Zeeaster-klasse

Zeeaster-klasse
Zeeaster-klasse met o.a. zeeaster, lamsoor en gewone zoutmelde
Zeeaster-klasse met o.a. zeeaster, lamsoor en gewone zoutmelde
Syntaxonomische indeling
Klasse
Asteretea tripolii
Westh. et Beeft. in Beeft. 1962

De zeeaster-klasse (Asteretea tripolii) is een klasse van syntaxa die vegetatie omvat van zilte tot brakke gronden van buitendijkse terreinen in estuaria.

De klasse omvat overwegend soortenarme vegetatie met dominantie van grassen en kruidachtige planten uit de ganzenvoetfamilie.

Naamgeving en codering

  • Synoniem: Juncetea maritimi Br.-Bl. in Br.-Bl. et al. 1952
  • Frans: Prés salés atlantiques à dominance d’hémicryptophytes et des pelouses aérohalines des falaises
  • Duits: Salzmarschrasen, Salzrasen, Wattwiesen
  • Engels: Halophyte communities of the lower parts of salt marshes
  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r27
  • Corine biotope: 15.3 Atlantic salt meadows
  • Eunis Habitat Types: A2.5 Coastal saltmarshes and saline reedbeds

De wetenschappelijke naam Asteretea tripolii is afgeleid van een synoniem van de botanische naam van een belangrijke kensoort voor deze klasse, de zulte (Tripolium pannonicum; synoniem: Aster tripolium).

Fysiognomie

Deze klasse omvat overblijvende, zeer open tot min of meer gesloten, laagblijvende vegetatie, zonder boomlaag en met een zeer beperkte struiklaag.

De kruidlaag is betrekkelijk soortenarm, bestaat overwegend uit overblijvende planten en wordt dikwijls gedomineerd door weinig opvallende soorten uit de grassenfamilie als gewoon kweldergras, grasachtige planten als zilte rus en schorrenzoutgras, en kruidachtige planten uit de ganzenvoetfamilie. Tussen al dat grijsgroen vallen de dikwijls roze gekleurde bloemen van lamsoor, zeeaster, Engels gras en gerande schijnspurrie vrij snel op.

Een moslaag is zelden aanwezig, maar de bodem wordt dikwijls bedekt door een laag microscopische algen en draadwieren.

Ecologie

De zeeaster-klasse omvat plantengemeenschappen van zilte of brakke gronden die regelmatig of slechts af en toe worden overstroomd met zeewater. De bodem bestaat uit klei, zand of leem, soms bedekt met een laag slik.

Deze vegetatie vindt men vooral op buitendijkse terreinen in estuaria en langs de mondingen van rivieren die in de Noordzee uitmonden. In Nederland zijn ze te vinden langs de Oosterschelde en langs de Waddenzee, in België langs de IJzer en de Schelde.

Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen

De zeeaster-klasse wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door één orde met drie verbonden.

    • Kweldergras-orde (Glauco-Puccinellietalia)
      • Verbond van gewoon kweldergras (Puccinellion maritimae)
        • Associatie van gewoon kweldergras (Puccinellietum maritimae)
        • Associatie van lamsoor en zeeweegbree (Plantagini-Limonietum)
        • Zoutmelde-associatie (Halimionetum portulacoides)
      • Verbond van stomp kweldergras (Puccinellio-Spergularion salinae)
        • Associatie van stomp kweldergras (Puccinellietum distantis)
        • Associatie van blauw kweldergras (Puccinellietum fasciculatae)
        • Associatie van bleek kweldergras (Puccinellietum capillaris)
        • Zeegerst-associatie (Parapholido strigosae-Hordeetum marini)
      • Verbond van Engels gras (Armerion maritimae)
        • Associatie van zilte rus (Juncetum gerardii)
        • Associatie van Engels gras en rood zwenkgras (Armerio-Festucetum littoralis)
        • Kwelderzegge-associatie (Junco-Caricetum extensae)
        • Associatie van rode bies (Blysmetum rufi)
        • Zeealsem-associatie (Artemisietum maritimae)
        • Zeekweek-associatie (Atriplici-Elytrigietum pungentis)
        • Associatie van zeerus en zilt torkruid (Oenantho lachenalii-Juncetum maritimi)
  • Rompgemeenschap met zulte (RG Tripolium pannonicum-[Puccinellion maritimae])
  • Rompgemeenschap met heen (RG Bulboschoenus maritimus-[Asteretea tripolii])
  • Rompgemeenschap met melkkruid en fioringras (RG Glaux maritima-Agrostis stolonifera-[Asteretea tripolii])
  • Rompgemeenschap met schorrenzoutgras (RG Triglochin maritima-[Asteretea tripolii])
  • Rompgemeenschap met zilte schijnspurrie (RG Spergularia salina-[Asteretea tripolii])
  • Rompgemeenschap met zeeweegbree (RG Plantago maritima-[Asteretea tripolii])
  • Rompgemeenschap met gewoon riet (RG Phragmites australis-[Asteretea tripolii])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

Ken- en differentiërende taxa voor de zeeaster-klasse
Kensoort Diff.soort Presentie Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Opmerking Afbeelding
Boomlaag
Geen soorten
Struiklaag
kK - gewone zoutmelde Atriplex portulacoides
Kruidlaag
kK - zulte Aster tripolium
kK - zeeweegbree Plantago maritima
kK - schorrenzoutgras Triglochin maritima
kK - melkkruid Glaux maritima
kK - lamsoor Limonium vulgare
kK - gerande schijnspurrie Spergularia media subsp. angustata
kK - Engels lepelblad Cochlearia officinalis subsp. anglica
Moslaag
Geen soorten

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  • Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
  • Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
  • V.Vandenbussche, F.T’Jollyn, A.Zwaenepoel, E.Van den Balck & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 12. Slik en Schor. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
  • (en) EUNIS, the European Nature Information System
  • (fr) CORINE biotopes

· · Sjabloon bewerken
Indeling van de vegetatieklasse Asteretea tripolii (zeeaster-klasse)
Orde:Glauco-Puccinellietalia (kweldergras-orde)
Verbond: Puccinellion maritimae (verbond van gewoon kweldergras)
Associaties:Puccinellietum maritimae (associatie van gewoon kweldergras) · Plantagini-Limonietum (associatie van lamsoor en zeeweegbree) · Halimionetum portulacoides (zoutmelde-associatie)
Verbond: Puccinellio-Spergularion salinae (verbond van stomp kweldergras)
Associatie:Puccinellietum distantis (associatie van stomp kweldergras) · Puccinellietum fasciculatae (associatie van blauw kweldergras) · Puccinellietum capillaris (Associatie van bleek kweldergras) · Parapholido strigosae-Hordeetum marini (zeegerst-associatie)
Verbond: Armerion maritimae (verbond van Engels gras)
Associatie:Juncetum gerardii (associatie van zilte rus) · Armerio-Festucetum littoralis (associatie van Engels gras en rood zwenkgras) · Junco-Caricetum extensae (kwelderzegge-associatie) · Blysmetum rufi (associatie van rode bies) · Artemisietum maritimae (zeealsem-associatie) · Atriplici-Elytrigietum pungentis (zeekweek-associatie) · Oenantho lachenalii-Juncetum maritimi (associatie van zeerus en zilt torkruid)
· · Sjabloon bewerken
Nederland
Vlaanderen
Vegetatieklassen in Nederland en Vlaanderen (nummering volgens de rVvN)
Open wateren, moerassen en natte heiden:01 Eendenkroos-klasse (Lemnetea) · 02 Ruppia-klasse (Ruppietea) · 03 Zeegras-klasse (Zosteretea) · 04 Kranswieren-klasse (Charetea) · 05 Fonteinkruiden-klasse (Potametea) · 06 Oeverkruid-klasse (Littorelletea) · 07 Klasse van bronbeekgemeenschappen (Montio-Cardaminetea) · 08 Riet-klasse (Phragmitetea) · 09 Klasse van kleine zeggen (Parvocaricetea) · 10 Klasse van hoogveenslenken (Scheuchzerietea) · 11 Klasse van hoogveenbulten en natte heiden (Oxycocco-Sphagnetea)
Graslanden, zomen en droge heiden:12 Weegbree-klasse (Plantaginetea majoris) · 13 Klasse van pioniergraslanden op gruis- en steenbodems (Sedo-Scleranthetea) · 14 Klasse van droge graslanden op zandgrond (Koelerio-Corynephoretea) · 15 Klasse van kalkgraslanden (Festuco-Brometea) · 16 Klasse van matig voedselrijke graslanden (Molinio-Arrhenatheretea) · 17 Marjolein-klasse (Trifolio-Geranietea sanguinei) · 18 Klasse van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetea mollis) · 19 Klasse van heischrale graslanden (Nardetea) · 20 Klasse van droge heiden (Calluno-Ulicetea)
Kust- en binnenlandse pioniermilieus:21 Muurvaren-klasse (Asplenietea) · 22 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zeedijken en rolkeistranden (Honckenyo-Elymetea) · 23 Klasse van vloedmerkgemeenschappen op zand en slik (Cakiletea maritimae) · 24 Helm-klasse (Ammophiletea) · 25 Slijkgras-klasse (Spartinetea) · 26 Zeekraal-klasse (Thero-Salicornietea) · 27 Zeeaster-klasse (Asteretea tripolii) · 28 Zeevetmuur-klasse (Saginetea maritimae) · 29 Dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) · 30 Tandzaad-klasse (Bidentetea) · 31 Klasse van akkergemeenschappen (Stellarietea mediae) · 32 Klasse van ruderale gemeenschappen (Artemisietea vulgaris)
Ruigten, struwelen en bossen:33 Klasse van natte strooiselruigten (Convolvulo-Filipenduletea) · 34 Klasse van nitrofiele zomen (Galio-Urticetea) · 35 Klasse van kapvlaktegemeenschappen (Epilobietea angustifolii) · 36 Brummel-klasse (Lonicero-Rubetea plicati) · 37 Klasse van brem- en gaspeldoornstruwelen (Cytisetea scopario-striati) · 38 Klasse van kruipwilg- en duindoornstruwelen (Salicetea arenariae) · 39 Klasse van wilgenbroekstruwelen (Franguletea) · 40 Klasse van doornstruwelen (Rhamno-Prunetea) · 41 Klasse van wilgenvloedbossen en -struwelen (Salicetea purpureae) · 42 Klasse van elzenbroekbossen (Alnetea glutinosae) · 43 Klasse van berkenbroekbossen (Vaccinio-Betuletea pubescentis) · 44 Klasse van naaldbossen (Vaccinio-Piceetea) · 45 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond (Quercetea robori-petraeae) · 46 Klasse van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond (Querco-Fagetea)
Mossen- en lichenenvegetatie47 Klasse van (spat)watergemeenschappen (Hymenelio-Fontinalietea) · 48 Zeestippelkorst-klasse (Hydropunctarietea maurae) · 49 Klasse van stippelkorsten en achterlichtmossen (Verrucario-Schistidietea) · 50 Klasse van bisschopsmutsen en landkaartmossen (Racomitrio-Rhizocarpetea) · 51 Poederkorst-klasse (Chrysotrichetea chlorinae) · 52 Schorsmos-klasse (Hypogymnietea physodis) · 53 Klasse van haarmutsen en vingermossen (Orthotricho-Physcietea) · 54 Schriftmos-klasse (Arthonio-Lecidelletea) · 55 Boomspijkertjes-klasse (Calicio-Chrysotrichetea) · 56 Kringmos-klasse (Neckeretea complanatae) · 57 Klasse van vertakt bekermos en neptunusmos (Cladonio-Lepidozietea) · 58 Druppelkorst-klasse (Fellhaneretea bouteillei) · 59 Klasse van purpersteeltje en ruig haarmos (Ceratodonto-Polytrichetea) · 60 Pluisjesmos-klasse (Dicranelletea heteromallae) · 61 Smaragdsteeltjes-klasse (Psoretea decipientis) · 62 Kruikmos-klasse (Splachnetea)