Jakov Xoxa

Jakov Xoxa

Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1922 Fier (Albania)
Data i miejsce śmierci	17 lutego 1979 Budapeszt (Węgry)
Narodowość	albańska
Język	albański
Alma Mater	Uniwersytet Tirański
Dziedzina sztuki	powieść, opowiadanie
Ważne dzieła
Martwa rzeka Biała Juga
Odznaczenia

Jakov Xoxa czyt. Jakow Dzodza (ur. 15 kwietnia 1922 w Fierze, zm. 17 lutego 1979 w Budapeszcie) – albański pisarz i poeta pochodzenia arumuńskiego^[1]^[2].

Życiorys

Syn Thanasa. W czasie II wojny światowej walczył w oddziale partyzanckim. Po wyzwoleniu kraju podjął studia filologiczne i pisał pierwsze utwory poetyckie. W 1949 ukazała się drukiem pierwsza z jego powieści, a w 1957 znalazł zatrudnienie na Wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Tirańskiego, gdzie przez wiele lat wykładał teorię literatury.

Najważniejszym dziełem w jego dorobku twórczym jest powieść Martwa rzeka, która ukazała się w 1965. Powieść w konwencji socrealistycznej, wzorowana na Cichym Donie Szołochowa opowiada o wyzysku ludności wiejskiej przez bejów w Albanii, w okresie międzywojennym. Wydana sześć lat później Biała Juga, nawiązuje do powieści Zorany ugór Szołochowa i przedstawia literacką wizję kolektywizacji rolnictwa w dolinie Myzeqe.

O Jakovie Xoxy pisał Jan Bolesław Ożóg, wymieniając go w gronie znanych albańskich pisarzy współczesnych:

Okazało się, że to Jakov Xoxa (Dżodża), nielichy prozaik i zarazem uczony. Jest on autorem dwu zbiorków nowel partyzanckich.^[3].

Został odznaczony Orderem Nderi i Kombit (Honor Narodu). Imię pisarza nosi ulica i szkoła muzyczna w Fierze.

Twórczość

Powieści

1949: Novela (Powieść)
1957: Buçet Osumi
1965: Lumi i vdekur (Martwa rzeka)
1971: Juga e Bardhë (Biała Juga)
1980: Lulja e kripës (Kwiat soli)

Opowiadania

1969: Kam të bëj më tokën, bukën e njerëzve : tregime

Utwory zebrane

1983: Vepra letrare

Podręczniki

1969: Hyrje në shkencën e letërsisë (Wprowadzenie do nauki o literaturze)
1970: Terminologjia e letërsisë (Terminologia literacka)

Przypisy

↑ Historia e vllehëve në Shqipëri Si u bënë njerëz të shquar të kulturës, politikës dhe patriotizmit. zeriislam.com. [dostęp 2023-03-24]. (alb.).
↑ Jovan Bizhyti: Vllehtë në hapësirat myzeqare. gazetadita.al, 2015-10-04. [dostęp 2015-11-08]. (alb.).
↑ J.B. Ożóg, Z obcymi autorami: wspomnienia i lektury, Warszawa 1982, s.35

Bibliografia

Edmond Cali: Romanet e Jakov Xoxës. Tirana: 2003, s. 111.
Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2012, s. 489. ISBN 978-1-78076-431-3. (alb.).
Agim Vinca, Jakov Xoxa. Shkrimtari që krijoi sagën e Myzeqesë. shqiptarja.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].