Strobilanthes

Strobilanthes

Strobilanthes lawsonii

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

akantowate

Rodzaj

Strobilanthes

Nazwa systematyczna

Strobilanthes Blume
Bijdr. 781, 796. Jul-Dec 1826^[3]

Typ nomenklatoryczny

S. cernua Blume^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Strobilanthes – rodzaj roślin należących do rodziny akantowatych (Acanthaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia ok. 250^[4] do ponad 400^[5] gatunków (współcześnie zalicza się tu szereg dawniej wyodrębnianych rodzajów takich jak: Aechmanthera, Hemigraphis, Stenosiphonium^[5]). Występują one w strefie tropikalnej i subtropikalnej z centrum zróżnicowania w Azji Południowo-Wschodniej, na obszarze od Indii (60 gatunków rośnie tylko w południowej części tego kraju) po Japonię i Jawę^[4]. W Chinach występuje 128 gatunków^[5]. Rośliny te rosną najczęściej na dnie lasów, gdzie rozwijają zwykle jesienią swoje efektowne kwiaty. Spotykane także w formacjach zaroślowych i trawiastych^[4]^[5]. Wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne, zwłaszcza jako okrywowe (przedstawiciele dawniej wyróżnianego rodzaju Hemigraphis), wykorzystywane są jako rośliny lecznicze i dostarczające barwników^[5].

Morfologia

Pokrój: Byliny i półkrzewy zwykle do 2 m wysokości^[4], ale np. S. sexennis do 8 m^[5].
Liście: Naprzeciwległe, zwykle ząbkowane, czasem srebrzyste z wierzchu^[4].
Kwiaty: Zebrane w kłosopodobne kwiatostany szczytowe lub wyrastające w kątach liści. Kwiaty wsparte są wąskimi przysadkami. Kielich tworzony jest przez cztery lub pięć działek, zrośniętych tylko u nasady. Płatki są zrośnięte w długą i wygiętą rurkę zakończoną 5 mniej więcej równymi łatkami. Korona ma barwę fioletową, niebieską, żółtą lub białą. Pręciki dwa lub cztery, z czego dwa wykształcone jako prątniczki. Zalążnia górna, dwukomorowa, z dwoma zalążkami w każdej z komór. Szyjka słupka pojedyncza z asymetrycznie dwudzielnym znamieniem^[4].
Owoce: Torebki zwykle z czterema nasionami^[4].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Strobilanthinae z podrodziny Acanthoideae w obrębie rodziny akantowatych Acanthaceae^[2]^[5].

Wykaz gatunków

Wykaz według The Plant List obejmuje tylko gatunki o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych^[6]:

Strobilanthes abbreviata Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes adpressa J.R.I. Wood
Strobilanthes affinis (Griff.) Terao ex J.R.I. Wood & J.R. Benn.
Strobilanthes alatiramosa H.S. Lo & D. Fang
Strobilanthes anamiticus Kuntze
Strobilanthes apoensis (Elmer) Merr.
Strobilanthes aprica (Hance) T. Anderson
Strobilanthes argentea J.B. Imlay
Strobilanthes atropurpureu s Nees
Strobilanthes atroviridis Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes auriculatus Nees
Strobilanthes austrosinens is Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes bantonensis Lindau
Strobilanthes barisanensis (Bremek.) J.R.I.Wood
Strobilanthes bilabiata J.R.I.Wood
Strobilanthes biocullata Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes bipartita Terao ex J.R.I. Wood
Strobilanthes borii J.R.I.Wood
Strobilanthes botryantha D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes breviceps Benoist
Strobilanthes brunnescens Benoist
Strobilanthes capitata (Nees) T. Anderson
Strobilanthes celebica (Bremek.) J.R.I.Wood
Strobilanthes chinensis (Nees) J.R.I.Wood & Y.F.Deng
Strobilanthes chrysodelta J.R.I.Wood
Strobilanthes cognata Benoist
Strobilanthes compacta D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes congesta Terao
Strobilanthes cruciata (Bremek.) Terao
Strobilanthes cumingiana (Nees) Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes cuneata (Shakya) J.R.I. Wood
Strobilanthes cuneifolia Benoist
Strobilanthes curviflora Benoist
Strobilanthes cusia (Nees) Kuntze
Strobilanthes cyclus C.B. Clarke ex W.W. Sm.
Strobilanthes cyphantha Diels
Strobilanthes cystolithige ra Lindau
Strobilanthes dalhousieanu s (Nees) C.B. Clarke
Strobilanthes dalzielii (W.W. Sm.) Benoist
Strobilanthes dimorphotric ha Hance
Strobilanthes dimorphotric ha subsp. rex (C.B. Clarke) J.R.I. Wood
Strobilanthes discolor (Nees) T. Anderson
Strobilanthes disparifolia J.R.I.Wood
Strobilanthes dryadum Benoist
Strobilanthes echinata Nees
Strobilanthes esquirolii H. Lév.
Strobilanthes euantha J.R.I. Wood
Strobilanthes extensa (Nees) Nees
Strobilanthes fengiana Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes ferruginea D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes fimbriata Nees
Strobilanthes flexa Benoist
Strobilanthes flexicaulis Hayata
Strobilanthes fluviatilis (C.B. Clarke ex W.W. Sm.) Moylan & Y.F. Deng
Strobilanthes formosanus S. Moore
Strobilanthes forrestii Diels
Strobilanthes fragrans J.R.I.Wood
Strobilanthes fulvihispida D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes fusca J.R.I.Wood
Strobilanthes gigantodes Lindau
Strobilanthes glandibracte ata D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes glomerata (Nees) T. Anderson
Strobilanthes glutinosus Nees
Strobilanthes guangxiensis S.Z. Huang
Strobilanthes hamiltoniana (Steud.) Bosser & Heine
Strobilanthes helicta T. Anderson
Strobilanthes henryi Hemsl.
Strobilanthes heteroclita D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes hossei C.B. Clarke
Strobilanthes humblotii Benoist
Strobilanthes hupehensis W.W. Sm.
Strobilanthes inflata T. Anderson
Strobilanthes japonica (Thunb.) Miq.
Strobilanthes jugorum Benoist
Strobilanthes kingdonii J.R.I. Wood
Strobilanthes kjellbergii J.R.I.Wood
Strobilanthes labordei H. Lév.
Strobilanthes lachenensis C.B. Clarke
Strobilanthes lamiifolia (Nees) T. Anderson
Strobilanthes lamium C.B. Clarke ex W.W. Sm.
Strobilanthes lanyuensis Seok, C.F. Hsieh & J. Murata
Strobilanthes larium Hand.-Mazz.
Strobilanthes latisepalus Hemsl.
Strobilanthes lihengiae Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes longespicatu s Hayata
Strobilanthes longgangensi s D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes longiflora Benoist
Strobilanthes longipeduncu lata Terao ex J.R.I.Wood
Strobilanthes longispica (H.B. Cui) J.R.I. Wood & Y.F. Deng
Strobilanthes longistamine a J.R.I.Wood
Strobilanthes longzhouensi s H.S. Lo & D. Fang
Strobilanthes mastersii T. Anderson
Strobilanthes mediocris Benoist
Strobilanthes medogensis (H.W. Li) J.R.I. Wood & Y.F. Deng
Strobilanthes mogokensis Lace
Strobilanthes mucronato-pr oducta Lindau
Strobilanthes multidens C.B. Clarke
Strobilanthes muratae J.R.I.Wood
Strobilanthes myriostachya D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes myura Benoist
Strobilanthes nemorosa Benoist
Strobilanthes ningmingensi s D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes nobilis C.B. Clarke
Strobilanthes oliganthus Miq.
Strobilanthes oligocephala T. Anderson ex C.B. Clarke
Strobilanthes oresbius W.W. Sm.
Strobilanthes orientalis J.R.I.Wood
Strobilanthes ovata Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes ovatibractea ta H.S. Lo & D. Fang
Strobilanthes oxycalycina J.R.I. Wood
Strobilanthes parvifolia J.R.I.Wood
Strobilanthes pateriformis Lindau
Strobilanthes penstemonoid es (Nees) T. Anderson
Strobilanthes perrieri Benoist
Strobilanthes persicifolia (Lindl.) J.R.I.Wood
Strobilanthes pinetorum W.W. Sm.
Strobilanthes pinnatifidus C.Z. Zheng
Strobilanthes polyneuros C.B. Clarke ex W.W. Sm.
Strobilanthes pothigaiensi s Gopalan & Chithra
Strobilanthes procumbens Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes pseudocollin a K.J. He & D.H. Qin
Strobilanthes pteroclada Benoist
Strobilanthes pterygorrhac his C.B. Clarke
Strobilanthes pusilla J.R.I.Wood
Strobilanthes quadrifaria (Wall. ex Nees) Y.F. Deng
Strobilanthes ramiflora Benoist
Strobilanthes ramulosa J.R.I.Wood
Strobilanthes rankanensis Hayata
Strobilanthes refracta D. Fang, Y.G. Wei & J. Murata
Strobilanthes reptans (G. Forst.) Moylan ex Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes retusa D. Fang
Strobilanthes rhombifolia C.B. Clarke
Strobilanthes rostrata Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes rubescens T. Anderson
Strobilanthes sarcorrhiza (C. Ling) C.Z. Zheng ex Y.F. Deng & N.H. Xia
Strobilanthes schomburgkii (Craib) J.R.I.Wood
Strobilanthes secunda T. Anderson
Strobilanthes serrata J.B. Imlay
Strobilanthes simonsii T.Anderson
Strobilanthes speciosa Blume
Strobilanthes spiciformis Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes stolonifera Benoist
Strobilanthes strigosa D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes sulawesiana J.R.I.Wood
Strobilanthes szechuanica (Batalin) J.R.I. Wood & Y.F. Deng
Strobilanthes tamburensis C.B. Clarke
Strobilanthes tanakae J.R.I.Wood
Strobilanthes taoana Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes tenax Dunn
Strobilanthes tenuiflora J.R.I. Wood
Strobilanthes tetraspermus (Champ. ex Benth.) Druce
Strobilanthes thomsonii T. Anderson
Strobilanthes tibetica J.R.I. Wood
Strobilanthes tomentosa (Nees) J.R.I.Wood
Strobilanthes tonkinensis Lindau
Strobilanthes torrentium Benoist
Strobilanthes trichantha J.R.I.Wood
Strobilanthes truncata D. Fang & H.S. Lo
Strobilanthes tubiflos (C.B. Clarke) J.R.I. Wood
Strobilanthes urophylla Nees
Strobilanthes urticifolia Wall. ex Kuntze
Strobilanthes vallicola Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes versicolor Diels
Strobilanthes wallichii Nees
Strobilanthes wangiana Y.F. Deng & J.R.I. Wood
Strobilanthes wardiana J.R.I.Wood
Strobilanthes wilsonii J.R.I. Wood & Y.F. Deng
Strobilanthes yunnanensis Diels

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-02-15] (ang.).
↑ ^a ^b Strobilanthes. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-15].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 274. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 889, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Strobilanthes. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-16].