Obwód głosowania

Obwód głosowania, obwód wyborczy[1] – podstawowa jednostka organizacyjna utworzona na potrzeby przeprowadzenia wyborów czy referendum.

Charakterystyka

Obwody są jednostką techniczną, w której głosowanie rzeczywiście jest przeprowadzane. Są częścią większych jednostek: okręgów wyborczych, w ramach których następuje podział mandatów. W obwodzie głosowania znajduje się lokal wyborczy, gdzie oddaje się głosy i gdzie mieści się obwodowa komisja wyborcza, która nadzoruje przebieg głosowania.

Obwody mogą mieć charakter[2][3]:

  • stały - obejmują określony obszar, często powiązany z jednostkami podziału terytorialnego. Najczęściej mają charakter stały (utworzone są do przeprowadzenia wielu kolejnych wyborów). Na osobnych zasadach tworzy się obwody głosowania dla obywateli przebywających za granicą lub na statkach morskich[4].
  • odrębny (obwody odrębne, zamknięte, specjalne[5]) - obejmują pewne instytucje, takie jak szpitale, więzienia, areszty, zakłady pomocy społecznej. Przebywający w nich obywatele mają utrudnione możliwości poruszania się i utworzenie odrębnych obwodów ma za zadanie realizacji zasady powszechności wyborów[5] Takie obwody mają często charakter doraźny[5].

Regulacje w poszczególnych krajach

Niemcy

Obwody głosowania (Wahlbezirke, Stimmbezirke) obejmują miejscowości do 2500 mieszkańców. Większe miejscowości dzielone są na wiele obwodów, a żaden nie może obejmować więcej niż 2500 mieszkańców[2].

Polska

Zgodnie z Kodeksem wyborczym z 5 stycznia 2011 podział na obwody głosowania dokonywany jest w oparciu o podział Polski na gminy i dokonuje go komisarz wyborczy. Obwody takie powinny liczyć 200-4000 mieszkańców (w uzasadnionych przypadkach także mniej). Komisarz wyborczy tworzy też obwody odrębne[6]. Każdy obwód jest oznaczony numerem.

W wyborach do Sejmu, Senatu, na prezydenta oraz w wyborach do Parlamentu Europejskiego Minister Spraw Zagranicznych tworzy również obwody głosowania dla obywateli polskich przebywających za granicą. Obwody te wchodzą w skład okręgu wyborczego właściwego dla dzielnicy Warszawa Śródmieście[7]. Dla obywateli polskich przebywających na statkach morskich, znajdujących się w podróży w dniu wyborów, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej w porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą tworzy obwody obejmujące statek. Wchodzą one w skład okręgu właściwego dola dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy[8].

Przypisy

  1. ↑ Michalak i Sokala 2010 ↓, s. 146.
  2. ↑ a b Wahlbezirk 2023 ↓.
  3. ↑ Michalak i Sokala 2010 ↓, s. 145-147.
  4. ↑ Michalak i Sokala 2010 ↓, s. 146-147.
  5. ↑ a b c Michalak i Sokala 2010 ↓, s. 145.
  6. ↑ art. 12, Dz.U. z 2022 r. poz. 
  7. ↑ art. 14, Dz.U. z 2022 r. poz. 
  8. ↑ art. 15, Dz.U. z 2022 r. poz. 

Bibliografia

  • BartłomiejB. Michalak BartłomiejB., AndrzejA. Sokala AndrzejA., Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych, Oficyna, 2010 .
  • Wahlbezirk [online], Die Bundeswahlleiterin, 13 lutego 2023 [dostęp 2023-10-23] .