Vespa
 | Ten artykuł dotyczy owadów. Zobacz też: inne znaczenia. |
| Vespa | |||
| Linnaeus, 1758 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Podgromada | owady uskrzydlone | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | osowate | ||
| Podrodzina | Vespinae | ||
| Rodzaj | Vespa | ||
| |||
| |||
Vespa – rodzaj owadów z rodziny osowatych (Vespidae), obejmujący największych przedstawicieli rodziny – dorastają do 45 mm długości. Osy z tego rodzaju żywią się pszczołami, ćmami i innymi dużymi owadami.
Diagnoza
Od pozostałych rodzajów osowatych odróżnia je długie ciemię oraz rozmieszczenie oczu – odległość między tylnym ocelli i potylicą jest większa niż odległość między tylnym ocelli i okiem[1].
Klasyfikacja
Rodzaj został ustanowiony w 1758 roku przez Linneusza, który zaliczył do niego 17 gatunków. Nie określił jednak gatunku typowego. W wyniku wielu dyskusji pomiędzy entomologami za typ nomenklatoryczny przyjęto Vespa crabro, zaproponowany przez Latreille'a w 1810 roku[2].
W obrębie Vespa wyróżniano liczne gatunki i podgatunki. Większość z opisanych taksonów została uznana za synonimy. Za poprawnie opisane gatunki przyjmowane są współcześnie żyjące[2][1][3]:
- Vespa affinis
- Vespa analis
- Vespa basalis
- Vespa bellicosa
- Vespa bicolor
- Vespa binghami
- Vespa crabro – szerszeń europejski
- Vespa ducalis
- Vespa dybowskii
- Vespa fervida
- Vespa fumida
- Vespa luctuosa
- Vespa mandarinia – szerszeń azjatycki
- Vespa mocsaryana
- Vespa multimaculata
- Vespa orientalis – szerszeń wschodni
- Vespa philippinensis
- Vespa simillima
- Vespa soror
- Vespa tropica
- Vespa velutina
- Vespa vivax
oraz wymarłe[2]:
- Vespa bilineata
- Vespa cordifera
- Vespa crabroniformis
- Vespa nigra
Gatunki groźne dla człowieka
- szerszeń azjatycki (Vespa mandarinia)
- Vespa luctuosa – ma najbardziej zabójczy jad ze wszystkich os (w przeliczeniu na objętość)[4].
- Vespa velutina – niezbyt duży, lecz dość agresywny gatunek
Przypisy
- ↑ a b J. M. Carpenter, L. Nguyen. Keys to the genera of social wasps of South-East Asia (Hymenoptera: Vespidae). „Entomological Science”. 6, s. 183–192, 2003. (ang.). (pdf)
- ↑ a b c J. M. Carpenter, J. Kojima. Checklist of the species in the subfamily Vespinae (Insecta: Hymenoptera: Vespidae). „Natural history bulletin of Ibaraki University”. 1, s. 51–92, 1997. ISSN 1343-0955. (ang.). (pdf)
- ↑ Nguyen et al. Vespidae of Viet Nam (Insecta: Hymenoptera) 2. Taxonomic Notes on Vespinae. „Zoological Science”. 23, s. 95–104, 2006. (ang.).
- ↑ a b J.O. Schmidt, S. Yamane, M. Matsuura, C.K. Starr. Hornet venoms: lethalities and lethal capacities.. „Toxicon”. 24 (9), s. 950–4, 1986. DOI: 10.1016/0041-0101(86)90096-6.
- Britannica: animal/Vespa
- DSDE: Vespa
