Michael York

Michael York (1999)

Imię i nazwisko

Michael Hugh Johnson

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1942
Fulmer

Zawód

aktor, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Patricia McCallum (od 1968)

Lata aktywności

od 1964

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Michael York, właściwie Michael Hugh Johnson^[1] (ur. 27 marca 1942 w Fulmer) – brytyjski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz scenarzysta i producent filmowy.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Fulmer^[2], w Anglii jako syn Florence Edith May (z domu Chown), muzyczki, i Josepha Gwynne’a Johnsona, przedsiębiorcy i byłego oficera wojskowego oraz prezesa Marks and Spencer^[3]. Uczęszczał do Hurstpierpoint College w West Sussex i na University College w Oksfordzie^[4].

Kariera

Swoją karierę aktorską rozpoczął w 1956 od występu w przedstawieniu The Yellow Jacket. W 1959 zadebiutował na scenie West End w spektaklu szekspirowskim Hamlet. Po ukończeniu studiów na wydziale języka angielskiego na Uniwersytecie Oksfordzkim w Oksfordzie w 1964, odbył podróż z londyńskim National Youth Theatre i występował z w zespole dramatycznym Oxford University Dramatic Society i University College Players, a następnie ze szkockim Repertory Theatre w Dundee i londyńskim Royal National Theatre w sztuce Williama Szekspira Wiele hałasu o nic (1965) w reżyserii Franco Zeffirelliego^[5].

W kinie zadebiutował w holenderskim melodramacie Konfesje par miłosnych (Liefdesbekentenissen, 1967) oraz w adaptacjach szekspirowskich Franco Zeffirelliego – Poskromienie złośnicy (The Taming of the Shrew, 1967) z Elizabeth Taylor i Richardem Burtonem w niewielkiej roli Lucencja i Romeo i Julia (Romeo and Juliet, 1968])^[6] jako Tybalt, krewny pani Capuleti. Zabłysnął rolą Jolyona w miniserialu BBC Saga rodu Forsyte’ów (The Forsyte Saga, 1967). Następnie został obsadzony w roli pełnego chęci do życia studenta Williama, który ginie w wypadku samochodowym w dramacie kryminalnym Wypadek (Accident, 1967). Oczarował publiczność i krytyków kreacją nieśmiałego smutnego nauczyciela języka angielskiego o homoseksualnych skłonnościach, obserwującego dekadencki Berlin w musicalu Boba Fosse Kabaret (Cabaret, 1972). Jego nieco chłopięca uroda sprawiła, że najchętniej obsadzano go w rolach nieco landrynkowatych kochanków lub romantycznych awanturników. Arcydziełem tego typu aktorstwa była postać sympatycznego acz niezbyt rozgarniętego D’Artagnana, najpierw działającego, później myślącego, zagrana została na granicy pastiszu w happeningowej ekranizacji Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers, 1973) i sequelach Czterej muszkieterowie (The Four Musketeers, 1974), Powrót muszkieterów (The Return of the Musketeers, 1989) i telefilmie Muszkieterka (La Femme Musketeer, 2004).

Jako młody hrabia Andrenyi był jednym z ekscentrycznych pasażerów pociągu i jednym z uczestników zbiorowego morderstwa popełnionego w czasie podróży w adaptacji powieści Agathy Christie Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express, 1974). W komedii przygodowej Ostatni film o Legii Cudzoziemskiej (The Last Remake of Beau Geste, 1977) wystąpił jako jeden z braci bliźniaków, którzy przeżywają nieprawdopodobne komediowe przygody, dochodząc do życiowej i klasowej emancypacji. Jest aktorem wszechstronnym, o czym świadczy rola Jana Chrzciciela w biblijnym miniserialu Franco Zeffirelliego Jezus z Nazaretu (Jesus of Nazareth, 1977) czy postać zagubionego polskiego artysty-emiganta w dramacie Jerzego Skolimowskiego Sukces jest najlepszą zemstą (Success Is the Best Revenge, 1984).

Na małym ekranie był archeologiem w miniserialu Tajemnica Sahary (Il Segreto del Sahara, 1987), bogatym producentem szampana w ekranizacji bestsellerowej powieści Judith Krantz CBS Póki się znów nie spotkamy (Till We Meet Again, 1989), tajemniczym szpiegiem w dramacie telewizyjnym W upalny dzień (The Heat of the Day, 1989) i iście królewskim królem Karolem II w przygodowym Dama i rozbójnik (The Lady and the Highwayman, 1989). Za rolę Colina Rhome’a w serialu Los (The Lot, 2001) zdobył nominację do nagrody Emmy.

W 2002 roku odebrał nagrodę na czeskim Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach. We wrześniu 2007 roku pojawił się jako gość specjalny w programie rozrywkowym TVP1 Przebojowa noc i zaśpiewał w duecie z Nataszą Urbańską piosenkę pt. Money, money, money... pochodzącą z filmu muzycznego Boba Fosse Kabaret. Był narratorem zrealizowanego w latach 2007–2008 fabularyzowanego dokumentu Świadectwo poświęconego Janowi Pawłowi II.

W filmie Młyn i krzyż (The Mill and the Cross, 2010) zagrał w Polsce. Sceny do tego filmu kręcono w Tarnowie, Dębnie, Wieliczce, w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej; w Pieskowej Skale, Tenczynku w Olsztynie, w XIX wiecznej kuźni w Pszczynie oraz w Katowicach na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich, gdzie został zbudowany blue box.

Życie prywatne

27 marca 1968 poślubił fotografkę Patricię McCallum^[7]. W 2013 u Yorka zdiagnozowano rzadką i potencjalnie śmiertelną chorobę, amyloidozę (skrobiawicę)^[8]. Lekarze myśleli początkowo o raku kości. W 2012 przeszedł przeszczep komórek macierzystych, które złagodziły objawy^[9]^[10].

Filmografia

Filmy fabularne

1967: Konfesje par miłosnych (Liefdesbekentenissen) jako Peter
1967: Poskromienie złośnicy (The Taming of the Shrew) jako Lucentio
1967: Wypadek (Accident) jako William
1968: Romeo i Julia (Romeo and Juliet) jako Tybalt
1969: Justine jako Darley
1969: Guru (The Guru) jako Tom Pickle
1971: Operacja Zeppelin jako mjr. Jet
1972: Kabaret (Cabaret) jako Brian Roberts
1973: Zagubiony horyzont (Lost Horizon) jako George Conway
1973: Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers) jako D’Artagnan
1974: Czterej muszkieterowie (The Four Musketeers) jako D’Artagnan
1974: Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express) jako hrabia Andrenyi
1976: Ucieczka Logana (Logan's Run) jako Logan 5
1977: Wyspa doktora Moreau (The Island of Dr. Moreau) jako Braddock
1977: Ostatni film o Legii Cudzoziemskiej (The Last Remake of Beau Geste) jako Beau Geste
1978: Fedora jako Zichzelf
1984: Sukces jest najlepszą zemstą (Success Is the Best Revenge) jako Alex Rodak
1987: Kosmiczne jaja (Spaceballs) jako Ape #1 (głos)
1989: W upalny dzień (The Heat of the Day, TV)
1989: Powrót muszkieterów (The Return of the Musketeers) jako D’Artagnan
1989: Dama i rozbójnik (The Lady and the Highwayman, TV) jako Karol II Stuart
1993: Szerokie Morze Sargassowe (Wide Sargasso Sea) jako Paul Mason
1993: David Copperfield jako Edward Murdstone (głos)
1996: Rosamunde Pilcher: Wrzesień (September, TV) jako Edmund Aird
1996: Pierścionek (The Ring, TV) jako Walmar von Gotthard
1997: Un coup de baguette magique
1997: Austin Powers: Agent specjalnej troski (Austin Powers: International Man of Mistery) jako Basil Exposition
1997: Prawdziwe kobiety (True Women) jako Lewis Lawshe
1997: Opowieść wigilijna (A Chrismas Carol) jako Bob Cratchit (głos)
1998: Klub 54 (54) jako Ambasador
1998: Ści(ą)gany jako Hibbing Goodhue
1999: Austin Powers: Szpieg, który nie umiera nigdy (Austin Powers: The Spy Who Shagged Me) jako Basil Exposition
2002: Austin Powers i Złoty Członek (Austin Powers in Goldmember) jako Basil Exposition
2004: Muszkieterka (TV) jako D’Artagnan
2004: Liga Sprawiedliwych bez granic jako Ares
2004: Moskiewska gorączka (Moscow Heat) jako Roger Chambers
2008: Rosamunde Pilcher: Cztery pory roku - Lato w Endellion (Rosamunde Pilcher: Vier Jahreszeiten - Ein Sommer in Endellion, TV) jako Stephen Combe
2008: Świadectwo (Una vita con Carol) jako narrator
2009: Transformers: Zemsta upadłych' (Transformers: Revenge of the Fallen) jako Prime
2010: Młyn i krzyż (The Mill and the Cross) jako Nicolaes Jonghelinck

Seriale TV

1967: Saga rodu Forsyte’ów (The Forsyte Saga) jako Jolyon „Jolly” Forsyte
1977: Jezus z Nazaretu (Jesus of Nazareth) jako Jan Chrzciciel
1987: Tajemnica Sahary (Il Segreto del Sahara) jako Desmond Jordan
1987–1988: Knots Landing jako Charles Scott
1989: Póki się znów nie spotkamy (Till We Meet Again) jako Paul de Lancel
1996: Babilon 5 jako David „Król Arthur” McIntyre
1996: Opowieści z księgi cnót (Adventures from the Book of Virtues) jako Androcles / ksiądz (głos)
2001: Los (The Lot) jako Colin Rhome
2006, 2016–2020: Simpsonowie (The Simpsons) jako Mason Fairbanks
2006: Prawo i porządek: Zbrodniczy zamiar jako Bernard Fremont
2007: Wymiennicy jako agent G (głos)
2008: Ben 10: Obca potęga jako Patrick (głos)
2009: Gwiezdne wojny: Wojny klonów jako dr Nuvo Vindi (głos)
2010: Jak poznałem waszą matkę jako Jefferson Van Smoot
2010: Głowa rodziny jako mówca dokumentalny (głos)

Przypisy

↑ Michael York. Listal. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).
↑ Michael York. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).
↑ Michael York Biography (1942-). Film Reference. [dostęp 2020-07-27]. (ang.).
↑ Colin Gleadell (2020-01-21): From Old Masters to Picasso, actor Michael York’s art collecting journey - and which pieces are up for auction at Sotheby’s. „The Daily Telegraph”. [dostęp 2020-07-27]. (ang.).
↑ Andrea LeVasseur: Michael York Biography. AllMovie. [dostęp 2020-07-27]. (ang.).
↑ Michael York. MYmovies. [dostęp 2016-04-04]. (wł.).
↑ Michael York Dated. FamousFix. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).
↑ Tim Walker, Richard Eden (2013-04-27): Cabaret star Michael York’s secret battle against killer illness. „The Daily Telegraph”. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).
↑ Michael York has blood disorder. 3 News NZ. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).
↑ Lucy Buckland (2013-01-31): So, has life been a Cabaret? OAPs Michael York. „Daily Mail”. [dostęp 2016-04-04]. (ang.).