Ewangeliści
Ewangeliści – według tradycji chrześcijańskiej[1] autorzy czterech Ewangelii kanonicznych zawartych w Nowym Testamencie: Marek, Mateusz, Łukasz i Jan, uznani za świętych przez Kościoły katolicki, prawosławny, anglikański, ewangelicki, ormiański i koptyjski.
Autorów czterech Ewangelii kanonicznych zgodnie z naukami Papiasza, Ireneusza z Lyonu, Klemensa Aleksandryjskiego, Hipolita, Tertuliana i innych, nazywano ewangelistami od II wieku n.e.[2][3] Niektórzy współcześni uczeni podważają tradycyjne autorstwo tych ksiąg.[4] Często w sztuce przedstawiano ewangelistów jako ludzi siedzących przy pulpitach i piszących księgę oraz za pomocą symboli, które są ich atrybutami[5]:
- Marek – lew
- Mateusz – człowiek (również człowiek uskrzydlony)
- Łukasz – wół
- Jan – orzeł.
Układ graficzny w formie krzyża[6]:
orzeł
wół lew
Ewangelie apokryficzne
- Istnieją także tzw. ewangelie apokryficzne, których autorstwo przypisuje się m.in. apostołowi Judaszowi (Ewangelia Judasza) i apostołowi Tomaszowi (Ewangelia Tomasza). Powstały one jednak w czasach dużo późniejszych. Rękopis Ewangelii Judasza datuje się na lata późniejsze od 200 r. po Chrystusie[7].
Zobacz też
 | Zobacz multimedia związane z tematem: Ewangeliści |
 | Zobacz hasło ewangelista w Wikisłowniku |
Przypisy
- ↑ Por. wstępy do poszczególnych Ewangelii w Biblii Tysiąclecia
- ↑ Ewangelje. Encyklopedia kościelna, tom V, s. 143. [dostęp 2022-09-30].
- ↑ Starożytne wzmianki o autorstwie Czterech Ewangelii. [dostęp 2022-02-03].
- ↑ Np. Bart D. Ehrman, Nowy Testament: historyczne wprowadzenie do literatury wczesnochrześcijańskiej, Wydawnictwo CiS 2014, str. 98-100
- ↑ Ewangelje. Encyklopedia kościelna, tom V, s. 142. [dostęp 2022-09-30].
- ↑ Symbole Ewangelistów, „biblia.wiara.pl”, 17 grudnia 2005 [dostęp 2017-12-11] .
- ↑ Zaginiona Ewangelia Judasza: fakty i fikcje, autorzy: Porter Stanley E. , Heath Gordon L.,Gordon L. Heath, str. 97-100
Bibliografia
- Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1997, ISBN 83-7146-023-6, str. 175. hasło: Ewangelista.
- p
- d
- e
Postacie Nowego Testamentu
| Jezus Chrystus |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ewangelie |
| ||||
| Apostołowie | |||||
| Dzieje Apostolskie Piotr i Paweł |
| ||||
| Rzymianie członkowie rodziny Heroda |
| ||||
| Listy |
| ||||
| Apokalipsa Jana |
Kontrola autorytatywna (grupa ludzi):
Kontrola autorytatywna (Łukasz Ewangelista):
- ISNI: 0000000444584626
- VIAF: 305863610, 128165029, 25151776814618012306
- LCCN: n50082065
- GND: 118575198
- LIBRIS: 97mqw4rt4pzkp30
- BnF: 11947695j
- NKC: jn20000720155
- BNE: XX1008196
- NTA: 068830467
- BIBSYS: 90108180
- PLWABN: 9810636246505606
- J9U: 987007601366605171
- NSK: 000120622
- GIA: 901000471, 901001235
- WorldCat: viaf-128165029
Kontrola autorytatywna (Jan Ewangelista):
- ISNI: 0000000444998394, 0000000453784363
- VIAF: 40648922, 101370748, 33149542580900300446
- LCCN: n79060715
- GND: 118557815
- LIBRIS: 0xbdfhhj5927fsl
- SUDOC: 027562611
- NLA: 53004896
- NKC: jn20000700794
- BNE: XX983685
- NTA: 074816349
- PLWABN: 9810636245805606
- J9U: 987007279864505171
- CANTIC: a10209001
- ΕΒΕ: 34165
- RISM: people/30050200
- GIA: 901001171
- WorldCat: viaf-101370748
Encyklopedia internetowa:
- БРЭ: 1973411
