Wizz Air
Wizz Air Holdings Ltd., Jersey'de kayıtlı bir Macar ultra düşük bütçeli (low-cost) hava yolu şirketidir. Şirket, Wizz Air Hungary, Wizz Air Malta, Wizz Air Abu Dhabi ve Wizz Air UK'yi içermektedir. Havayolları, Avrupa'daki birçok şehre hizmet vermenin yanı sıra Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney ile Orta Asya'daki bazı destinasyonları da kapsamaktadır. 2023 yılı itibarıyla, havayolu grubunun en büyük üsleri Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanı, Bükreş Henri Coandă Uluslararası Havalimanı ve Londra Luton Havalimanı'dır ve 194 havalimanına uçuş gerçekleştirmektedir. Holding şirketi Londra Borsası'nda listelenmiş olup FTSE 250 Endeksi'nin bir parçasıdır.
Grubun en eski havayolu şirketi Wizz Air Hungary Ltd. (Macarca: Wizz Air Hungary Légiközlekedési Zrt.) ve merkezi Budapeşte'dedir. Wizz Air Hungary, her ne kadar bir bayrak taşıyıcı olmasa da, herhangi bir Macar havayolunun en büyük filosuna sahiptir.
 | |||||||
| |||||||
| Kuruluş | Eylül 2003 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hubları | |||||||
| Uçak filosu | 179 (2023)[2] | ||||||
| Uçuş noktaları | 194 (2023)[2] | ||||||
| Ticari işletme merkezi | Budapeşte, Macaristan | ||||||
| Önemli kişiler | Bill Franke (Başkan) József Váradi (CEO) | ||||||
| Kazanç |  1,571.2 milyon € (2017)[3] | ||||||
| Websitesi | www.wizzair.com | ||||||
| Vikiveri öğesi | |||||||
Wizz Air Hungary Ltd., Macaristan merkezli bir düşük bütçeli hava yolu şirketidir.[5] Şirket, Macaristan'ın en büyük hava filosuna sahiptir ve Avrupa, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde birçok şehre hizmet vermektedir.[6] Şirketin merkezi Budapeşte'de yer almaktadır.
Tarihi
Kuruluş ve Genişleme
Wizz Air Hungary, Eylül 2003'te kuruldu. Baş yatırımcı, taşımacılık yatırımları konusunda uzmanlaşmış Amerikan özel sermaye şirketi olan Indigo Partners'tır. İlk uçuş 19 Mayıs 2004 tarihinde Katowice Uluslararası Havalimanı'ndan gerçekleştirildi.
25 Şubat 2015'te Wizz Air hisselerinin Londra Borsası'nda işlem görmeye başladı.
Kasım 2017'de, Wizz Air, Monarch Airlines'ın o yıl iflas etmesiyle elde ettiği iniş kotalarından faydalanmak amacıyla Londra Luton'da merkezli Wizz Air UK adlı bir İngiliz bölümünün planlanmış başlangıcını duyurdu. Havayolu, CAA'dan bir AOC ve Birinci Tip İşletme Lisansı için başvuruda bulunarak başarılı oldu. Havayolu, Mart 2018'de İngiltere'de kayıtlı uçaklar kullanarak operasyonlara başladı. Wizz Air UK'nin, daha önce Wizz Air tarafından işletilen İngiltere'ye giden uçuşları devralmaya başlayacağı ve planların havayolunun 2018'in sonuna kadar 100 personel istihdam etmesini öngördüğü bildirildi.
Kasım 2019'da Wizz Air, "uçuş utanç" hareketi tarafından dile getirilen çevresel zararla ilgili endişeleri reddetti ve yanıtını havayolunun kişi başına emisyon seviyesine dayandırdı. Şirket, kişi başına emisyonları 2030'a kadar ekstra %30 azaltacağını belirtti. Wizz Air ayrıca Lufthansa gibi verimsiz havayollarını kınadı; bunlar iş seyahatleri için iş sınıfı sunar ve Wizz Air'e göre çok daha fazla çevresel zarara neden olan eski teknolojiler kullanır.
Pandemi
2020'nin başlarında, COVID-19 pandemisi Wizz Air'in filosunu yerde tutmaya zorladı. Mart ayında herhangi bir işten çıkarma planlanmadığı duyurulmasına rağmen, kıtadaki hava seyahatinin durduğu açıkça ortaya çıktığında personelin beşte biri işten çıkarıldı. Nisan 2020'de, yolcu sayılarına göre Wizz Air Avrupa'nın en büyük düşük maliyetli havayolu şirketi haline geldi ve 78.000 yolcuya hizmet verdi. Haziran ortasına gelindiğinde, normal haftalık gelirlerinin %40'ına ulaşmışlardı, ancak no-show'ların oranı Nisan ayındaki %80'den %30'a düştü. Temmuz 2020'de, havayolu Abu Dabi Kalkınma Holdingi ile ortak bir girişim kuracağını duyurdu.
Ekim 2020'de Wizz, Macaristan Hükümeti adına çalıştırılmak üzere A330-200F kargo uçağını (HA-LHU, önceden Qatar Cargo)'dan teslim aldı. Aynı ay, ilk İskandinav üssünün Kasım 2020'de Oslo Gardermoen Havalimanı'nda açılacağını duyurdu; burada konuşlanacak iki uçak ayrıca Norveç içi uçuşlar da gerçekleştirecekti. Ancak, 13 Haziran 2021'den sonraki iç hat uçuşları için bilet satışları daha sonra durduruldu.
Yeniden Genişleme
3 Şubat 2021'de Wizz Air, Tuzla'dan sonra Bosna-Hersek'teki ikinci üssünü açacağını duyurdu; havayolu Saraybosna'da bir Airbus A320 ile bir üs açacaktı.
Nisan 2021'de planlandığı gibi, Wizz Air Abu Dabi'yi hizmetlerine ekledi ve Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Avrupa'ya bağlantılar sunarak komşu Arap ülkelerine bağlantılar sağladı.
Ağustos 2021'de şirket yönetimi, 2030'a kadar 4.600 yeni pilot işe almayı planladıklarını duyurdu; planın ilk aşamasının 2021 sonuna kadar yaklaşık 500 pilotu eğitmek ve işe almak olduğu belirtildi.
Eylül 2021'de rakip düşük maliyetli taşıyıcı EasyJet, Wizz Air'den bir satın alma teklifini reddettiğini iddia etti.
14 Kasım 2021'de, Dubai Airshow'un ilk gününde, Wizz Air ek A321neo uçakları sipariş eden dört havayolu şirketinden biriydi. Wizz Air, toplamda 75 A321neo ve 27 A321XLR alacak, toplamda 102 yeni uçak ekleyecek.
Mayıs 2022'de, Wizz Air, Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ile potansiyel yatırım ve işletme modelleri konusunda işbirliği yapmak için bir mutabakat zaptı imzaladığını söyledi. Aynı ay, şirket Malta'da Wizz Air Malta adında bir yan kuruluş kurma niyetini açıkladı. Ağustos 2022'de, eski Ryanair yöneticisi Diarmuid O Conghaile'nin 1 Kasım 2022'den itibaren yeni oluşturulan şirkete genel müdür olarak katılacağı açıklandı.
8 Haziran 2022'de şirket, Avrupa uçak üreticisi Airbus ile hidrojenle çalışan uçakların geliştirilmesi konusunda çalışmak üzere bir mutabakat zaptı imzaladı.
2022 Rusya'nın Ukrayna'yı İstilası
2022 Rus istilası sonrasında, dört Wizz Air uçağı Ukrayna'da mahsur kaldı, bunlardan üçü Kiev'de ve biri Lviv'de olmak üzere, ancak Lviv'deki uçak daha sonra kurtarıldı ve hizmete geri döndü.
Savaşın patlak vermesiyle uçuşlar iki hafta boyunca kısıtlandı, ancak Wizz Air Ukrayna ve Rusya pazarları hariç olmak üzere kısa sürede normal operasyonlara geri döndü.
2022'nin Mart ayında, Wizz Air istilanın ortasında, Polonya, Slovakya, Macaristan ve Romanya'dan gelen mültecilere yönelik kısa mesafeli uçuşlar için 100.000 ücretsiz uçak bileti sağladı.
Uçuş noktaları
Wizz Air, 2008 yılında Gdansk'tan Gothenburg, Bournemouth ve Coventry'e uçuşlarla başlayarak genişlemeye başladı. Yaz aylarında Katowice ve Budapeşte'den Girona'ya sezonluk hizmetler yeniden başlatıldı, ayrıca Gdańsk'tan Girona'ya haftalık uçuşlar eklendi. Budapeşte'den Heraklion, Corfu, Burgas ve Varna'ya; Katowice'den Crete-Heraklion ve Burgas'a; ve Varşova'dan Corfu ve Burgas'a yaz seferleri düzenlendi. Ekim 2008'de, Romanya'daki hizmetlerin frekansını artırmak için üç adet Airbus A320 uçağı siparişi verildi.
Şubat 2012'de, Debrecen Uluslararası Havalimanı'ndan Londra'ya uçuşlar başladı ve Eylül 2012'de Tel Aviv'e yeni rotalar açıldı.
Nisan 2013'te Budapeşte'den Bakü Heydar Aliyev Uluslararası Havalimanı'na uçuşlar başladı.
Haziran 2013'te Wizz Air, Košice Uluslararası Havalimanı'ndan yeni bir rota ekleyerek Slovakya pazarına giriş yaptı. Ekim 2013'te Dubai'ye uçuşlar başladı.
Haziran 2015'te, Bosna-Hersek'teki Tuzla Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir üs açıldı.
Şubat 2016'da Gürcistan'daki Kutaisi Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir üs duyuruldu.
Ekim 2016'da Moldova'daki Chișinău Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir üs açıldı.
Aralık 2016'da Bulgaristan'ın Varna şehrinde yeni bir üs duyuruldu.
Şubat 2017'de Londra Luton Havalimanı'nda yeni bir üs açıldı.
Ocak 2018'de Viyana Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir üs duyuruldu.
Kasım 2018'de Kraków John Paul II Uluslararası Havalimanı'nda yeni bir üs açıldı.
Mayıs 2021'de Norveç'teki tüm iç hat uçuşları sona erdirildi.
Mart 2022'de, Abu Dabi'den Hambantota, Sri Lanka'ya düzenli uçuşlar başladı. 2022'nin sonunda, Taşkent ve Semerkand (Özbekistan) için yeni destinasyonlar açıldı.
Son olarak, 6 Nisan 2023'te Brașov-Ghimbav Havalimanı'ndan Londra Luton Havalimanı ve Dortmund Havalimanı'na düzenli uçuşlar başlayacağı duyuruldu.
| Ülke | Şehirler |
|---|---|
| Almanya | Berlin Brandenburg, Bremen, Köln, Dortmund, Frankfurt, Frankfurt Hahn, Friedrichshafen, Hamburg, Karlsruhe/Baden-Baden, Leipzig, Memmingen, Münih, Nürnberg, Stuttgart |
| Arnavutluk | Tiran |
| Avusturya | Viyana, Salzburg |
| Azerbaycan | Bakü |
| Bahreyn | Manama |
| Belçika | Brüksel, Brüksel Charleroi |
| Birleşik Krallık | Aberdeen, Birmingham, Glasgow, Leeds, Liverpool, Londra Gatwick, Londra Luton |
| Bosna Hersek | Saraybosna, Tuzla, Banja Luka |
| Bulgaristan | Burgaz, Sofya, Varna, Filibe (Plovdiv) |
| Çekya | Prag |
| Danimarka | Kopenhag, Billund |
| Ermenistan | Erivan |
| Estonya | Tallinn |
| Fas | Agadir, Marakeş |
| Finlandiya | Turku |
| Fransa | Basel-Mulhouse-Freiburg (EuroAirport), Grenoble, Paris Beauvais, Paris Orly, Lyon, Nice |
| Gürcistan | Kutaisi |
| Hollanda | Eindhoven |
| Hırvatistan | Split, Dubrovnik |
| Irak | Erbil |
| İspanya | Alicante, Barselona El Prat, Bilbao, Castellon (Valensiya), Fuerteventura (Kanarya Adaları), Ibiza, Madrid, Malaga, Palma de Mallorca, Santander, Seville, Tenerife (Kanarya Adaları), Valensiya, Zaragoza |
| İsrail | Tel-Aviv |
| İsveç | Göteborg, Malmö, Stockholm Arlanda, Stockholm Skavsta |
| İsviçre | Basel-Mulhouse-Freiburg (EuroAirport), Cenevre |
| İtalya | Sardegna, Ancona, Bari, Bolonya, Brindisi, Catania (Sicilya), Comiso, Genoa, Lamezia Terme, Lampedusa, Milan Bergamo, Milan Linate, Milan Malpensa, Napoli, Perugia, Pescara, Pisa, Rimini, Roma Ciampino, Roma Fiumicino, Trieste, Torino, Venedik Marco Polo, Venedik Treviso, Verona |
| İzlanda | Reykjavik |
| Karadağ | Podgorica |
| Kazakistan | Astana, Almatı, Türkistan |
| Kırgızistan | Bişkek |
| Kosova | Priştine |
| Kuzey Makedonya | Üsküp, Ohri |
| Litvanya | Kaunas, Vilnius |
| Macaristan | Budapeşte, Debrecen |
| Malta | Malta |
| Moldova | Kişinev |
| Norveç | Tromso, Bergen, Alesund, Haugesund, Oslo Gardermoen, Oslo Sandefjord Torp, Stavanger, Trondheim |
| Polonya | Bydgoszcz, Gdansk, Katoviçe, Krakow, Lublin, Olsztyn-Mazury, Poznan, Radom, Rzeszow, Szczecin, Varşova Chopin, Wroclaw |
| Portekiz | Lizbon, Faro, Porto, Funchal (Madeira) |
| Romanya | Bacau, Braşov, Bükreş, Cluj-Napoca, Köstence, Craiovai, Yaş (Iasi), Satu Mare, Sibiu, Suceava, Timișoara, Tirgu Mureş |
| Sırbistan | Belgrad, Niş |
| Slovanya | Lübliyana |
| Slovakya | Bratislava, Kosice, Poprad-Tatry |
| Suudi Arabistan | Dammam, Cidde, Medine, Riyad |
| Türkiye | Antalya, Ankara, Dalaman, İstanbul |
| Umman | Muskat, Salalah |
| Ürdün | Amman, Aqaba |
| Özbekistan | Taşkent, Semerkand |
| Yunanistan | Atina, Chania, Corfu, Heraklion, Kefalonia, Kos, Mykonos, Preveza - Aktion, Rodos, Santorini, Skiathos, Selanik, Zakynthos |
Kaynakça
- ^ "IATA - Airline and Airport Code Search". iata.org. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
- ^ a b "INFORMATION & SERVICES". 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2023.
- ^ "Annual Results 2017" (PDF). Wizz Air. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ "Hungarian Wizz Air Opens Fifth Hub in Poland". Business Week. 23 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
- ^ "Wizz Air". wizzair.com. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
- ^ "Wizz Air Online Booking". Wizz Air (İngilizce). 4 Aralık 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Wizz Air Map". Wizz Air (İngilizce). 28 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Resmî site
 | Havacılık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
