Kowala Pierwsza
![]() | Ten artykuł od 2009-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
wieś | |||
![]() Kaplica dworska pw. NMP Królowej Świata | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | opolski | ||
Gmina | Poniatowa | ||
Wysokość | 200 m n.p.m. | ||
Liczba ludności (2006) | 500 | ||
Strefa numeracyjna | 81 | ||
Kod pocztowy | 24-320[2] | ||
Tablice rejestracyjne | LOP | ||
SIMC | 0389529[3] | ||
Położenie na mapie gminy Poniatowa ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa lubelskiego ![]() | |||
Położenie na mapie powiatu opolskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Kowala Pierwsza – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Poniatowa[3][4].
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
1023262 | Zajączków | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Poniatowa[5].
Historia
Wypis ze słownika geograficznego str. 503 tom IV z 1883 r.: "Kowala al. Kowale wś , pow. nowo-aleksandryjski, gm. Karczmiska, par. Wąwolnica; ma 80 dm., 706 mk. W XV w. wś ta była dziedzictwem Jana Łukasza ze Słupcy h. Rawa i Jana Drzewieckiego h. Ciołek (Dług. III., 253). Następnie stanowiła część obszernych dóbr opolskich, będących w ostatnich czasach własnością ks. Lubomirskich. Łomy opoki i wapniaka; 2 młyny wodne; obszerny park przy dworze ze starą opuszczoną murowaną kaplicą. Była tu gmina ale przeniesiona do wsi Karczmiska. Dobra K. składają się dziś z folwarków: Kowala i Nowy; wsi: Kowala, Niezabitów i Borek . Rozległość wynosi mr. 1220: folw. K. grunta orne i ogr. mr. 577, łąk mr. 23, lasu mr. 300, nieużytki i place mr. 19, razem mr. 919; bud. murow. 7, z drzewa 10, płodozmian 8 polowy. Folw. Nowy grunta orne i ogrody mr. 274, łąk mr. 4, pastwisk mr. 9, nieużytki i place mr. 14, razem mr. 301; bud. z drzewa 2. Wś. K. os. 93, z grun.: mr. 1119; wś. Niezabitów os. 10, z grun. mr. 139; wś. Borek os. 4, z grun. mr. 106."
W 1850 roku właścicielem wsi został Poraziński. Obszary stopniowo przeszły do rąk chłopów i w 1900 roku znikł dwór i folwark, a w ich miejsce powstała kolonia Kowala nr 1 i nr 2. Kolonistami byli przeważnie przybysze znad Wisły i okolic. Stara wieś, kolonia nr 1 i nr 2 stanowią osiedle "Kowala". Ludność była dość zamożna, na starej wsi przeważały gospodarze 40-morgowi, na koloniach od 20- 30-morgowi. Wskutek przyrostu ludności wieś biedniała. W roku 1938 było już tylko 15 gospodarzy ponad 20 morgowych, a przeważały gospodarstwa karłowate, od 3-7 morgów.
Za Królestwa Polskiego istniała gmina Kowala.
Kultura
Kowalanki – jeden z najdłużej działających na Lubelszczyźnie amatorskich zespołów śpiewaczych. Swoją społeczną działalność rozpoczął w Kowali 9 lutego 1977 r. Początkowo „Kowalanki” stanowiły 14-osobową grupę wyłonioną z Koła Gospodyń Wiejskich.
„Kowalanki” uczestniczyły we wszystkich imprezach lokalnych, a także wojewódzkich i krajowych, jak choćby Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Do udziału w konkursach i przeglądach przygotowywali je Franciszek Kowalski, Włodzimierz Dębski, Marian Chyżyński, Jan Koziński.
Zespół zaprezentował się w około 200 występach na uroczystościach gminnych, powiatowych, wojewódzkich i ogólnopolskich. Najbardziej znaczące to:
- 6-krotny udział w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą
- 5-krotny udział w koncertach „Lubelszczyzna żegna festiwalowych gości“
- udział w 10 Wojewódzkich Przeglądach Twórczości Artystycznej Wsi,
- udział w Dożynkach Wojewódzkich w Lublinie w 1993 r. i Kraśniku w 1998 r.
- liczne koncerty w Muzeum Wsi Lubelskiej – w tym podczas uroczystości otwarcia we wrześniu 1979 r.
- koncerty na różnych imprezach organizowanych na terenie województwa lubelskiego: Święto Kwitnących Sadów – Józefów nad Wisłą, Jarmark Opolski, Poniato-wianki, Dożynki Gminne, festyny
- Udział w "Przeglądzie Twórczości Artystycznej" - 2002 r., 2004 r.
- Udział w Festynie Majowym w Nałęczowie - 2007 r.
- Turniej Miast i Gmin Krainy Lessowych Wąwozów - 2007 r.
W ciągu 30 lat zespół zdobył wiele nagród, dyplomów, i wyróżnień za osiągnięcia w rozwoju i kultywowaniu amatorskiej działalności artystycznej oraz popularyzację i twórcze kontynuowanie folkloru.
Kaplica dworska pw. NMP Królowej Świata w Kowali
Znajduje się w granicach parceli z XVII w. Murowana z wapienia i cegły. Założona na rzucie prostokąta zamkniętego na wschodzie półkoliście. Wewnątrz sklepienia kolebkowo-krzyżowe z otworami okiennymi. Dach jest dwuspadowy pobity gontem. Wewnątrz znajduje się rzeźba Matki Boskiej kamienna typowa dla XVII-wiecznej Polski. Kaplica była remontowana w 1952 roku.
Inne obiekty
- Sala Królestwa zboru Poniatowa Świadków Jehowy[6]
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59883
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 531 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08] .
Linki zewnętrzne
- FC Draco Kowala
- OSP Kowala Pierwsza
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Poniatowa
Wsie |
|
---|---|
Kolonie | |
Części miejscowości |
|