Wargacz tęczak

Wargacz tęczak
Labrus mixtus[1]
Linneusz, 1758
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Podrząd

wargaczowce

Rodzina

wargaczowate

Rodzaj

Labrus

Gatunek

wargacz tęczak

Synonimy
  • Labrus bimaculatus (Linneusz, 1758)[2]
  • Labrus carneus (Ascanius, 1772)
  • Labrus coeruleus (Ascanius, 1772)
  • Labrus coquus (Gmelin, 1789)
  • Labrus larvatus (Lowe, 1852)
  • Labrus lineatus (Bonnaterre, 1788)
  • Labrus luvarus (Rafinesque, 1810)
  • Labrus ossifagus (Linneusz, 1758)
  • Labrus quadrimaculatus (Risso, 1827)
  • Labrus trimaculatus (Bonnaterre, 1788)
  • Labrus variegatus (Gmelin, 1789)
  • Labrus varius (Linneusz, 1758)
  • Labrus vetula (Bloch, 1792)
  • Sparus formosus (Shaw, 1790)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

najmniejszej troski
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Wargacz tęczak[4], wargacz tęczowy[5] (Labrus mixtus) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny wargaczowatych (Labridae). W literaturze polskiej określany bywał nazwą tęczak[5], ale pod taką samą nazwą opisywano również inne gatunki zwierząt.

 Zobacz też: tęczak.

Występowanie

Występuje w północnym Atlantyku od Norwegii i północnej Szkocji do Senegalu oraz wokół Azorów, Madery i Wysp Kanaryjskich. Także w Morzu Śródziemnym.

Ryba żyjąca nad dnem żwirowatym i skalistym obficie porośniętym glonami oraz na łąkach trawy morskiej na głębokości do 200 m. Ryba żyjąca samotnie, aktywna jedynie w dzień, noc spędza w pieczarach i rozpadlinach skalnych.

Opis

Dorasta maksymalnie samice do 30 cm a samce do 35 cm. Ciało wydłużone o długim pysku i głowie. Szczęki daleko wysuwalne z grubymi, mięsistymi wargami, na każdej z nich uzębienie w postaci rzędu silnych stożkowatych zębów, kość podniebienia bezzębna, natomiast dolna kości gardłowe zrośnięte w silną płytkę żującą. Łuski wzdłuż linii bocznej od 50-60 łusek przebiegających równolegle do linii grzbietu. Płetwa grzbietowe długa, niepodzielona podparta 16–19 twardymi i 11–14 miękkimi promieniami. Płetwa odbytowa podparta 3 twardymi i 9–12 miękkimi promieniami.

Ubarwienie bardzo zmienne. Samce mają niebiesko opalizującą głowę z ciemnymi podłużnymi paskami, przechodzącymi na żółte lub pomarańczowo zabarwione boki. W okresie godowym na czole pojawia się im biała plama. Samice są ubarwione żółto lub czerwonopomarańczowo z trzema ciemnymi plamami na grzbiecie, między nimi występują białe pola.

Odżywianie

Odżywia się drobnymi skorupiakami, mięczakami i wieloszczety.

Rozród

Tarło odbywa się latem. Samiec buduje specjalne gniazdo na dnie, do którego składana jest ikra. Samiec opiekuje się złożonymi jajami i broni gniazda.

Przypisy

  1. Labrus mixtus, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Nazwa naukowa częściej stosowana w polskiej literaturze.
  3. Labrus mixtus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  4. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  5. a b Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 444. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia

  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
  • Labrus mixtus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 13 września 2010]
  • Labrus mixtus. WoRMS World Register of Marine Species. [dostęp 2010-09-13]. (ang.).
  • Britannica: animal/cuckoo-wrasse
  • SNL: blåstål
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 213078
  • EUNIS: 120841
  • GBIF: 2383649
  • identyfikator iNaturalist: 103913
  • ITIS: 170739
  • NCBI: 508554