Graz
Ratusz | |||||
| |||||
Państwo | Austria | ||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | Styria | ||||
Burmistrz | Elke Kahr | ||||
Powierzchnia | 127,57 km² | ||||
Wysokość | 353 m n.p.m. | ||||
Populacja (1 stycznia 2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy | 0316 | ||||
Kod pocztowy | 801x, 802x, 803x, 804x, 805x | ||||
Tablice rejestracyjne | G | ||||
Położenie na mapie Styrii | |||||
Położenie na mapie Austrii | |||||
47°04′N 15°26′E/47,066667 15,433333 | |||||
| |||||
| |||||
| |||||
Strona internetowa |
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | Austria |
---|---|
Typ | kulturowy |
Spełniane kryterium | II, IV |
Numer ref. | 931 |
Region[b] | Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę | 1999 |
Dokonane zmiany | 2010 |
Graz (słoweń. Gradec) – miasto statutarne w południowo-wschodniej Austrii, stolica kraju związkowego Styria oraz siedziba powiatu Graz-Umgebung (do którego jednak nie należy). Liczy 298 479 mieszkańców (1 stycznia 2023).
Miasto leży nad rzeką Murą, u podnóża Alp Styryjskich. Po Wiedniu drugie co do wielkości i znaczenia miasto Austrii. Graz jest znaczącym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym. W mieście znajdują się cztery uniwersytety i dwie inne szkoły wyższe, do których uczęszcza razem ponad 45 tys. studentów. W roku 2003 był kulturalną stolicą Europy. Znajduje się tu także polski konsulat honorowy.
Toponimia nazwy
Nazwa miasta wywodzi się od słowa gradec – słoweńskiego wyrazu oznaczającego mały zamek. Jest to związane z tym, że miasto Graz powstało na terenie wcześniejszej słowiańskiej osady o takiej właśnie nazwie.
Historia
- Zobacz też: Kalendarium historii Grazu.
Pierwsze wzmianki o Grazu pochodzą z roku 881, kiedy w dokumencie wymienia się go jako warownię władców Styrii. Potwierdzeniem statusu było przyznanie praw miejskich w roku 1281 przez Rudolfa I Habsburga. Od pierwszej połowy XV wieku aż do XVII wieku Graz był siedzibą styryjskiej gałęzi dynastii Habsburgów. Pod ich patronatem w XV i XVI wieku miasto dobrze się rozwijało, wtedy to na górze Schlossberg wzniesiono twierdzę dla obrony przed Turkami. W roku 1586 w Grazu powstał pierwszy uniwersytet. W 1809 roku twierdzę bez powodzenia oblegały wojska napoleońskie.
W dniach 29–30 kwietnia 2008 r. na zamku w Grazu spotkało się ośmiu prezydentów państw Unii Europejskiej (w tym Polski – Lech Kaczyński).
Zabytki i turystyka
W roku 1999 grodzieckie Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejsze zabytki to:
- późnogotycka katedra świętego Idziego (Hl. Ägydius) z okresu 1438–1462, przy katedrze barokowe mauzoleum Ferdynanda II
- ruiny zamku Schlossberg z dwiema zachowanymi wieżami, spośród których charakterystyczna wieża zegarowa jest symbolem miasta
- gotyckie i barokowe kościoły m.in. katolicki Najświętszej Krwi (Hl. Blut), Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Mariahilfkirche)
- renesansowy budynek starostwa Landhaus
- ratusz z XIX wieku
- arsenał z XVII wieku
- kościół pielgrzymkowy Mariatrost
- muzea m.in. Universalmuseum Joanneum(inne języki) z koroną książąt Styrii oraz malarstwem europejskim
Spośród nowoczesnych budynków uwagę zwraca Kunsthaus Graz, wzniesiony w 2003 budynek galerii sztuki zlokalizowany w centrum miasta. Dwupiętrowy obiekt został zaprojektowany przez londyńskich architektów, Petera Cooka i Colina Fourniera. Według różnych interpretacji budynek wykonany z żelbetu i paneli pleksiglasowych, przypomina serce wyjęte z ciała lub krowie wymię.
Oświata
Uczelnie:
- Karl-Franzens-Universität
- Technische Universität Graz(inne języki)
- Medizinische Universität Graz(inne języki)
- Universität für Musik und darstellende Kunst Graz(inne języki)
- FH Joanneum(inne języki)
- Campus 02 Fachhochschule der Wirtschaft(inne języki)
- Pädagogische Hochschule Steiermark(inne języki)
- Kirchliche Pädagogische Hochschule Graz
- Johann-Joseph-Fux-Konservatorium Graz(inne języki)
Transport
Tramwaje
- Osobny artykuł: Tramwaje w Grazu.
Transport kolejowy
W mieście znajduje się dworzec główny Graz Hauptbahnhof oraz stacje Graz Ostbahnhof, Graz Puntigam, Graz Don Bosco(inne języki), Graz Köflacherbahnhof(inne języki), Graz Liebenau/Murpark(inne języki), Graz Wetzelsdorf(inne języki), oraz Graz Webling(inne języki).
Sport
Stolica Styrii miłośnikom sportu znana jest z takich klubów jak Sturm Graz czy EC Graz 99ers, które w tym mieście mają swoją siedzibę.
Galeria
- Graz, Georg Matthäus Vischer (1670)
- Panorama starego miasta
- Mauzoleum
- Katedra, wnętrze
- Wieża zegarowa Schlossberg
- Wieża zegarowa w nocy
- Ratusz porą wieczorową
- Nocna panorama miasta
- Landhaus, dziedziniec
- Kościół Mariahilf
- Bazylika Mariatrost
- Uliczka handlowa
Współpraca
Miejscowości partnerskie:
- Coventry, Wielka Brytania
- Darmstadt, Niemcy
- Dubrownik, Chorwacja
- Groningen, Holandia
- Lublana, Słowenia
- Maribor, Słowenia
- Montclair, Stany Zjednoczone
- Pecz, Węgry
- Petersburg, Rosja
- Pula, Chorwacja
- Timișoara, Rumunia
- Triest, Włochy
- Trondheim, Norwegia
- Lublin, Polska
Przypisy
Linki zewnętrzne
- oficjalna strona internetowa miasta (niem.)
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu: Graz
Miasta (Stadt) | |
---|---|
Gminy targowe (Marktgemeinde) | |
Gminy (Gemeinde) |
- p
- d
- e
- Siedziba kraju związkowego: Graz
Miasta statutarne Statutarstadt |
|
---|---|
Powiaty Bezirk | |
Ekspozytury polityczne Politische Expositur |
- p
- d
- e
Kulturowe |
|
---|---|
Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Francją, Niemcami, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
- ↑ Wspólnie z Belgią, Czechami, Francją, Niemcami, Wielką Brytanią i Włochami
- ↑ Wspólnie z Albanią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
- p
- d
- e
|
- PWN: 3907681
- Britannica: place/Graz
- Universalis: graz
- SNL: Graz
- Catalana: 0031018
- DSDE: Graz