Władysław Fiszdon
Państwo działania | Polska |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 12 czerwca 1912 |
Data i miejsce śmierci | 25 października 2004 |
Profesor nauk technicznych | |
Alma Mater | Uniwersytet Paryski |
Doktorat | 1951 |
Profesura | 1970 |
Odznaczenia | |
Władysław Fiszdon (ur. 12 czerwca 1912, Kozin na Wołyniu, zm. 25 października 2004 w Warszawie) – polski matematyk, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[1], profesor doktor inżynier.
Życiorys
Absolwent Faculté des Sciences Uniwersytetu Paryskiego na Sorbonie i École Nationale Supérieure d’Aéronautique w Paryżu[2], gdzie w 1935 roku uzyskał dyplom inżyniera lotnictwa. W Polsce w latach 1936–1939 pracował w Lubelskiej Wytwórni Samolotów, brał udział w pracach przy konstruowaniu samolotów LWS-6 Żubr i LWS-3 Mewa[3].
W czasie wojny przebywał we Francji, gdzie pracował przy obliczeniach flatteru myśliwca Dewoitine D.520[4]. Od 1940 r. pracował w Wielkiej Brytanii w Royal Aircraft Establishment w Farnborough[4]. Otrzymał numer rejestracyjny RAF 784383 i polski P-1860[5]. Rozwiązał problem drgań i wytrzymałości konstrukcji samolotów Hurricane, na których zamontowano po dwa działka 40 mm do zwalczania niemieckich czołgów w Afryce. Hurricany zniszczyły wiele czołgów, co miało ogromny wpływ na sukcesy aliantów w walce z niemieckimi wojskami gen. Rommla. Udoskonalił też konstrukcję samolotów Mosquito. W czasie wojny uzyskał licencję pilota wojskowego[6] i stopień majora RAF.
Po powrocie do kraju zorganizował Instytut Lotnictwa w 1946 r. i został jego pierwszym dyrektorem. W 1948 roku brał udział w opracowaniu projektu samolotu myśliwskiego ITL M.48, aerofotogrametrycznego ITL Aerofoto 48, bezzałogowego samolotu rozpoznawczego SWS Upiór oraz kierowanej bomby ślizgowej BSS (BSK)[4]. W 1951 r. uzyskał stopień doktora na Politechnice Warszawskiej, na której wykładał w latach 1947–1969. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk (1960 członek korespondent, 1969 członek rzeczywisty) oraz pierwszym dziekanem nowo utworzonego Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej[6]. Od 1955 r. pracował również w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN, gdzie w latach 1961–1980 pełnił funkcję kierownika Zakładu Mechaniki Cieczy i Gazów[6]. W 1970 r. został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1980–1981 był prorektorem UW[2]. Jako emerytowany profesor spędził kilka lat w Max-Planck Institut für Strömungsforschung w Getyndze[2], gdzie zajmował się problemami nadciekłości i kwantową turbulencją.
Według zasobów archiwalnych był zarejestrowany jako Kontakt Operacyjny Służby Bezpieczeństwa PRL[7].
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 101-6-23)[8].
Przypisy
- ↑ FISZDON, Władysław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ a b c Władysław Fiszdon (1912–2004) [online], bcpw.bg.pw.edu.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ Władysław Fiszdon [online], www.samoloty.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ a b c Fiszdon Władysław [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ Fiszdon Władysław [online], listakrzystka.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ a b c Prof. Władysław Fiszdon [online], www.meil.pw.edu.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
- ↑ Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL, materiały Służby Bezpieczeństwa (1967–1987), wybór, wstęp i opracowanie: Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, t. I, Warszawa 2009, s. 278.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: TEODORA MARIA WĘGLEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02] .
Linki zewnętrzne
- Biografia (ang.)
- Prof. zw. dr czł. rz Władysław Fiszdon, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-10-09] .
- PWN: 3901264
- PAN: FISZDON, Władysław
- identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (starej): 62338