Muhamed Hadžiefendić
 | Ten artykuł od 2023-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
 | |
 major | |
| Data i miejsce urodzenia | 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 7 października 1943 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1943 |
| Siły zbrojne |
|
| Stanowiska | dowódca Legionu Hadžiefendicia |
| Główne wojny i bitwy | |
Muhamed Hadžiefendić (ur. 1898 w Tuzli, zm. 7 października 1943 w rejonie Tuzli) – oficer Królewskiej Armii Jugosłowiańskiej i Chorwackiej Domobrany (major), dowódca Legionu Hadžiefendicia podczas II wojny światowej.
Życiorys
Ukończył studia na akademii handlowej w Sarajewie. Bardziej skłaniał się jednak ku karierze wojskowej. Na początku I wojny światowej wstąpił ochotniczo do 3 bośniacko-hercegowińskiego pułku piechoty armii austro-węgierskiej, dochodząc do stopnia porucznika. Po jej zakończeniu ukończył akademię wojskową w Belgradzie, a następnie służył w armii jugosłowiańskiej do 1938 r. Osiągnął stopień majora rezerwy.
Po najeździe wojsk Osi Jugosławię na pocz. kwietnia 1941 r., został zmobilizowany do wojska. Jednakże zdezerterował i zorganizował w rejonie miejscowości Vodice lokalny oddział pospolitego ruszenia, walczący z resztkami wojsk jugosłowiańskich. Po zakończeniu wojny powrócił do rodzinnej Tuzli i wstąpił do Chorwackiej Domobrany, regularnych sił zbrojnych Niepodległego Państwa Chorwackiego. Został dowódcą III batalionu 8 Pułku Piechoty w stopniu majora.
Pod koniec 1941 r. spotkał się z marszałkiem Slavko Kvaternikiem, ministrem wojny, przedstawiając mu projekt sformowania lokalnej jednostki spośród mieszkających w rejonie Tuzli muzułmanów, którym zagrażały ataki ze strony serbskich czetników i komunistycznych partyzantów. W rezultacie w grudniu 1941 r. powstała autonomiczna formacja zbrojna pod nazwą Dobrovoljacki Odjel Narodnog Ustanka Bojnika Hadžiefendicia, zwana potocznie Legionem Hadžiefendicia, podporządkowana Chorwackiej Domobranie. Od marca 1942 r. była to jednostka w sile brygady (w składzie sześciu batalionów), licząca ok. 6 tys. ludzi, słabo uzbrojonych i wyszkolonych. Rekrutowała się spośród członków muzułmańskiej milicji Domdo w Bośni. Działała w północno-wschodniej części Bośni w rejonie miejscowości Tuzla, Gračanica, Brčko, Bijeljina, Zvornik, Puračić. W ciągu 1942 r. bataliony muzułmańskie toczyły walki z komunistyczną partyzantką i czetnikami oraz sprawowały służbę ochronną w rejonie Tuzli. W grudniu tego roku w miejscowości Bijeljina sformowano V batalion, a na pocz. 1943 r. – VI batalion. Według stanu na styczeń tego roku Legion był podporządkowany chorwackiej 3 Dywizji Piechoty, a jego kwatera główna mieściła się w Tuzli.
Pod koniec stycznia ponownie walczono z partyzantami w rejonie Zvornika. W lutym dowództwo chorwackiego II Korpusu postanowiło zreorganizować muzułmańską milicję we wschodniej Bośni, tworząc z niej brygadę w składzie dwóch pułków. Plan jednak upadł z powodu chęci przywódców muzułmańskich do zachowania swojej odrębności i niezależności. Pod koniec lipca Legion pod względem taktycznym podporządkowano 369 (Chorwackiej) Dywizji Piechoty. Na przełomie lipca i sierpnia prowadził zacięte walki obronne z partyzantami.
Major Muhamed Hadžiefendić miał bliskie kontakty z tzw. bośniackimi autonomistami z Sarajewa, którzy chcieli utworzyć z Bośni i Hercegowiny niemiecki protektorat. Z tego powodu w połowie 1943 r. podjął decyzję przyłączenia swojej jednostki do nowo formowanej przez Niemców chorwacko-muzułmańskiej 13 Dywizji Górskiej SS „Handschar”. Sam został mianowany oficerem Waffen-SS. 7 października został zabity wraz z 55 swoimi ludźmi przez komunistycznych partyzantów w zasadzce koło Tuzli. Według innej wersji wydarzeń trafił do niewoli, a partyzanci wytoczyli mu proces i skazali na karę śmierci, którą natychmiast wykonali.
Kontrola autorytatywna (osoba):
