Władysław IV Kumańczyk

Pomnik Władysława IV

Król Węgier i Chorwacji

Okres

od 1272
do 1290

Poprzednik

Stefan V

Następca

Andrzej III

Dane biograficzne

Dynastia

Arpadowie

Data urodzenia

1262

Data śmierci

10 lipca 1290

Ojciec

Stefan V

Matka

Elżbieta

Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław IV Kumańczyk^[1] węg.: IV László (ur. ok. 1262, zm. 10 lipca 1290) – król Węgier z dynastii Arpadów, panujący w latach 1272–1290^[2].

Życiorys

Syn króla Stefana V i Elżbiety, córki wodza Kumanów, Kocjana. Swój przydomek zawdzięcza pochodzeniu matki. W dzieciństwie został porwany przez Joachima, bana chorwackiego. Po śmierci ojca został jednak uwolniony i w wieku 10 lat koronowany na króla Węgier. Przez naciski z zewnątrz zmuszony został do narzucenia chrześcijaństwa Kumanom z którymi sympatyzował, i prawdopodobnie był wyznawcą ich religii.

W 1280 roku został aresztowany i zmuszony przez feudałów do poprowadzenia wojsk przeciw Kumanom. W trakcie krucjaty doszło do bitwy pod Hódtó, w czasie której Kumanowie zostali pobici^[3]. Władysław IV Kumańczyk został zabity 10 lipca 1290 roku przez Kumanów. Była to zemsta za zdradę jakiej dopuścił się przed laty^[4]. Według innej wersji został zasztyletowany w swoim namiocie z inicjatywy księżniczki kumańskiej którą odsunął od dworu.

Jego następcą został Andrzej III Wenecki^[2], syn księcia Slawonii Stefana Pogrobowca i Tomasiny Morosini, córki patrycjusza weneckiego Michała Morosiniego.

Koligacje rodzinne

4. Bela IV
	2. Stefan V
5. Maria Laskarina
		1. Władysław IV Kumańczyk
6. Kocjan
	3. Elżbieta
7. NN

Przypisy

↑ S.A. Sroka, Historia Węgier do 1526 roku w zarysie, Bydgoszcz 2000, s. 46.
↑ ^a ^b Morby 1996 ↓, s. 264.
↑ Snopek 2002 ↓, s. 50.
↑ Felczak 1983 ↓, s. 51.

Bibliografia

Wacław Felczak: Historia Węgier. Wrocław: 1983. ISBN 83-04-01028-3.
JerzyJ. Rajman JerzyJ., Encyklopedia średniowiecza, Kraków: Wyd. Zielona Sowa, 2006, s. 1068-1069, ISBN 83-7435-263-9, ISBN 978-83-7435-263-5, OCLC 749403223 .
John Morby: Dynastie świata. Przewodnik chronologiczny i genealogiczny. Kraków: 1996. ISBN 83-7006-263-6.
Jerzy Snopek: Węgry. Zarys dziejów i kultury. Wyd. 1. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2002. ISBN 83-88794-89-2.
Dzieje powszechne, ilustrowane, praca zbiorowa pod redakcją Ludwika Kubali, Wiedeń 1905.

Władcy Węgier

Książęta Węgier

Arpadowie	Arpad (896–907) Tarhos (907 – po 922) Zoltán (907–947) Fajsz (947–955) Taksony (955–970) Gejza (970–997) Stefan I Święty (997–1000/1001)

Królowie Węgier

Arpadowie	Stefan I Święty (1000 lub 1001–1038) Piotr Orseolo (1038–1041) Samuel Aba (1041–1044) Piotr Orseolo (1044–1046) Andrzej I (1046–1061) Bela I (1061–1063) Salomon (1063–1074) Gejza I (1074–1077) Władysław I Święty (1077–1095) Koloman Uczony (1095–1116) Stefan II (1116–1131) Bela II Ślepy (1131–1141) Gejza II (1141–1162) Stefan III (1162–1162) Władysław II (1162–1163) Stefan IV (1163–1165) Stefan III (1163–1172) Bela III (1172–1196) Emeryk (1196–1204) Władysław III (1204–1205) Andrzej II (1205–1235) Bela IV (1235–1270) Stefan V (1270–1272) Władysław IV Kumańczyk (1272–1290) Andrzej III (1290–1301)
Przemyślidzi	Wacław Czeski (Władysław V) (1301–1305)
Wittelsbachowie	Otton (Bela V) (1305–1308)
Andegawenowie	Karol Martel Andegaweński (tytularny 1290–1295) Karol I Robert (1310–1342) Ludwik I Wielki (1342–1382) Maria I (1382–1385) Karol II Mały (1385–1386) Maria I (1386–1395)
Luksemburgowie	Zygmunt (1387–1437)
Andegawenowie	Władysław Neapolitański (tytularny 1403–1414)
Habsburgowie	Albrecht I (1437–1439)
Jagiellonowie	Władysław I (1440–1444)
Habsburgowie	Władysław V Pogrobowiec (1444–1457)
Hunyady	János Hunyady (regent 1446–1453) Maciej Korwin (1458–1490)
Jagiellonowie	Władysław II (1490–1516) Ludwik II (1516–1526)
Zapolyowie	Jan I (1526–1540) Jan II Zygmunt (1540–1571)
Habsburgowie	Ferdynand I (1526–1564) Maksymilian II (1564–1576) Rudolf I (1576–1608) Maciej II (1608–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (1637–1657) Ferdynand IV (1647–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (1705–1711) Karol III (1711–1740) Maria II Teresa (1740–1780)
Habsburgowie- Lotaryńscy	Józef II (1780–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek I (1792–1835) Ferdynand V (1835–1848) Franciszek Józef I (1848–1916) Karol IV (1916–1918)

Władcy Chorwacji

Wczesne średniowiecze

Księstwo Dolnopanońskie

Ljudevit (ok. 810–823)
Ratimir (ok. 829–ok. 838)
Braslav (ok. 880–ok. 897/898)

Chorwacja Dalmatyńska

Wyszesław (II poł VIII w./początek IX w.)
Borna (II poł. VIII w./początek IX w.–820/821)
Władysław (ok. 820–ok. 835)
Misław (ok. 835/839–ok. 845/852)
Trpimir I (ok. 845/852–ok. 864)
Zdesław (864–864)
Domagoj (864–ok. 876)
Ilijko (ok. 876–878)
Zdesław (878–879)
Branimir (879–ok. 888/892)
Muncimir (ok. 888/892–ok. 910/914)
Tomisław (ok. 910/914–ok. 928/930)

Królestwo Chorwacji

Trpimirowicze	Tomisław I (910–928, król od 925) Trpimir II (928–935) Krzesimir I (935–945) Mirosław (945–949) Michał Krzesimir II (949–969) Stefan Držislaw (969–995) Świętosław Suronja (997–1000) Gojsław (1000–1020) Krzesimir III (1000–1030) Stefan I Krzesimirowicz (1030–1058) Piotr Krzesimir IV (1058–1075) Dymitr Zwonimir (1075–1088) Stefan II (1088–1091)
Svačic	Piotr (1093–1097)

Królestwo Chorwacji
(w unii z Węgrami)

Arpadowie	Koloman Uczony (1102–1116) Stefan II (1116–1131) Bela II Ślepy (1131–1141) Gejza II (1141–1162) Stefan III (1162–1162) Władysław II (1162–1163) Stefan IV (1163–1165) Stefan III (1163–1172) Bela III (1172–1196) Emeryk (1196–1204) Władysław III (1204–1205) Andrzej II (1205–1235) Bela IV (1235–1270) Stefan V (1270–1272) Władysław IV Kumańczyk (1272–1290) Andrzej III (1290–1301)
Przemyślidzi	Wacław Czeski (Władysław V) (1301–1305)
Wittelsbachowie	Otton (Bela V) (1305–1308)
Andegawenowie	Karol Martel Andegaweński (tytularny 1290–1295) Karol I Robert (1310–1342) Ludwik I Wielki (1342–1382) Maria I (1382–1385) Karol II Mały (1385–1386) Maria I (1386–1395)
Luksemburgowie	Zygmunt (1387–1437)
Andegawenowie	Władysław Neapolitański (tytularny 1403–1414)
Habsburgowie	Albrecht I (1437–1439)
Jagiellonowie	Władysław I (1440–1444)
Habsburgowie	Władysław V Pogrobowiec (1444–1457)
Hunyady	János Hunyady (regent 1446–1453) Maciej Korwin (1458–1490)
Jagiellonowie	Władysław II (1490–1516) Ludwik II (1516–1526)
Zapolyowie	Jan I (1526–1540) Jan II Zygmunt (1540–1571)
Habsburgowie	Ferdynand I (1526–1564) Maksymilian II (1564–1576) Rudolf I (1576–1608) Maciej II (1608–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (1637–1657) Ferdynand IV (1647–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (1705–1711) Karol III (1711–1740) Maria II Teresa (1740–1780)
Habsburgowie- Lotaryńscy	Józef II (1780–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek I (1792–1835) Ferdynand V (1835–1848) Franciszek Józef I (1848–1916) Karol IV (1916–1918)