Portal
Ten artykuł dotyczy architektury. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Portal – ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych (czasami też wewnętrznych) w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach[1].
Ozdoba ta zróżnicowana była pod względem architektonicznym, w zależności od epoki. W starożytnej Grecji była to opaska, w starożytnym Rzymie natomiast fryz, niekiedy portyk. W czasach romańskich portal stanowiła półkolista archiwolta z kilkoma rzędami łuków cofających się w głąb ściany i zamknięta tympanonem nad wejściem. Łuki były zazwyczaj pełne rzeźbiarskich ozdób. Podparcie łuków formowano w kształcie filarów, kolumn lub pilastrów. W okresie gotyku został zmieniony kształt archiwolty z półkolistego na ostrołukowy. Renesans i barok cechuje powrót do rozwiązań antycznych, często wzbogaconych o rzeźby kariatyd, atlantów, herm. Po połączeniu z balkonem znajdującym się nad wejściem utworzono nową kompozycję dwukondygnacyjną. We wnętrzach elementy dekoracyjne wykonywane były najczęściej w tynku, stiuku lub drewnie (przy połączeniu z boazerią).
- Portal romański – kościół St. Pierre w Moissac we Francji
- Portal romańsko-gotycki – kościół św. Jerzego w Ziębicach
- Portal gotycki – katedra w Bordeaux we Francji
- Portal renesansowy – pałac Górków w Poznaniu
- Portal barokowy – Opactwo Cystersów w Henrykowie
- Portal klasycystyczny – Panteon w Paryżu
- Portal neoromański – budynek Dyrekcji Poczty w Poznaniu
-
- Portal secesyjny – kamienica Pod Żabami w Bielsku-Białej
Przypisy
- ↑ Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 126. ISBN 83-85001-89-1.
Informacje w projektach siostrzanych |
Multimedia w Wikimedia Commons |
Definicje słownikowe w Wikisłowniku |
- Britannica: technology/portal-architecture
- Universalis: portail
- SNL: portal