、各科の範囲もAPGとは異なる)

  • 被子植物綱 Magnoliopsida
    • ユリ亜綱(=単子葉植物) Liliidae
      • ユリ上目 Lilianae
        • キジカクシ目 Asparagales
          • リュウゼツラン科 Agavaceae
          • ネギ科 Alliaceae
          • ヒガンバナ科 Amaryllidaceae
          • Anthericaceae
          • Aphyllanthaceae
          • キジカクシ科 Asparagaceae
          • ツルボラン科 Asphodelaceae
          • Asteliaceae
          • Blandfordiaceae
          • Calectasiaceae
          • スズラン科 Convallariaceae
          • Cyanastraceae
          • Dasypogonaceae
          • Doryanthaceae
          • ドラセナ科 Dracaenaceae
          • Eriospermaceae
          • キスゲ科 Hemerocallidaceae
          • Herreriaceae
          • ギボウシ科 Hostaceae
          • ヒアシンス科 Hyacinthaceae
          • キンバイザサ科 Hypoxidaceae
          • イキシオリリオン科 Ixioliriaceae
          • Lanariaceae
          • Luzuriagaceae
          • トックリラン科 Nolinaceae
          • Philesiaceae
          • Phormiaceae
          • ナギイカダ科 Ruscaceae
          • Tecophilaeaceae
          • ススキノキ科 Xanthorrhoeaceae

新エングラー体系

新エングラー体系ではキジカクシ科を独立の科としておらず、キジカクシ目も存在しない。APGでキジカクシ目に属している多くの科はユリ目(多くはユリ科)に入れられている。

脚注

[脚注の使い方]
  1. ^ a b 大場秀章編著『植物分類表』アボック社、2009年11月2日(2010年4月20日初版第2刷(訂正入))、36頁、ISBN 978-4-900358-61-4。
  2. ^ a b c 邑田仁監修・米倉浩司著『維管束植物分類表』北隆館、2013年4月25日、52頁、ISBN 978-4-8326-0975-4。
  3. ^ Asparagales in Stevens, P. F. (2001 onwards).
  4. ^ Chase et al 2009
  5. ^ Stevens 2016, Asparagales
ウィキスピーシーズにキジカクシ目に関する情報があります。
ウィキメディア・コモンズには、キジカクシ目に関連するカテゴリがあります。
  • 表示
  • 編集
典拠管理データベース: 国立図書館 ウィキデータを編集
  • フランス
  • BnF data
  • ドイツ
  • イスラエル
  • アメリカ
  • ラトビア
  • チェコ