Turzyca gwiazdkowata
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
Rząd | wiechlinowce | ||
Rodzina | ciborowate | ||
Rodzaj | turzyca | ||
Gatunek | turzyca gwiazdkowata | ||
Nazwa systematyczna | |||
Carex echinata Murray Prodr. Stirp. Goett. 76. 1770 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Turzyca gwiazdkowata (Carex echinata Murray) – gatunek byliny należący do rodziny ciborowatych. Występuje w strefie klimatów umiarkowanych Eurazji i Ameryki Północnej[4] oraz w Australii i Nowej Zelandii. W Polsce gatunek rodzimy, dość pospolity, lokalnie bywa rzadszy[5].
Morfologia
- Pokrój
- Bylina kępowa.
- Łodyga
- Prostowzniesiona, sztywna, cienka, tępo trójkanciasta, dołem gładka, u góry nieznacznie szorstka, wysokości (5)15-50(90) cm.
- Liście
- Jasnozielone do szarozielonych, sztywne, wąskie, szerokości 1-2,5 mm, płaskie lub rynienkowato złożone, stopniowo zwężające się w trójkanciasty czubek, krótsze od łodygi. Dolne pochwy liściowe szarobrunatne do brunatnych.
- Kwiaty
- Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy, wyrastające w kątach przysadek. Kłos rzadki, długości 1-2,4(3) cm złożony 3-5 kłosków, oddalonych są od siebie o ok. 7 mm. Kłoski siedzące, kuliste do jajowatych, długości i szerokości od 3 do 7 mm, dołem kwiaty męskie, górą żeńskie. Podsadki szydlaste, dolne niekiedy liściowate. Kwiaty męskie o trzech pręcikach, żeńskie z jednym słupkiem o dwóch znamionach. Przysadki jajowate, zaostrzone, brązowe z zielonym grzbietem, biało obrzeżone, długości 2 mm, szerokości 1,5 mm.
- Owoce
- Jajowaty, żółtobrązowy do brązowego, orzeszek, długości 2 mm, grubości 1 mm, otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyki zielonkawe do ciemnobrązowych, jajowate do szerokoeliptycznych, z przodu wypukłe, tyłem płaskie, dwukanciaste, słabo unerwione, nieoskrzydlone, długości 3–4 mm, grubości 2 mm, zwężone w lancetowaty, dwuząbkowy, często zakrzywiony dzióbek, w okresie dojrzewania odstające gwiazdkowato w różne strony.
- Kwiatostan
- Owocostan - profil
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie od maja do lipca.
- Siedlisko
- Zasiedla głównie gleby organiczne, podmokłe łąki, torfowiska niskie, niekiedy torfowiska przejściowe, często zbiorowiska mszysto-turzycowe, podmokłych lasach i zaroślach.
- Fitocenozy
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu/związku (O./All.) Caricetalia nigrae oraz zespołu (Ass.) szuwaru Carici-Agrostietum caninae[6].
- Genetyka
- Somatyczna liczba chromosomów 2n = 56, 58[7].
Zmienność
Tworzy mieszańce z turzycą Davalla (Carex davalliana), t. dwupienną (C. dioica), t. rzadkokłosą (C. remota), t. siwą (C. canescens) i t. życicową (C. loliacea)[7].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).
- ↑ Carex echinata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ E. Hultén, M. Fries: Atlas of North European vascular plants north of the Tropic of Cancer. T. I–III. Königstein: Koeltz Scientific Books, 1986.
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 125, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
- Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
- Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- SNL: stjernestarr
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42310
- EoL: 1124525
- Flora of North America: 242357169
- FloraWeb: 1203
- GBIF: 2726894
- identyfikator iNaturalist: 76035
- IPNI: 299576-1
- ITIS: 39582
- NCBI: 234467
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-226238
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:46120-2
- identyfikator Tropicos: 9901546
- USDA PLANTS: CAEC