Sonja Henie
![]() Sonja Henie (1942) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Reprezentacja |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 8 kwietnia 1912 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Data śmierci | 12 października 1969 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzrost | 155 cm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konkurencja | Solistki | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Partner sportowy | Jack Dunn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trener | Howard Nicholson | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klub | Oslo SK | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zakończenie kariery | 1936 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sonja Henie (ur. 8 kwietnia 1912 w Oslo, zm. 12 października 1969) – norweska łyżwiarka figurowa. Trzykrotna mistrzyni olimpijska (1928, 1932, 1936), 10-krotna mistrzyni świata (1927–1936), 6-krotna mistrzyni Europy (1931–1936) oraz 10-krotna mistrzyni Norwegii (w tym trzykrotnie w parach sportowych). Po zakończeniu kariery amatorskiej w 1936 została aktorką, a następnie patronką sztuki.
Kariera
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Bundesarchiv_Bild_102-11310%2C_Sonja_Henie.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_102-11310%2C_Sonja_Henie.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Stewart_Reburn_and_Sonja_Henie_1938.jpg/220px-Stewart_Reburn_and_Sonja_Henie_1938.jpg)
Startując na igrzyskach w 1924, jako jedenastolatka, została najmłodszą w historii olimpijką. Aż do 1997 była najmłodszą w historii mistrzynią świata w łyżwiarstwie figurowym, a do 1998 – najmłodszą w historii łyżwiarstwa mistrzynią olimpijską. W obu przypadkach rekord został pobity o kilkanaście tygodni przez Amerykankę – Tarę Lipinski.
Podczas swojej kariery oprócz regularnych treningów miała nauczanie indywidualne w Niemczech, Anglii, Szwajcarii i Austrii[1]. Ponadto studiowała balet w Londynie i zajmowała się choreografią swoich programów łyżwiarskich. Przez cały czas podróżowała ze swoją matką, która pomagała jej w karierze[1].
Po zakończeniu amatorskiej kariery łyżwiarskiej w 1936, zajęła się występami w rewiach łyżwiarskich w Stanach Zjednoczonych oraz grą aktorską[1].
Życie prywatne
Henie była zamężna trzykrotnie. W latach 1940–1946 jej mężem był baseballista Dan Topping, następnie w latach 1949–1956 Winthrop Gardiner Jr[2]. Jej trzeci mąż Niels Onstad (1956–1969, jej śmierć) był norweskim mecenasem sztuki, a po zakończeniu kariery łyżwiarskiej Henie małżeństwo osiedliło się w Oslo, gdzie wspólnie zebrali dużą kolekcję sztuki nowoczesnej wystawianą później w muzeum Henie Onstad w Bærum niedaleko Oslo[2].
Śmierć
Zmarła 12 października 1969 w wieku 57 lat, po dziewięciu miesiącach walki z białaczką, w trakcie lotu samolotem medycznym z Paryża do Oslo[1].
Osiągnięcia
Solistki
Zawody | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Międzynarodowe | |||||||||||||||||
Igrzyska olimpijskie | 8 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||
Mistrzostwa Świata | 5 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||
Mistrzostwa Europy | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||
Krajowe | |||||||||||||||||
Mistrzostwa Norwegii | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
Pary sportowe
Zawody | 1926 | 1927 | 1928 | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Międzynarodowe | |||||||||||||||||
Mistrzostwa Świata | 5 | ||||||||||||||||
Krajowe | |||||||||||||||||
Mistrzostwa Norwegii | 1 | 1 | 1 |
Filmografia
- 1958: Hello London jako ona sama
- 1943: Wintertime jako Nora
- 1942: Iceland jako Katina Jonsdottir
- 1941: Serenada w Dolinie Słońca (Sun Valley Serenade) jako Karen Benson
- 1939: Second Fiddle jako Trudi Hovland
- 1939: Everything Happens at Night jako Louise Favers
- 1938: My Lucky Star jako Krista Nielsen
- 1937: Thin Ice jako Lili Heiser
- 1936: One in a Million jako Greta „Gretchen” Muller
Nagrody i odznaczenia
- International Women's Sports Hall of Fame – 1982
- Światowa Galeria Sławy Łyżwiarstwa Figurowego – 1976[3]
- Aleja Gwiazd w Los Angeles (ang. Hollywood Walk of Fame) – Film kinowy (ang. Motion pictures) (6101 Hollywood Boulevard)[4]
- Honorowy skoczek i matka chrzestna 508. Pułku Piechoty Spadochronowej, 82. dywizji powietrznodesantowa, Fort Bragg w Karolinie Północnej – 1945[5]
- Krzyż Kawalerski I Klasy Orderu Świętego Olafa – 1938
Przypisy
- ↑ a b c d Sonja Henie, Skating Star, Dies. The New York Times, 1969-10-13. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- ↑ a b Laura Jacobs: Sonja Henie’s Ice Age. Vanity Fair, 2014-02-11. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- ↑ World Hall of Fame Members. World Figure Skating Museum and Hall of Fame. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- ↑ Hollywood Star Walk – Sonja Henie. Los Angeles Times. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
- ↑ Pat Mitchell: Sonia Henie joins 508th Regt. as Honorary Jumper. The Devil’s Digest, 1945-08-07. s. 3. [dostęp 2018-07-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Sonja Henie w bazie IMDb (ang.)
- p
- d
- e
- 1908:
Ulrich Salchow
- 1920:
Gillis Grafström
- 1924:
Gillis Grafström
- 1928:
Gillis Grafström
- 1932:
Karl Schäfer
- 1936:
Karl Schäfer
- 1948:
Dick Button
- 1952:
Dick Button
- 1956:
Hayes Alan Jenkins
- 1960:
David Jenkins
- 1964:
Manfred Schnelldorfer
- 1968:
Wolfgang Schwarz
- 1972:
Ondrej Nepela
- 1976:
John Curry
- 1980:
Robin Cousins
- 1984:
Scott Hamilton
- 1988:
Brian Boitano
- 1992:
Wiktor Petrenko
- 1994:
Aleksiej Urmanow
- 1998:
Ilja Kulik
- 2002:
Aleksiej Jagudin
- 2006:
Jewgienij Pluszczenko
- 2010:
Evan Lysacek
- 2014:
Yuzuru Hanyū
- 2018:
Yuzuru Hanyū
- 2022:
Nathan Chen
- 1908:
Madge Syers
- 1920:
Magda Julin
- 1924:
Herma Plank-Szabó
- 1928:
Sonja Henie
- 1932:
Sonja Henie
- 1936:
Sonja Henie
- 1948:
Barbara Ann Scott
- 1952:
Jeanette Altwegg
- 1956:
Tenley Albright
- 1960:
Carol Heiss
- 1964:
Sjoukje Dijkstra
- 1968:
Peggy Fleming
- 1972:
Beatrix Schuba
- 1976:
Dorothy Hamill
- 1980:
Anett Pötzsch
- 1984:
Katarina Witt
- 1988:
Katarina Witt
- 1992:
Kristi Yamaguchi
- 1994:
Oksana Bajuł
- 1998:
Tara Lipinski
- 2002:
Sarah Hughes
- 2006:
Shizuka Arakawa
- 2010:
Kim Yu-na
- 2014:
Adelina Sotnikowa
- 2018:
Alina Zagitowa
- 2022:
Anna Szczerbakowa
- 1908:
Anna Hübler / Heinrich Burger
- 1920:
Ludowika Jakobsson / Walter Jakobsson
- 1924:
Helene Engelmann / Alfred Berger
- 1928:
Andrée Joly / Pierre Brunet
- 1932:
Andrée Brunet / Pierre Brunet
- 1936:
Maxi Herber / Ernst Baier
- 1948:
Micheline Lannoy / Pierre Baugniet
- 1952:
Ria Falk / Paul Falk
- 1956:
Sissy Schwarz / Kurt Oppelt
- 1960:
Barbara Wagner / Robert Paul
- 1964:
Ludmiła Biełousowa / Oleg Protopopow
- 1968:
Ludmiła Biełousowa / Oleg Protopopow
- 1972:
Irina Rodnina / Aleksiej Ułanow
- 1976:
Irina Rodnina / Aleksandr Zajcew
- 1980:
Irina Rodnina / Aleksandr Zajcew
- 1984:
Jelena Wałowa / Oleg Wasiljew
- 1988:
Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow
- 1992:
Natalja Miszkutionok / Artur Dmitrijew
- 1994:
Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow
- 1998:
Oksana Kazakowa / Artur Dmitrijew
- 2002:
Jelena Bierieżna / Anton Sicharulidze i
Jamie Salé i David Pelletier
- 2006:
Tatjana Tot´mianina / Maksim Marinin
- 2010:
Shen Xue / Zhao Hongbo
- 2014:
Tetiana Wołosożar / Maksim Trańkow
- 2018:
Alona Sawczenko / Bruno Massot
- 2022:
Sui Wenjing / Han Cong
- 1976:
Ludmiła Pachomowa / Aleksandr Gorszkow
- 1980:
Natalja Liniczuk / Giennadij Karponosow
- 1984:
Jayne Torvill / Christopher Dean
- 1988:
Natalja Biestiemjanowa / Andriej Bukin
- 1992:
Marina Klimowa / Siergiej Ponomarienko
- 1994:
Oksana Griszczuk / Jewgienij Płatow
- 1998:
Oksana Griszczuk / Jewgienij Płatow
- 2002:
Marina Anisina / Gwendal Peizerat
- 2006:
Tatjana Nawka / Roman Kostomarow
- 2010:
Tessa Virtue / Scott Moir
- 2014:
Meryl Davis / Charlie White
- 2018:
Tessa Virtue / Scott Moir
- 2022:
Gabriella Papadakis / Guillaume Cizeron
- p
- d
- e
- p
- d
- e
- PWN: 3911009
- Britannica: biography/Sonja-Henie
- Universalis: sonja-henie
- NE.se: sonja-henie
- SNL: Sonja_Henie
- DSDE: Sonja_Henie
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 24987
- Olympedia: 81280