Podosphaera aphanis
Grzybnia Podosphaera aphanis na liściach przywrotnika | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | grzyby | ||
Typ | workowce | ||
Klasa | patyczniaki | ||
Rząd | tocznikowce | ||
Rodzina | mączniakowate | ||
Rodzaj | Podosphaera | ||
Gatunek | Podosphaera aphanis | ||
Nazwa systematyczna | |||
Podosphaera aphanis (Wallr.) U. Braun & S. Takam. Schlechtendalia 4: 26 (2000) | |||
|
Podosphaera aphanis (Wallr.) U. Braun & S. Takam. – gatunek grzybów należący do rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt bezwzględny wielu gatunków roślin z rodziny różowatych Rosaceae i mirtowatych Myrtaceae[2]. Wywołuje u nich chorobę zwaną mączniakiem prawdziwym[3].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Podosphaera, Erysiphaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1819 roku C.F. Wallroth, nadając mu nazwę Alphitomorpha aphanis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 2000 roku U. Braun i S. Takam[1].
Synonimy[4]:
- Alphitomorpha aphanis Wallr. 1819
- Erysiphe alchemillae Grev. 1824
- Oidium fragariae Harz 1887
- Podosphaera aphanis (Wallr.) U. Braun & S. Takam. 2000 var. aphanis
- Podosphaera aphanis var. hyalina (U. Braun) U. Braun & S. Takam. 2000
- Sphaerotheca alchemillae (J. Steiner) Erikss. 1928
- Sphaerotheca alchemillae (Grev.) L. Junell 1965
- Sphaerotheca aphanis (Wallr.) U. Braun 1982
- Sphaerotheca aphanis (Wallr.) U. Braun 1982 var. aphanis
- Sphaerotheca aphanis var. hyalina U. Braun 1985
- Sphaerotheca castagnei f. alchemillae J. Steiner 1908
- Sphaerotheca macularis f. fragariae (Harz) Jacz. 1927
Morfologia
Tworzy na powierzchni porażonych roślin biały nalot złożony ze strzępek grzybni, konidioforów i powstających na nich konidiów. Strzępki o szerokości 3–5 μm. Konidiofory proste, wzniesione, cylindryczne lub nieco rozszerzające się od podstawy ku górze, o długości 50–160 μm i szerokości 8–13,5 μm u podstawy. Składają się z 2–3 komórek. Przegroda konidioforu czasami nieco oddalona od rozgałęzienia grzybni. Appressoria niewyraźne, brodawkowate. Konidia powstają w łańcuszkach. Są elipsoidalne lub jajowate, o zmiennej wielkości. Młode konidia mają wymiary około 23–44 × 15–26 μm i końce czasem lekko zwężające się. Kuliste klejstotecja w rozproszeniu, czasami rzadko rozmieszczone w grzybni, czasami gęsto. Mają średnicę (60–) 70–100 (–110) μm. Zbudowane są z nieregularnie ukształtowanych, lub wielobocznych komórek o średnicy 6–25 (–30) μm. Przyczepki wyrastają głównie z dolnej połowy klejstotecjum, rzadko sięgając górnej połowy. Mają długość równą 0,25–2 średnic klejstotecjum, są elastyczne, septowane, bezbarwne, o powierzchni gładkiej lub nieco chropowatej, cienkościenne, proste, rzadko i nieregularnie rozgałęzione. Mają szerokość 3,5–8 μm i są splątane z sobą, lub strzępkami grzybni, często także z włoskami rośliny żywicielskiej. Worki o wymiarach 60–95 × 50–75 μm, zazwyczaj 8–zarodnikowe, rzadko 6–zarodnikowe. Askospory o zmiennym kształcie – od elipsoidalnego do niemal kulistego. W pełni rozwinięte mają wymiary (16–) 18–26 (–30) × 11–18 μm[2].
Występowanie
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony, występujący niemal na całym świecie. Znane jest jego występowanie w Europie (w tym na Islandii), Azji (Azja Środkowa, Chiny, Japonia, Syberia, Tajwan), Ameryce Północnej (USA, Kanada, Alaska), w Ameryce Południowej, na Islandii, w Afryce (Rodezja, RPA), Australii i Nowej Zelandii[2]. W Polsce pospolity, w literaturze mykologicznej podano kilkadziesiąt jego stanowisk[5].
Pasożytuje na różnych gatunkach zaliczanych do rodzajów: Agrimonia, Alchemilla, Aphanes, Aremonia, Aruncus, Chamaerhodes, Comarum, Duchesnea, Fragaria, Geum, Potentilla, Rubus, Sibbaldia zaliczanych do rodziny różowatych Rosaceae, oraz Eucalyptus z rodziny mirtowatych Myrtaceae[2]. Wywołuje m.in. mączniaka prawdziwego truskawki[6].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-12-09]. (ang.).
- ↑ a b c d Mycobank. ''Podosphaera aphanis'' [online] [dostęp 2017-08-27] .
- ↑ Red: Selim Kryczyński, Zbigniew Weber, Fitopatologia. Tom 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-08-27]. (ang.).
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
- ↑ FrankF. Louws FrankF., GarrettG. Ridge GarrettG., BillB. Cline BillB., Powdery Mildew of Strawberry [online] [dostęp 2022-08-20] .