Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – komentarze KUL

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – polskie przekłady poszczególnych ksiąg Biblii wraz z naukowym komentarzem i ekskursami. Nazywane „Komentarzami KUL-owskimi”[1] z racji związku większości autorów z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Wydawcą przekładów było Pallottinum.

Tomy z przekładami ksiąg Nowego Testamentu ukazywały się w latach 1959–1979. Tomy z przekładami ksiąg Starego Testamentu ukazywały się od 1962 do 2020 roku. W 2020 roku, jako ostatni tom, ukazała się Księga Syracha, którą komentarzem opatrzył Hugolin Langkammer[2].

Pomysłodawcami serii komentarzy dotyczącej Starego Testamentu byli Stanisław Łach i Stanisław Styś (po śmierci Stysia do redakcji dołączył Lech Stachowiak). Po śmierci Stanisława Łacha (1983) oraz Lecha Stachowiaka (1997) odpowiedzialnym za serię był Ryszard Rubinkiewcz (zm. 2011), a w ostatnich latach – aż do jej pomyślnego zakończenia – Mirosław Wróbel.

Komentarz miał być, zgodnie z przedmową do pierwszego tomu: oparty na solidnych podstawach naukowych, ale skierowany nie tylko do biblistów i teologów, ale także do duchowieństwa i ogółu katolickiej inteligencji[3]. Redaktorzy przyznawali, że mieli kłopot z zebraniem dostatecznej liczby współpracowników, gdyż specjalistów z dziedziny Starego Testamentu było mniej[4]. Treść przekładów po ich ukończeniu miała być wydana łącznie z krótszym komentarzem – nie doszło jednak do tego.

Każdy z tomów zawiera szczegółowy komentarz, przewyższający czasami wielokrotnie rozmiarem sam tekst. Aparat naukowy uzupełnia bibliografia, skorowidze i mapy. Wybrane zagadnienia były dodatkowo opisywane w postaci ekskursów.

Serię pozytywnie przyjął kardynał Stefan Wyszyński, który w dedykacji do pierwszego tomu pisał o potrzebie odczuwanej przez społeczeństwo, jak też wysokim poziomie przygotowania Biblistów do tego dzieła[5].

W ankiecie biblistów polskich, którą w 1999 przeprowadziła Katolicka Agencja Informacyjna przekład zwyciężył w dwóch kategoriach: wierności i staranności, a w łącznej punktacji zajął drugie miejsce, ustępując wyłącznie Biblii poznańskiej[6].

Tradycję Komentarzy KUL-owskich kontynuuje Biblia lubelska. Część wydanych w ramach Biblii Lubelskiej tomów została napisana przez tych samych autorów, a tekst przekładów jest zbliżony.

Lista poszczególnych tomów

Pismo Święte Nowego Testamentu

Redakcja naukowa przekładu: Feliks Gryglewicz, Eugeniusz Dąbrowski.

Seria znana jest również jako: Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach.

Tom Tytuł Autor przekładu Rok wydania
I Nowy Testament na tle epoki – Geografia, Historia Eugeniusz Dąbrowski 1958 (wyd. II popr. 1965)
II Nowy Testament na tle epoki – Kultura Eugeniusz Dąbrowski 1958
III-1 Ewangelia według św. Mateusza Józef Homerski 1979
III-2 Ewangelia według św. Marka Hugolin Langkammer 1977
III-3 Ewangelia według św. Łukasza Feliks Gryglewicz 1974
IV Ewangelia według św. Jana Lech Stachowiak 1975
V Dzieje Apostolskie Eugeniusz Dąbrowski 1961
VI-1 List do Rzymian Kazimierz Romaniuk 1978
VI-2 List do Galatów Edward Szymanek 1978
VII Listy do Koryntian Eugeniusz Dąbrowski 1965
VIII Listy Więzienne Augustyn Jankowski 1962
IX Listy do Tesaloniczan i Pasterskie Jan Piotr Stępień 1979
X List do Hebrajczyków Stanisław Łach 1959
XI Listy Katolickie Feliks Gryglewicz 1959
XII Apokalipsa świętego Jana Augustyn Jankowski 1959
XIII-uzupełniający Księgi Nowego Przymierza Józef Błażej Łach 2020

Pismo Święte Starego Testamentu

Redakcja naukowa przekładu: Lech Stachowiak, Stanisław Łach.

Tom Tytuł Autor przekładu Rok wydania
I-1 Księga Rodzaju Stanisław Łach 1962
I-2 Księga Wyjścia Stanisław Łach 1964
II-1 Księga Kapłańska Stanisław Łach 1970
II-2 Księga Liczb Stanisław Łach 1970
II-3 Księga Powtórzonego Prawa Stanisław Łach 1971
III-1 Księga Jozuego Józef Błażej Łach 2013
III-2 Księga Sędziów i Księga Rut Józef Błażej Łach 2015
III-uzupełniający Historia czasów Starego Testamentu Józef Jelito 1961
IV-1 Księgi Samuela Jan Łach 1973
IV-2 Księgi 1-2 Królów Józef Błażej Łach 2007
V-1 1-2 Księga Kronik Hugolin Langkammer 2011
V-2 Księgi Ezdrasza i Nehemiasza Hugolin Langkammer 1971
VI-1-3 Księgi: Tobiasza, Judyty, Estery Praca zbiorowa 1963
VI-4 Księgi Machabejskie Feliks Gryglewicz 1961
VII-1 Księga Hioba Czesław Jakubiec 1974
VII-2 Księga Psalmów Stanisław Łach 1990
VIII-1 Księga Przysłów Stanisław Potocki 2008
VIII-2 Księga Koheleta Marian Filipiak 1980
VIII-3 Księga Mądrości Kazimierz Romaniuk 1969
VIII-4 Księga Pieśni nad Pieśniami Hugolin Langkammer 2016
VIII-5 Księga Syracha Hugolin Langkammer 2020
IX-1 Księga Izajasza Lech Stachowiak 1996
IX-2 Księga Izajasza Lech Stachowiak 1996
X-1 Księga Jeremiasza Lech Stachowiak 1967
X-2 Lamentacje i Księga Barucha Lech Stachowiak 1968
XI-1 Księga Ezechiela Józef Homerski 2013
XI-2 Księga Daniela Józef Homerski 2008
XII-1 Księgi Proroków Mniejszych Praca zbiorowa[a] 1968
XII-2 Księgi Proroków Mniejszych Praca zbiorowa[b] 1968
XII-3 Księgi Ludu Bożego Starego Przymierza Józef Błażej Łach 2018

Uwagi

Przypisy

  1. Charakterystyka w serwisie Pismo Święte Nowego Testamentu – Antologia polskich przekładów po II wojnie światowej (1945-2009)
  2. Podręczniki biblijne / Księga Syracha - Pallottinum.pl [online], pallottinum.pl [dostęp 2020-04-21] .
  3. Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 8
  4. Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 7
  5. Pismo Święte Starego Testamentu: Tom I, część I, s. 5
  6. Waldemar Chrostowski: Biblistyka katolicka w Polsce na progu XXI wieku. W: Katolicki komentarz biblijny. Raymond E. Brown, Joseph A. Fitzmyer, Roland E. Murphy (red. wyd. oryg.), Waldemar Chrostowski (red. wyd. pol.). Warszawa: 2001, s. 1771-1773. ISBN 83-7146-080-5.
  • p
  • d
  • e
Przekłady
historyczne
(XV–XIX w.)
Katolickie
Protestanckie
Tylko Nowy Testament
Przekłady
współczesne
(XX–XXI w.)
Katolickie
Tylko Nowy Testament
Tylko Stary Testament
Protestanckie
Tylko Nowy Testament
Inne
Zobacz też
Specjalistyczne
Literackie
Adaptacje gwarowe
  • Kategoria:Polskie przekłady Biblii