Aloes wielkolistny

Aloes wielkolistny
Ilustracja
Aloes wielkolistny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

złotogłowowate

Rodzaj

aloes

Gatunek

aloes wielkolistny

Nazwa systematyczna
Aloe polyphylla Schönland ex Pillans
Multimedia w Wikimedia Commons

Aloes wielkolistny (Aloe polyphylla Schönland ex Pillans), znany też jako aloes spiralny – gatunek aloesu z podrodziny złotogłowowatych. Jego epitet gatunkowy polyphylla pochodzi od łacińskich słów poly – „wiele” i phyllus – „liściowy”[3]. Jest lesotyjskim endemitem[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Aloes wielkolistny występuje w zachodniej części Lesotho w Górach Smoczych na stromych, bazaltowych zboczach, na wysokościach od 2000 do 2500 m n.p.m.[5]

Morfologia

Spiralnie ułożone liście aloesu wielkolistnego (patrz: fraktal)
Pokrój
Roślina bezłodygowa lub z bardzo krótką łodygą, rosnąca pojedynczo lub tworzącą zwarte grupy[6].
Liście
Około 150 jajowatych, wydłużonych i ostro zakończonych liści jest ułożonych w pięć spiralnych rzędów. Szarozielone blaszki liściowe mają długość 20–30 cm i szerokość 6–10 cm. Szczyt liścia jest suchy i ma głęboką purpurową barwę[6]. Powierzchnia liści jest gładka. Twarde, jasnozielone kolce na brzegach liści mają długość 5 do 8 mm i znajdują się w odległości 2 do 12 mm od siebie.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan składający się z trzech do ośmiu gałązek i o długości 50 do 60 cm. Gęste, cylindryczne grona mają długość 12 do 15 cm i szerokość 10 cm. Lancetowato-deltoidalne, zwężające się, mięsiste podsadki mają długość 4 do 6 mm. Kwiaty, w kolorach od jasnoczerwonego do różowo-łososiowego, osadzone są na 4–6 milimetrowych szypułkach. Mają długość 45 do 55 mm i u nasady lekko się zwężają. Powyżej zalążni kwiaty rozszerzają się do średnicy ok. 10 mm. Płatki okwiatu nie są ze sobą zrośnięte. Pręciki i słupki wystają z kwiatu na 5 mm[7].

Genetyka

Liczba chromosomów wynosi 2 n = 14 {\displaystyle 2n=14} [8].

Systematyka

Pierwszy naukowy opis gatunku został opublikowany w 1934 r. przez Neville'a Stuarta Pillansa[9].

Zagrożenia i ochrona

Aloes wielkolistny jest wymieniony w załączniku I Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem[10].

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-11]  (ang.).
  3. Kirsten Albrecht Llamas: Etymological Dictionary of Succulent Plant Names. Berlin/Heidelberg: Springer, 2010, s. 189. ISBN 978-3-642-05597-3.
  4. Aloe polyphylla (Kharatsa). [dostęp 2017-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)]. (ang.).
  5. Aloe polyphylla Schonl. ex Pillans. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
  6. a b Aloe polyphylla Schonland ex Pillans (1934). [dostęp 2017-11-23]. (cz.).
  7. ALAN C. BEVERLY: MY QUEST FOR ALOE POLYPHYLLA. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
  8. Chromosome number. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
  9. South African Gardening. Band 24, 1934, str. 267.
  10. Appendices I, II and III valid from 4 October 2017. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 1085489
  • GBIF: 2777781
  • identyfikator iNaturalist: 120829
  • IPNI: 529787-1
  • ITIS: 950683
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-297841
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:529787-1
  • identyfikator Tropicos: 100145552