1684

Ovo je članak o godini 1684.

Godina 1684 (MDCLXXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u utorak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• 26. 1. - Marcantonio Giustinian je novi mletački dužd (do 1688).
• 5. 3. - Posredovanjem pape Inocenta XI. osnovana Sveta liga protiv Turaka (Sveto Rimsko Carstvo, Poljska-Litvanija, Mletačka Republika).
• mart - Kraj najhladnije poznate zime u Engleskoj (hladno i drugde u Evropi).
• 20. 3. - Sporazum Mlečana i Austrijanaca - prvima će pripasti ono što osvoje u Dalmaciji a drugima u "pridruženim zemljama Ugarske"^[1].
• 21. 3. - Giovanni Domenico Cassini otkrio Saturnove satelite Tetis i Diona.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 25. 4. - Morejski rat: Mletačka Republika objavljuje rat Osmanlijama (ili u julu?^[2]) - borbe u Dalmaciji su izbile jesenas, narodnom inicijativom. Glavni mletački zapovednici su Francesco Morosini i Otto Wilhelm Königsmarck.
• 18 - 28. 5. - Francusko Bombardovanje Đenove zbog njenog saveza sa Španijom: Republika Đenova će u ostatku svog postojanja biti pod uticajem Francuske.
• 7. 6. - Rat reujedinjenja: Francuzi (Sébastien Le Prestre de Vauban) nakon opsade zauzeli grad Luxembourg. Nakon ovoga će zauzeti i grad Trier i porušiti tamošnje utvrde.

• 16. 6. - Veliki turski rat: carske trupe (vrhovni komandant Karlo Lorenski) u Mađarskoj zauzele varoš Višegrad a tvrđavu dva dana kasnije.
• 27. 6. - Carske trupe zauzele Vác nakon što je u bitci poražen veliki vezir Kara Ibrahim-paša.
• 30. 6. - Carske trupe ušle u zapaljenu Peštu, sledi opsada Budima kojom upravlja Ernst Rüdiger von Starhemberg.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• 15. 7. - Pronađen kip Majke Božje Bistričke, ubrzo počinju hodočašća.
• jul - Hrvatsko ratište Velikog rata (komanduju ban Nikola Erdödy i gen. Jakob Leslie): hrvatske čete iz Đurđevca krenule prema Virovitici koju su oslobodile najesen nakon što su porazile Turke kod Slatine^[3]; pomažu im slavonski ustanici (npr. fra Luka Ibrišimović iz Požege)^[4].
• 22. 7. - Karlo Lorenski porazio seraskera Sulejman-pašu kod Erčina, južno od Budima^[5].
• 24. 7. - René-Robert Cavelier de La Salle kreće na poslednju ekspediciju u Ameriku. Francuzi su ove godine osnovali Compagnie du Mississippi, jednu od prvih s akcijama na Pariskoj berzi.
• 20. 8. - Posredstvom španskog poslanika, Dubrovnik primljen pod austrijsku zaštitu i vrhovnu vlast uz dažbinu od 500 dukata godišnje^[1], ne prekidajući ni vazalstvo prema Turcima^[2].
• 7. 8. - Mlečani zauzeli ostrvo Lefkada (Santa Maura)^[6].
• 15. 8. - Rat reujedinjenja završen Regensburškim primirjem: Luj XIV zadržava Strasbourg i Luxembourg.
• 24. 8. - Moldavska kampanja Jana III Sobjeskog: zauzeće Jazloveca^[7]. Poljaci i Kozaci ovog leta proterali Turke iz Podolije, ali nisu mogli zauzeti Kamjanjec-Podiljski.
• 29. 9. - Mlečani zauzeli Prevezu na grčkom kopnu^[8], ovih dana su zauzeli i Vonicu.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 7. 10. - Ubijen japanski glavni ministar Hotta Masatoshi.
• oktobar - Gottfried Leibniz objavio svoj rad na diferencijalnom računu.
• 30. 10. - Carska vojska nakon 109 dana okončala opsadu Budima bez uspeha.
• novembar - De motu corporum in gyrum: nakon Halleyeve posete u avgustu, Isaac Newton mu poslao rukopis o kretanju planeta; Halley će ga 10. (20.) decembra pročitati pred Kraljevskim društvom.
• 13. 12. - Vojni ugovor Mletačke Republike i Vojvodstva Braunschweig-Lüneburg - Nemci će poslati vojnike^[8].

Kroz godinu

• Morejski rat:
  • Boka Kotorska, Crna Gora: Peraštani zauzeli hercegnovsku rivijeru od Kumbora do Veriga i predali je Mlečanima^[9], uključujući Risan. Nadbiskup Andrija Zmajević učestvovao oslobođenju Rita (?) i sa minareta džamije proglasio njeno pretvaranje u crkvu^[10]. Oluja na moru sprečila najesen Petra Valijera da napadne sam Herceg Novi^[11]. Pod mletačkim uticajem se pobunili Ozrinići, Kuči, Klimente^[12].
  • Dalmacija: Hajduci Morlaci upadaju u zapadni dio Bosanskog pašaluka - zapaljen Lovinac^[13], opljačkani Glamoč, Gračac i okolica Knina, napadanut Sinj^[14], Stojan Janković se ističe i u Krbavi i kod Grahova^[1].
• Tiskano "Odilenje Sigetsko" Pavla Rittera Vitezovića.
• Patrijarh Arsenije III u kanonskoj poseti Slavoniji^[12].
• Usled blokade marokanskog sultana Ismail Ibn Sharifa, Englezi morali napustiti Tanger.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1684.

• 15. 4. - Katarina I., carica Rusije († 1727)
• oktobar - Jean Antoine Watteau, slikar († 1721)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1684.

• 15. 1. - Alvise Contarini, mletački dužd (* 1601)
• 12. 5. - Edme Mariotte, fizičar (* ca. 1620)
• 26. 7. - Elena Lucrezia Cornaro, prva žena doktor filozofije (* 1646)
• 12. 8. - Nicola Amati, graditelj violina (* 1596)
• 1. 10. - Pierre Corneille, francuski književnik (* 1606)

Reference

Literatura

• Ferdo Šišić. Hrvatska povijest. Drugi dio /Poglavlje V.. (hr Wikizvor)
• Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

1684 na Wikimedijinoj ostavi