Socjologia czasu wolnego

Mieszkańcy Warszawy i turyści spędzający czas wolny na bulwarach wiślanych
Reprodukcja obrazu "Un patron" autorstwa Jean-Eugène Bulanda.
Jasne zdefiniowanie pracy i czasu wolnego nie zawsze jest możliwe. O ile granie w gry jest typowym przykładem wypoczynku, może nim być także ciężka i wyczerpująca fizycznie praca nad remontowaniem starych samochodów – dla przyjemności[1]. (Un patron, obraz Jean-Eugène Bulanda)

Socjologia czasu wolnego – subdyscyplina socjologii, zajmująca się badaniem zachowań ludzkich w czasie wolnym. Zachowania te obejmują szerokie spektrum aktywności takich, jak uprawianie sportu, turystyka, granie czy muzykowanie. Jednym z głównych problemów badań socjologicznych nad zachowaniami ludzi w czasie wolnym jest zdefiniowanie czasu wolnego[2].

Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób, w jaki ludzie spędzają czas wolny zależy w przewidywalny sposób od ich zasobów finansowych, natomiast tylko w niewielkim stopniu od takich zmiennych socjoekonomicznych jak ich klasa społeczna, wykonywany zawód czy wykształcenie. Model spędzania wolnego czasu silniej zależy od tradycji rodzinnych i środowiskowych oraz wieku.

Obecnie badania nad czasem wolnym coraz częściej opierają się nie tylko na danych z ankiet (często z ostatnich kilku dekad), lecz także na wywiadach swobodnych.

Historia

Socjologia czasu wolnego (ang. sociology of leisure) jest stosunkowo nową dyscypliną w badaniach socjologicznych, szczególnie w porównaniu z takimi subdyscyplinami jak socjologia pracy, socjologia rodziny czy edukacji[3]. Choć jej początków można się dopatrywać w pracy Thorsteina Veblena „Teoria klasy próżniaczej” z 1925[4], do drugiej połowy XX wieku powstało niewiele prac naukowych opisujących zachowania ludzi w czasie wolnym od pracy[3][4][5].

Początkowo badania te nie były traktowane zbyt poważnie, gdyż nie uważano ich za równie istotne co np. badania nad zachowaniami w pracy. Z czasem przekonanie to zostało uznane za błędne a badania nad socjologią czasu wolnego uznano za komplementarne dla zrozumienia zależności między pracą a rozrywką. Badania na temat socjologii czasu wolnego rozkwitły w drugiej połowie XX wieku. W 1970 powstał komitet badawczy socjologii czasu wolnego przy Międzynarodowym Stowarzyszeniu Socjologicznym[6]. W ostatnich dekadach badacze zajmujący się tą dyscypliną socjologii coraz częściej zajmują się innymi aspektami czasu wolnego, na przykład zależnością między spędzaniem wolnego czasu a kulturą[7].

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Socjologia czasu wolnego.

Przypisy

Bibliografia

  • StanleyS. Parker StanleyS., The Sociology of Leisure: Progress and Problems, „The British Journal of Sociology”, 26, no. 1, 1975, s. 91–101, DOI: 10.2307/589245, JSTOR: 589245  (ang.).
  • SheilaS. Scraton SheilaS., Leisure, [w:] GeorgeG. Ritzer (red.), Blackwell Encyclopedia of Sociology Online, 15 lutego 2007 .
  • GordonG. Marshall GordonG., Leisure, sociological studies of, [w:] GordonG. Marshall (red.), A Dictionary of Sociology, wyd. 2 online, Oxford Paperback Reference, Oxford: Oxford University Press, 1998, ISBN 978-0-19-280081-7 [dostęp 2015-09-20]  (ang.).
  • JohnJ. Wilson JohnJ., The Sociology of Leisure, „Annual Review of Sociology”, 6, 1980, s. 21–40, DOI: 10.1146/annurev.so.06.080180.000321, ISSN 0360-0572, OCLC 2244366  (ang.).
  • International Sociological Association (autor korporacyjny), Research Committee on Sociology of Leisure RC13, [w:] International Sociological Association [online], www.isa-sociology.org, 17 września 2015 [dostęp 2015-09-23]  (ang.).
Kontrola autorytatywna (gałąź socjologii):
  • NKC: ph125764