Zespół dworski w Kamesznicy

Zespół dworski w Kamesznicy
Symbol zabytku nr rej. A-657/95 z 1 stycznia 1995[1]
Ilustracja
Kancelaria z wieżą zegarową w 2004 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Kamesznica

Adres

ul. Dworkowa 48

Styl architektoniczny

klasycyzm[2][3]

Inwestor

Marceli Potocki[2]

Kondygnacje

1 (pałac)[3]

Ukończenie budowy

1833

Pierwszy właściciel

Marceli i Teresa Potoccy[2]

Kolejni właściciele

Karol Ludwik Habsburg[2]

Obecny właściciel

Lasy Państwowe

Położenie na mapie gminy Milówka
Mapa konturowa gminy Milówka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Kamesznicy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Kamesznicy”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Kamesznicy”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zespół dworski w Kamesznicy”
Ziemia49°34′19,0″N 19°03′31,5″E/49,571944 19,058750
Multimedia w Wikimedia Commons
Park w Kamesznicy
Obiekt zabytkowy nr rej. KBS-11-51-kr-35 z 20 sierpnia 1935[1]
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Kamesznica

Powierzchnia

około 7,5[2] ha

Zespół dworski w Kamesznicy – kompleks zabudowań z 1833 roku w Kamesznicy w powiecie żywieckim, na który składają się: dwór, kancelaria z wieżą zegarową, stajnia z wozownią (obecnie stodoła), lamus, suszarnia szyszek (obecnie dom mieszkalny), i park, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].

Na miejscu późniejszego zespołu dworskiego stały wcześniej zabudowania folwarczne Wielopolskich[2], wzniesione w 1720 roku[4]. Parterowy, murowany klasycystyczny dwór (pałac) kryty dachem czterospadowym został wybudowany w 1833 roku[5][3] jako letnia rezydencja dla hrabiów Marcelego i Teresy Potockich herbu Pilawa z Buczacza[2]. Poniżej dworku znajduje się tzw. kancelaria z wieżą zegarową na planie czworokąta, nakrytą baniastym dachem hełmowym z gontu[2]. Na zespół składa się także budynek suszarni szyszek, obecnie użytkowany jako dom mieszkalny[2]. W pobliżu znajduje się również kamienny krzyż z inskrypcją „1833” oraz herbem Pilawa. Kompleks otacza park o powierzchni około 7,5 ha, w którym rosną np. około 150-letni[5] żywotnik zachodni, mający status pomnika przyrody (obwód pnia 193 cm; poza żywotnikiem ochroną objęte były sosny wejmutki, które uległy zniszczeniu[6]), jesiony, lipy, modrzewie, czy jawory[2].

W 1846 roku dwór wraz z majątkiem Kamesznica został zakupiony od Teresy Potockiej przez Karola Ludwika Habsburga[4], który przeznaczył go na siedzibę arcyksiążęcego zarządu lasów[2]. Obecnie dwór wykorzystuje administracja Lasów Państwowych[2].

Z dawnego wyposażenia wnętrz zachował się neogotycki kominek z marmuru[2].

Przypisy

  1. a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 140 [dostęp 2017-11-04] .
  2. a b c d e f g h i j k l m Barański 2007 ↓.
  3. a b c Faryna-Paszkiewicz, Omilanowska, Pasieczny 2001 ↓.
  4. a b Szablowski 1948 ↓.
  5. a b Gmina Milówka 2008 ↓, s. 18.
  6. Rejestr Pomników Przyrody w województwie śląskim. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach, 2014-06-16, s. Poz. 531.

Bibliografia

  • Mirosław Barański: Beskid Śląski. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 406. ISBN 978-83-89188-71-7.
  • Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 521. ISBN 83-01-13478-X.
  • Plan Odnowy Miejscowości Kamesznica. STRADA Piotr Kurowski (Gmina Milówka), 2008-04.
  • Powiat żywiecki, województwo krakowskie. Jerzy Szablowski (oprac.). Warszawa: Wydawnictwo Państwowego Instytutu Historii Sztuki, 1948, s. 63, seria: Zabytki sztuki w Polsce nr 3.

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcia zespołu oraz parku


  • p
  • d
  • e
powiat będziński
dwory
pałace
zamki
powiat bielski, Bielsko-Biała
dwory
pałace
zamki
Bytom, Dąbrowa Górnicza
pałace
zamki
powiat cieszyński
pałace
zamki
powiat częstochowski, Częstochowa
dwory
pałace
zamki
powiat gliwicki, Gliwice
dwory
pałace
zamki
Jastrzębie-Zdrój
dwory
pałace
Katowice
dwory
pałace
powiat kłobucki
dwory
pałace
zamki
powiat lubliniecki
dwory
  • Łagiewniki Wielkie (1)
  • Łagiewniki Wielkie (2)
  • Panoszów
pałace
zamki
powiat mikołowski
dwory
  • Orzesze-Gardawice
  • Wyry
pałace
powiat myszkowski
dwory
  • Myszków
  • Żarki (nie istnieje)
pałace
strażnice
zamki
powiat pszczyński
dwory
pałace
zamki
powiat raciborski
pałace
zamki
powiat rybnicki, Rybnik
dwory
  • Czerwionka
pałace
zamki
Ruda Śl., Siemianowice Śl.,
Świętochłowice
dwory
pałace
zamki
Sosnowiec
dwory
pałace
zamki
powiat tarnogórski
dwory
pałace
zamki
Tychy, Zabrze, Żory
dwory
pałace
powiat wodzisławski
pałace
powiat zawierciański
dwory
pałace
strażnice
  • Ryczów
zamki
powiat żywiecki
dwory
pałace
zamki