Cmentarz żydowski w Kielcach
nr rej. A.333 z 10.01.1991[1] | |||
Brama frontowa cmentarza | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Kielce | ||
Adres | ul. Pakosz | ||
Typ cmentarza | wyznaniowy | ||
Wyznanie | judaizm | ||
Stan cmentarza | nieczynny | ||
Powierzchnia cmentarza | 3,12 ha | ||
Data otwarcia | 1870 | ||
Data ostatniego pochówku | 1946 | ||
Data likwidacji | II poł. XX w. | ||
Zarządca | Fundacja Rodziny Nissenbaumów | ||
Położenie na mapie Kielc | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |||
50°51′23″N 20°36′29″E/50,856389 20,608056 | |||
|
Cmentarz żydowski w Kielcach – kirkut, który znajduje się w dzielnicy Pakosz, przy skrzyżowaniu ulic Pakosz Dolny i Kusocińskiego w Kielcach. Ma powierzchnię 3,12 ha. Na terenie nekropolii znajduje się około 330 nagrobków zachowanych w różnym stanie, z czego około 150 ustawionych jest w lapidarium[2].
Cmentarz jest zamknięty dla zwiedzających.
Historia
Kirkut został założony w 1868 roku w oparciu o projekt architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali teren cmentarza, na którym regularnie przeprowadzano masowe egzekucje Polaków i Żydów. 23 maja 1943 roku Niemcy zamordowali 45 dzieci w wieku od 15 miesięcy do 15 lat. W 1946 roku na cmentarzu pochowano 42 żydowskie ofiary pogromu. W latach późniejszych ekshumowano i przeniesiono na kirkut ciała Żydów zamordowanych w getcie kieleckim i pogrzebanych nad brzegiem Silnicy. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1965.
W 1981 roku z wydobytych z pobliskiej rzeki Silnicy nagrobków wybudowano lapidarium. Wokół ustawiono fragmenty uszkodzonych macew z zachowanymi zdobieniami.
W 2007 roku odrestaurowano przedwojenny ohel wybudowany nad grobem Mordechaja Kuzmirera zwanego cadykiem z Kielc. W 2010 roku z inicjatywy Bogdana Białka prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego oraz Yaacova Kotlickiego prezesa Kielcer Society w Izraelu zbudowano nowy pomnik nagrobny ofiar pogromu z wypisanymi nazwiskami osób zamordowanych 4 lipca 1946 roku. Odrestaurowano także grób rozstrzelanych w 1943 roku dzieci.
Zobacz też
- Synagoga w Kielcach
- Synagoga Herszla Zagajskiego w Kielcach
Przypisy
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 138–139.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
- Cmentarz żydowski w getcie w Kielcach na portalu Wirtualny Sztetl
- Zdjęcia z cmentarza (strona Piotra Berghofa)