Teoria katastrof

Teoria katastrof (teoria morfogenezy, teoria przejść nieciągłych) – dział matematyki, zajmujący się systemami dynamicznymi, w szczególności sytuacjami, gdy ciągła zmiana parametru kontrolnego prowadzi do jakościowych zmian zachowania systemu. Jej autorem jest francuski matematyk René Thom, a wybitnym propagatorem Erik Christopher Zeeman. Teoria katastrof znajduje zastosowanie w fizyce i technice, a także w socjologii, ekonomii, lingwistyce i in^[1].

Teorię katastrof próbowano stosować do opisu zachowań społecznych, lecz z małym skutkiem. Sprawdziła się natomiast w zastosowaniach technicznych.

Katastrofy w ekonomii

Przykłady zjawisk ekonomicznych modelowanych za pomocą katastrof:

Katastrofa wierzchołka

• Bilans płatniczy (Jakimowicz 2003)
• Cykl koniunkturalny (Zeeman 1977, Varian 1979, Jakimowicz 2003)
• Płynne kursy walutowe (Jakimowicz 1995)
• Polityka fiskalna (Jakimowicz 2004)
• Polityka kadrowa (Guastello 1995)
• Polskie kryzysy społeczno-ekonomiczne (Łączkowski 1984)
• Rynek pracy (Rosser 1992)
• Siły wytwórcze (Ribeil 1975)
• Strategie zarządzania (Laszczak 1999)
• Wzrost gospodarczy (Zeeman 1975)
• Rynek nieruchomości (Bełej 2010, Bełej&Kulesza 2013)

Katastrofa motyla

• Motywacja w organizacji (Guastello 1995)
• Negocjacje płacowe (Zeeman 1975)
• Polityka gospodarcza (Jakimowicz 2004)
• Społeczno-polityczne skutki recesji gospodarczych (Isnard, Zeeman 1976)
• Wojny gospodarcze (Jakimowicz 2003)

Zobacz też

• teoria chaosu
• Morfogeneza

Linki zewnętrzne

• Książka "Teoria katastrof" V. I. Arnolda w języku rosyjskim
• Artykuł "Teoria katastrof w naukach ekonomicznych"
• Artykuł "Modeling the Real Estate Prices in Olsztyn under Instability Conditions"

Przypisy