Gliseraldehit

Gliseraldehit
Kimyasal adı	2,3-Dihidroksi propanal
Diğer adları	Gliseraldehit Gliserik aldehit
Kimyasal formül	C3H6O3
Molekül ağırlığı	90.08 g/mol
Yoğunluk	1.455 g/cm3
CAS numarası	367-47-5
Ergime noktası	145 °C
Kaynama noktası	140-150 °C - (0.8 mmHg)
SMILES	OCC(O)C=O
Kaynakça ve sorumluluk reddi

Gliseraldehit veya diğer adıyla gliserik aldehit, C₃H₆O₃ formülüne sahip üç karbonlu bir monosakkarittir. Bilinen tüm aldozlar arasındaki en basit moleküldür. Tatlı ve renksiz bir kristal katı olan gliseraldehit, canlı vücudunda orta derecede önem taşımaktadır. Bileşiğin kökü gliserin ve aldehitten gelmektedir.

Gliseraldehit, kiral merkeze sahiptir ve iki farklı dizilişte enantiyomeri vardır:

• R, Latince sağ anlamına gelen rectus sözcüğünden gelmektedir.
• S, Latince sol anlamına gelen sinister sözcüğünden gelmektedir.

Enantiyomer adı	D-gliseraldehit (R)-gliseraldehit (+)-gliseraldehit	L-gliseraldehit (S)-gliseraldehit (−)-gliseraldehit
Fischer gösterimi
Yapısal formül
Molekül modeli

Gliseraldehitin optik dönmesi R için (+) ve S için (−) şeklindedir. Ancak bu durum tüm monosakkaritlerde aynı değildir. Stereokimyasal dönme sadece kimyasal yapıya bağlıdır. Hâlbuki optik dönme deneysel olarak tespit edilebilir.

Gliseraldehit, karbonhidratların biçimsel standartları için kullanılmaktadır. Monosakkaritlerin kimliksel uyumu, molekülün son stereo-merkezinde yer almaktadır. Gliseraldehit, dihidroksi aseton ile beraber hafif yanma aracılığıyla hazırlanabilmektedir. Bunun için katalizör olarak hidrojen peroksit ve demir tuzu kullanılmaktadır.

Ayrıca bakınız

• Stereoizomerlik

Kaynakça

• Merck Index, 11th Edition, 4376.

Dış bağlantılar

• Chin. Chem. Soc., Vol. 48(9) 283 (1999)27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. On the Assignment of Anomeric Configuration (pdf)