Jodok z Moraw

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2023-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Jodok z Moraw
Ilustracja
Jodok z Moraw
ilustracja herbu
margrabia Moraw
Okres

od 1375
do 1411

Poprzednik

Jan Henryk Luksemburski

Następca

Zygmunt Luksemburski

margrabia-elektor Brandenburgii
Okres

od 1386
do 1411

Poprzednik

Zygmunt Luksemburski

Następca

Zygmunt Luksemburski

książę Luksemburga
Okres

od 1388
do 1411

Poprzednik

Wacław IV Luksemburski

Następca

Elżbieta Luksemburska

król Niemiec
W opozycji do Zygmunta Luksemburskiego.
Okres

od 1 października 1410
do 18 stycznia 1411

Poprzednik

Ruprecht z Palatynatu

Następca

Zygmunt Luksemburski

Dane biograficzne
Dynastia

Luksemburgowie

Data urodzenia

1350 lub 1354

Data śmierci

18 stycznia 1411

Ojciec

Jan Henryk Luksemburski

Matka

Małgorzata opawska

Żona

Agnieszka opolska

Multimedia w Wikimedia Commons

Jodok z Moraw, Jobst z Moraw (ur. w 1350 lub 1354, zm. 18 stycznia 1411) – margrabia Moraw, margrabia brandenburski 1388-1411, książę Luksemburga 1388-1411, król niemiecki 1410-1411 w opozycji do Zygmunta Luksemburskiego.

Życiorys

Pochodził z dynastii Luksemburgów. Był synem margrabiego morawskiego Jana Henryka i Małgorzaty z rodu Przemyślidów opawsko-raciborskich[1].

Od 1375 współrządził Morawami wraz z bratem Prokopem, z którym toczył ustawiczną wojnę o hegemonię nad tą dzielnicą Królestwa Czech. W 1383 z nominacji Wacława IV został wikariuszem Włoch. Jako człowiek majętny potrafił wykorzystać swoją fortunę do własnych celów politycznych. Dzięki pożyczkom udzielanym krewnym powiększył swoją domenę. W wyniku umowy finansowej z 1386 otrzymał od Zygmunta Luksemburskiego w zastaw Brandenburgię. W 1388 zadłużony u niego Wacław IV oddał mu w zastaw Luksemburg. Pozwoliło to Jodokowi zbudować silne stronnictwo możnowładcze (Jednota Pańska(inne języki)), którego celem stało się odsunięcie od władzy króla w Czechach. W 1394 Jodok doprowadził do uwięzienia Wacława IV i przejął na rok faktyczną władzę w królestwie. Dążąc do detronizacji kuzyna zawiązał także sojusz polityczny z pretendującym do tronu niemieckiego Ruprechtem III Wittelsbachem i włączył się w wir polityki sukcesji tronu w Niemczech. W 1410 został przez część elektorów wybrany na króla niemieckiego przeciwko spadkobiercy Wacława IV, Zygmuntowi Luksemburskiemu. Władzy w Rzeszy nie udało mu się jednak przejąć, gdyż zmarł nagle w 1411.

Zdaniem starszej literatury Jodok był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Elżbieta, córka Władysława Opolczyka (urodzona w 1360 r., zmarła przed 1374). Po raz drugi ożenił się z Agnieszką córką Bolesława II opolskiego. Zdaniem nowszej literatury Jodok zawarł tylko jedno małżeństwo z Agnieszką, która używała także imienia Elżbieta. Jodok zmarł bezpotomnie.

Jodok z Moraw (ilustracja z Kroniki norymberskiej)

Przypisy

  1. Peter Hilsch: Jost. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 10, Duncker & Humblot, Berlin 1974.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk VII Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
Jan Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata Brabancka
 
 
 
 
 
 
 
Jan Henryk Luksemburski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wacław II
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta Przemyślidka
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Guta von Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Jodok z Moraw
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mikołaj I opawski
 
 
 
 
 
 
 
Mikołaj II opawski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Adelajda Habsburg
 
 
 
 
 
 
 
Małgorzata opawska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Przemysław raciborski
 
 
 
 
 
 
 
Anna raciborska
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Anna czerska
 
 
 
 
 
 
Jodok z Moraw (XV wiek)
  • p
  • d
  • e
Mojmirowice
Książęta Moraw
Przemyślidzi
Piastowie
Przemyślidzi
Dzielnica
Ołomuniecka
Dzielnica
Brneńska
Dzielnica
Znojemska
Margrabiowie Moraw
Przemyślidzi
Dynastia Karyncka
Habsburgowie
Dynastia Karyncka
Luksemburgowie
Habsburgowie
Podiebradowie
Hunyady
Jagiellonowie
Habsburgowie

  • p
  • d
  • e
Margrabiowie
Marchii Północnej
Pierwsi
hrabiowie
Askańczycy
Margrabiowie
Brandenburgii
Askańczycy
Linia na Salzwedel
  • Otto III (1220–1267)
  • Jan III (1267–1268)
  • Otto V Długi (1267–1298)
  • Albrecht III (1267–1300)
  • Otto VI Mały (1280–1286)
  • Herman (1298–1308)
  • Jan V (1308–1317)
Linia na Stendal
Wittelsbachowie
Elektorzy
Brandenburgii
Wittelsbachowie
Luksemburgowie
Hohenzollernowie
Elektorzy
Brandenburgii
(w ramach Królestwa Prus)
Hohenzollernowie

  • p
  • d
  • e
Luxembourge-Ardennes
  • Zygfryd I (963–998)
  • Henryk I (998–1026)
  • Henryk II (1026–1047)
  • Giselbert (1047–1059)
  • Konrad I (1059–1086)
  • Henryk III (1086–1096)
  • Wilhelm I (1096–1130)
  • Konrad II (1130–1136)
Namur-Luxembourg
Limburg-Luxembourg
Walezjusze
Habsburgowie
Burbonowie
Habsburgowie
Habsburgowie
lotaryńscy

  • p
  • d
  • e
Konradyni
  • Konrad I (911–918)
Ludolfingowie
Dynastia salicka
Supplinburgowie
Hohenstaufowie
Welfowie
  • Otto IV (antykról 1198–1208, król 1208–1218)
Hohenstaufowie
Wielkie bezkrólewie
Habsburgowie
Nassau
Habsburgowie
Luksemburgowie
Wittelsbachowie
Habsburgowie
Luksemburgowie
Wittelsbachowie
Luksemburgowie
  • Zygmunt (1410–1437)
  • Jodok z Moraw (antykról 1410–1411)
Habsburgowie
Wittelsbachowie
Habsburgowie-Lotaryńscy
Oficjalny tytuł królów niemieckich od XI wieku
król Rzymian
Zobacz też
królowie frankijscy
cesarze rzymscy (Święte Cesarstwo Rzymskie)
  • p
  • d
  • e
Władcy Śląska (księstwo legnickie)
Książęta
jaworscy
Lwówek Śląski
Jawor
Świdnica
Ziębice
Kłodzko
Książęta
legnicko-
brzescy
Legnica
Złotoryja
  • książęta legniccy (do 1345)
  • Wacław I (1345–1364)
  • książęta legniccy (1364–1436)
  • Elżbieta Hohenzollern (1436–1449)
  • Jan I (1449–1453)
  • Henryk X (1449–1452)
  • Fryderyk I (1453–1488)
  • Jadwiga legnicka (1453–1466)
  • książęta legniccy (1488–1562)
  • Jerzy II (1562–1586)
Lubin
Chojnów
Brzeg
Oława
Niemcza
Strzelin
Namysłów
Kluczbork, Wołczyn i Byczyna
  • ISNI: 000000005543697X
  • VIAF: 28146773
  • LCCN: n2004033379
  • GND: 12930963X
  • NKC: xx0010572