Middle East respiratory syndrome

Esculaap
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Middle East respiratory syndrome
Coderingen
DiseasesDB 35210
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Het Middle East respiratory syndrome (MERS) is een in september 2012 geïdentificeerde zoönose veroorzaakt door het Middle East respiratory syndrome coronavirus. Het betreft een acute luchtweginfectie met koorts, hoesten en kortademigheid als primaire symptomen. Ook diarree en braken komen in sommige van de gevallen voor.[1] MERS kan leiden tot een ernstige longontsteking en nierfalen. De mortaliteit ligt bij symptomatische patiënten rond de 30%. De ziekte komt voor bij kamelen en deze dieren kunnen de ziekte overdragen op mensen. De incubatietijd ligt tussen de 2 tot 14 dagen en waarschijnlijk is de patiënt tijdens deze periode niet besmettelijk.

Het MERS-coronavirus is in Nederland opgenomen als meldingsplichtige ziekte binnen groep A voor behandelaren in het ziekenhuis.

Ontdekking en uitbreiding

Het eerste geval van MERS werd vastgesteld in Saoedi-Arabië in september 2012.

Op 15 mei 2013 waren er wereldwijd 40 gevallen van MERS bij de Wereldgezondheidsorganisatie gemeld, waarvan 20 met dodelijke afloop.[2] Onderzoekers schatten op grond van wiskundige modellen de besmettelijkheid laag in.[3]

Op 20 mei 2015 dook het eerste geval op in Zuid-Korea.[4][5][6]

In de periode van september 2012 tot 17 januari 2017 zijn er wereldwijd 1879 bevestigde MERS-infecties gerapporteerd aan de Wereldgezondheidsorganisatie, waarvan ten minste 666 met dodelijke afloop.[7]

Nederlandse situatie

Op 23 mei 2013 gaf het RIVM een behandelingsinstructie voor GGD en ziekenhuizen.[8]

Op 3 juli 2013 stelde de Minister van VWS uit voorzorg een meldingsplicht in voor het MERS-Coronavirus.[9] MERS-CoV is aangemerkt als een Groep A infectieziekte. Dit houdt in dat als behandelaren bij patiënten in een ziekenhuis een besmetting met het MERS-coronavirus vermoeden of hebben vastgesteld, zij dit onmiddellijk bij de GGD moeten melden.[10]

Op 14 en 15 mei 2014 zijn de eerste twee patiënten met een MERS-infectie in Nederland geconstateerd. Zij waren samen recent in Saoedi-Arabië geweest. Deze patiënten zijn opgenomen geweest in het Medisch Centrum Haaglanden.[11][12]

Belgische situatie

In België zijn vooralsnog geen MERS-besmettingen bekend.

Onderzoek naar behandeling van MERS

Onderzoeker Matthew Frieman uit Maryland vond 27 bestaande stoffen met activiteit tegen het MERS-virus.[13]

In een Nederlands onderzoek van celkweken bleken vier van de 340 geteste reeds bestaande medicijnen het MERS-virus te kunnen remmen. Dit Nederlands onderzoek werd eveneens op 20 mei 2014 naar buiten gebracht.[14] De vier medicijnen die het best in staat bleken om bij relatief lage concentraties het MERS-virus te remmen zijn het malariamedicijn chloroquine, het antipsychoticum chloorpromazine, de hiv-remmer lopinavir en het anti-diarree zelfzorgmedicijn loperamide.

Chloorpromazine en chloroquine worden door beide onderzoeken genoemd.

De medicijnen zijn wat betreft deze toepassing nog niet getest op mensen en dieren. Het is dus nog onbekend of de medicijnen in dieren of mensen hetzelfde virusremmende effect hebben. Ook is niet duidelijk hoe hoog de dosis moet zijn om het MERS-virus te laten remmen.[15]

Onderzoeker De Wilde achtte het in Medisch Contact goed mogelijk dat chloroquine en lopinavir als niet-geregistreerd gebruik worden uitgeprobeerd.[16]

Eerder in 2013 werd al de combinatie interferon met ribavirine tevergeefs geprobeerd als behandeling.[17][18][19]

· · Sjabloon bewerken
Ziekten bij mensen:SARS · MERS · COVID-19
Ontdekkers die slachtoffer werden:Li Wenliang (COVID-19) · Carlo Urbani (SARS)
Preventie fysieke maatregelen:Mondkapje · Spatscherm
Preventie apps:COVID-19-app · CoronaMelder · Coronalert · CoronaCheck · Coronacertificaat · Coronatoegangsbewijs
Bestrijding:COVID-19-diagnostiek · COVID-19-antigeen-sneltests · Bron- en contactonderzoek · COVID-19-vaccin · Teststraat
Behandeling:Dexamethason · Favipiravir · Molnupiravir · Remdesivir · Resveratrol · Tocilizumab
Ziekten bij dieren:Feliene infectieuze peritonitis (FIP) · Infectieuze bronchitis
Stammen en soorten:SARS-CoV-2 · SARS-CoV-2-varianten · Alfavariant · Bètavariant · Gammavariant · Deltavariant · Epsilonvariant · Kappavariant · Omikronvariant · SARSr-CoV · HCoV-NL63 · MERSr-CoV · SL-CoV-WIV1 · CCoV · FCoV
Taxonomie:Betacoronavirus (geslacht) · Coronavirussen (onderfamilie) · Coronaviridae (familie) · Nidovirales (orde)
Uitbraken:SARS-epidemie · MERS-epidemie · Coronapandemie
Bronnen, noten en/of referenties
  1. MERS-virus. RIVM.nl. Geraadpleegd op 21 juni 2021.
  2. (en) (fr) (de) (ru) Novel coronavirus update - new virus to be called MERS-CoV, nieuwsbericht van 16 mei 2013 van de Wereldgezondheidsorganisatie
  3. Hidde Boersma (2014). Grote epidemie door MERS-virus onwaarschijnlijk. Ned Tijdschr Geneeskd. 158: C2299.
  4. WHO: "S Korea MERS outbreak large and complex"
  5. Steeds-meer-MERS-besmettingen-in-Zuid-Korea
  6. S. Korea reports 23 new cases of MERS, bringing total to 87
  7. Nieuwsbericht van 17 januari 2017 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
  8. Maatregelen voor (verdachte) patiënten en contacten MERS-CoV (professionals), informatie op website RIVM, versie 2014 (versie 2013 hier)
  9. Uit voorzorg meldplicht MERS-Coronavirus, nieuwsbericht Rijksoverheid.nl 3 juli 2013
  10. MERS-coronavirus meldingsplichtig, informatie op website RIVM 3 juli 2013
  11. Patiënt met longvirus MERS in Den Haag opgenomen, Nu.nl 14 mei 2014
  12. Tweede Nederlander besmet met longvirus MERS, Nu.nl 15 mei 2014
  13. (en) MERS Cure? Lots of Drugs Might Fight Virus, Study Finds, NBC News 20 mei 2014
  14. (en) Screening of an FDA-approved compound library identifies four small-molecule inhibitors of Middle East respiratory syndrome coronavirus replication in cell culture[dode link], Antimicrobial Agents and Chemotherapy 19 mei 2014
  15. Bestaande medicijnen remmen MERS-virus De Telegraaf 20 mei 2014
  16. Sophie Broersen, Medicijnen in vitro werkzaam tegen MERS. Medisch Contact (21 mei 2014)
  17. Jaffar A. Al-Tawfiq, Hisham Momattin, Jean Dib, Ziad A. Memish (Maart 2014). Ribavirin and interferon therapy in patients infected with the Middle East respiratory syndrome coronavirus: an observational study. International Journal of Infectious Diseases 20: 42-46. DOI: 10.1016/j.ijid.2013.12.003.
  18. (en) Treatment with interferon-α2b and ribavirin improves outcome in MERS-CoV–infected rhesus macaques, Nature Medicine 8 sept 2013
  19. (en) MERS-CoV: clinical decision making support for treatment. Public Health England (25 Juni 2014)
Bibliografische informatie