Prva fitna

Prva fitna
Segment islamskih građanskih ratova

  Oblast pod kontrolom rašidunskog kalifa (Alija)
  Oblast pod kontrolom Muavije I
  Oblast pod kontrolom Amr ibn al-Asa
Datum 656 – 661
Lokacija Arabijski poluotok
Ishod ustanak uspio, sklopljen mirovni sporazum;
Muavija I započinje Omejadsku dinatsiju
Sukobljene strane
Rašidunski Kalifat
(Haridžiti)[a] 		Pobunjeni Arapi:
Aišine snage
Muavijine snage
Ostali ustanici
(haridžiti)[a]
Komandanti i vođe
Ali ibn Abi Talib
Malik al-Aštar 		Aiša
Talha
Zubajr
Muavija I
Amr ibn al-As[b]
  1. Haridžiti su bili frakcija Alijevih sljedbenika koji su prebjegli i kasnije podržavali obje strane.
  2. Amr ibn al-As je ispočetka podržavao Alija, ali se kasnije priključio Muaviji.

Prvi islamski građanski rat (656–661), također poznat i kao Prva fitna (arapski: فتنة مقتل عثمان; transliteracija: Fitnat Maqtal Uthmān "Fitna Osmanovog ubistva") je naziv za prvi veliki građanski rat u islamskom kalifatu. Nastao je kao borba oko toga tko ima pravo biti legitimni kalif.[1] Spor je doveo do kraja jedinstva muslimanske ume te pokrenuo procese koji će dovesti do podjele islama na šijitske i sunitske sekte.

Fitna je počela kao niz ustanaka protiv kalifa Alija – koga šijiti smatraju prvim imamom, a suniti četvrtim i posljednjim od pravednih kalifa –uzrokovanih kontroverznim ubistvom njegovog prethodnika Osmana ibn Afana. Trajala je gotovo sve vrijeme Alijeve vladavine, a okončalo ju je Muavijino preuzimanje kalifata i osnivanje omejadske dinastije, kao i mirovni sporazum između njega i Hasana ibn Alija.

Fusnote

  1. ↑ Vidi:
    • Lapidus (2002), str. 47.
    • Holt (1977a), str. 70-72.
    • Tabatabaei (1979), str. 50-57.

Literatura

  • Ali ibn Abi Talib (1984). Nahj al-Balagha (Peak of Eloquence), compiled by ash-Sharif ar-Radi. Alhoda UK. ISBN 0940368439. 
  • Holt, P. M.; Bernard Lewis (1977). Cambridge History of Islam, Vol. 1. Cambridge University Press. ISBN 0521291364. 
  • Lapidus, Ira (2002). A History of Islamic Societies (2nd izd.). Cambridge University Press. ISBN 978-0521779333. 
  • Madelung, Wilferd (1997). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate. Cambridge University Press. ISBN 0521646960. 
  • Tabatabae, Sayyid Mohammad Hosayn; Seyyed Hossein Nasr (prevodilac) (1979). Shi'ite Islam. Suny press. ISBN 0-87395-272-3. 
Enciklopedije
  • p
  • r
  • u
Titule
  • Amir al-Mu'minin
  • Abu Turab
Kaligrafsko pisanje imena Ali
Status
Život
  • Davat zul-Aširah
  • Lajlat al-Mabit
  • Bratimljenje ashaba
  • Hudajbija
  • Mubahala
  • Gadir-Hum
  • Spor oko nasljednika
  • Prva fitna
    • Džamal
    • Sifin
    • Arbitraža
    • Nahravan
    • Haridžitske pobune
    • Istočne pobune
  • Atentat
Guverneri
  • Abdulah ibn Habab
  • Abu Ajub al-Ansari
  • Abu Masud al-Ansari
  • Abu Musa al-Ašari
  • Abdulah ibn Abas
  • Haris ibn Rabi
  • Hirit ibn Rašid
  • Hulv ibn Avf
  • Huzajfa ibn al-Jaman
  • Kais ibn Sad
  • Kumajl ibn Zijad
  • Kusam ibn Abas
  • Mahuja
  • Malik al-Aštar
  • Mihnaf ibn Sulejm
  • Muhamed ibn Abi Huzajfa
  • Muhamed ibn Abu Bakr
  • Munzir ibn Džarud
  • Omar ibn Abi Salama
  • Osman ibn Hunaif
  • Sad ibn Masud
  • Sahl ibn Hunaif
  • Said ibn Namran
  • Sulejman ibn Surad
  • Taman ibn Abas
  • Ubajdulah ibn Abas
Vojskovođe
  • Abdulah ibn Vahb
  • Adi ibn Hatim
  • Ahnaf ibn Kais
  • Amr ibn al-Hamik
  • Hudain ibn al-Munzir
  • Hudžr ibn Adi
  • Hurajs ibn Džabir
  • Makil ibn Kais
  • Said ibn Kais
  • Suvajd ibn al-Haris
  • Vala ibn Mahdudž
  • Zijad ibn Hasafa
Supruge
  • Fatima bint Muhamed
  • Umama bint Zajnab
  • Fatima bint Hizam
  • Lejla bint Masud
  • Asma bint Umajs
  • Havla bint Džafar
  • Sahba bint Rabija
Potomstvo
Djela
  • Nahdž al-Balaga
  • Gurar al-Hikam va Durar al-Kalim
  • Alijev mushaf
  • Alijeva knjiga
Ostavština