Stephen Sondheim
Stephen Sondheim (ok. 1976) | |||
Imię i nazwisko | Stephen Joshua Sondheim[1] | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 22 marca 1930 | ||
Pochodzenie | amerykańskie | ||
Data i miejsce śmierci | 26 listopada 2021 | ||
Gatunki | musical | ||
Zawód | kompozytor, tekściarz | ||
Aktywność | 1954–2021 | ||
Odznaczenia | |||
| |||
Strona internetowa |
Stephen Joshua Sondheim (ur. 22 marca 1930 w Nowym Jorku, zm. 26 listopada 2021 w Roxbury[2]) – amerykański kompozytor musicali oraz autor tekstów piosenek pochodzenia żydowskiego.
Napisał teksty do kilku musicali innych kompozytorów (West Side Story, Gypsy, Do I Hear a Waltz?). Laureat nagrody Pulitzera za scenariusz do musicalu Niedziela w parku z George’em, odznaczony Medalem Wolności[3] i National Medal of Arts.
Życiorys
Syn Herberta i pochodzącej z ortodoksyjnej judaistycznej rodziny Janet „Foxy” Sondheim, dorastał w Upper West Side na Manhattanie, a potem na farmie w stanie Pensylwania, gdzie uczęszczał do szkoły średniej George School w Newtown. W 1950 ukończył Williams College w Williamstown i podjął pracę jako asystent scenarzysty sitcomu fantasy CBS Cyliner (Topper, 1953–1954).
Był uczniem Oscara Hammersteina II. Karierę zaczynał jako autor tekstów piosenek m.in. do West Side Story i Gypsy[4]. W 1962 rozpoczął samodzielną karierę musicalem Funny Thing Happened on the Way to the Forum. Kolejny, Anyone Can Whistle z 1964, zakończył się porażką – miał 9 przedstawień. Od musicalu A Little Night Music rozpoczęła się jego współpraca z Haroldem Prince’em[5].
W 1976 zdobył nagrodę Grammy w kategorii piosenka roku za Send in the Clowns wykonaną przez Judy Collins. Został sześciokrotnie uhonorowany nagrodą Tony za musicale: Company (1971), Follies (1972), A Little Night Music (1973), Sweeney Todd (1979), Into the Woods (1988) i Passion (1994). W 1991 odebrał nagrodę Oscara za najlepszą piosenkę „Sooner or Later” (wykonanie: Madonna) do filmu Dick Tracy (1990)[6], a także z płyty I’m Breathless.
Życie prywatne
Był członkiem stowarzyszenia Phi Beta Kappa. Sondheim został opisany jako introwertyczny i samotny. W wywiadzie dla Franka Richa powiedział: „Uczucie outsidera – kogoś, kogo ludzie chcą zarówno pocałować, jak i zabić – pojawiło się dość wcześnie w moim życiu”. Nie ujawnił się jako gej, dopóki nie skończył 40 lat[7]. Przez osiem lat w latach 90. mieszkał z dramaturgiem Peterem Jonesem[8]. W 2017 poślubił Jeffreya Scotta Romleya[8]. Mieszkali na Manhattanie i Roxbury w Connecticut[9].
Zmarł 26 listopada 2021 w swoim domu w Roxbury w stanie Connecticut w wieku 91 lat. Przyczyna śmierci nie została ujawniona publicznie[9][10].
Najważniejsze prace
Poza miejscami, gdzie zostało napisane co innego, muzyka i teksty piosenek są autorstwa Stephena Sondheima.
- Saturday Night (1954, wyprodukowany w 1997): Scenariusz – Julius i Philip Epstein
- West Side Story (1957): Muzyka – Leonard Bernstein, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – Jerome Robbins
- Gypsy (1959): Muzyka – Jule Styne, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – Jerome Robbins
- A Funny Thing Happened on the Way to the Forum (1962): scenariusz – Burt Shevelove i Larry Gelbart, reżyseria – George Abbott
- Anyone Can Whistle (1964): scenariusz i reżyseria – Arthur Laurents
- Do I Hear a Waltz? (1965): Muzyka – Richard Rodgers, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – John Dexter
- Company (1970): scenariusz – George Furth, reżyseria – Hal Prince
- Follies (1971): scenariusz – James Goldman, reżyseria – Hal Prince
- A Little Night Music (1973): scenariusz – Hugh Wheeler, reżyseria – Hal Prince
- The Frogs (1974): scenariusz – Burt Shevelove (scenariusz wersji z 2004 roku – Nathan Lane)
- Pacific Overtures (1976): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Hal Prince
- Sweeney Todd (1979): scenariusz – Hugh Wheeler, reżyseria – Hal Prince
- Merrily We Roll Along (1981): scenariusz – George Furth, reżyseria – Hal Prince
- Sunday in the Park with George (1984): scenariusz i reżyseria – James Lapine
- Into the Woods (1987): scenariusz i reżyseria – James Lapine
- Assassins (1990): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Jerry Zaks
- Passion (1994): scenariusz i reżyseria – James Lapine
- Bounce (2003): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Hal Prince; tytuł zmieniony na Road Show
- Road Show (2008): scenariusz – John Weidman, reżyseria – John Doyle (wcześniej pod tytułami: Bounce, Wise Guys oraz Gold!)
Przypisy
- ↑ Stephen Sondheim w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ Bruce Haring: Stephen Sondheim Dies: Broadway Songwriting Titan For ‘Sweeney Todd’ And ‘A Little Night Music’ Was 91. Deadline. [dostęp 2021-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-27)]. (ang.).
- ↑ The White House – President Obama Names Recipients of the Presidential Medal of Freedom (ang.) [dostęp 2015-11-28].
- ↑ Stephen Sondheim. Internet Broadway Database. [dostęp 2015-06-24]. (ang.).
- ↑ Stephen Sondheim. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-06-24]. (ang.).
- ↑ 1991 / Oscars.org / Academy of Motion Picture Arts and Sciences. oscars.org. [dostęp 2015-06-24]. (ang.).
- ↑ Frank Rich: Conversations with Sondheim. „The New York Times”. [dostęp 2021-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2000-03-12)]. (ang.).
- ↑ a b Stephen Sondheim Gay, Net Worth, Family. Liverampup. [dostęp 2021-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-09)]. (ang.).
- ↑ a b Bruce Weber: Stephen Sondheim, Titan of the American Musical, Is Dead at 91. „The New York Times”. [dostęp 2021-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-27)]. (ang.).
- ↑ Tim Page: Stephen Sondheim, central figure in American musical theater, dies at 91. „The Washington Post”, 2021-11-27. [dostęp 2021-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-27)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Stephen Sondheim w bazie IMDb (ang.)
- Stephen Sondheim w bazie Notable Names Database (ang.)
- Stephen Sondheim w bazie Filmweb
- p
- d
- e
1980 | |
---|---|
1981 | |
1982 |
|
1983 | |
1984 | |
1985 | |
1986 |
|
1987 |
|
1988 |
|
1989 |
|
1990 | |
---|---|
1991 |
|
1992 | |
1993 |
|
1994 | |
1995 |
|
1996 | |
1997 |
|
1998 |
|
1999 |
2000 | |
---|---|
2001 | |
2002 | |
2003 | |
2004 |
|
2005 |
|
2006 | |
2007 | |
2008 |
|
2009 |
2010 |
|
---|---|
2011 |
|
2012 | |
2013 | |
2014 |
|
2015 | |
2016 |
|
2017 |
|
2018 |
|
2019 |
- Wikiprojekt:Filmy
- p
- d
- e
|
- ISNI: 0000000120968578
- VIAF: 111162547
- ULAN: 500335183
- LCCN: n79077369
- GND: 119279207
- NDL: 001200303
- BnF: 138999203
- SUDOC: 067179886
- SBN: RAVV088425
- NLA: 35512554
- NKC: ola2002159332
- BNE: XX1111484
- NTA: 073267953
- BIBSYS: 90519329
- CiNii: DA04557024
- Open Library: OL223562A
- PLWABN: 9810617095805606
- NUKAT: n02091775
- J9U: 987007268483705171
- PTBNP: 280512
- CANTIC: a10159198
- LNB: 000047551
- NSK: 000063722
- ΕΒΕ: 269193
- BLBNB: 000385331
- KRNLK: KAC201634675
- LIH: LNB:J51;=lR
- Britannica: biography/Stephen-Sondheim
- Universalis: stephen-joshua-sondheim
- NE.se: stephen-sondheim
- SNL: Stephen_Sondheim
- Catalana: 0519687