Hagevoort

Hagevoort

Kaart uit 1620, met vermelding van Meekerens Huijs
Locatie	Gendt
Gebouwd in	vóór 1620
Gesloopt in	vóór 1830; 1868
Herbouwd in	1850
Monumentale status	Rijksmonument
Monumentnummer	16077

Het kasteel Hagevoort of Meekerens Huijs stond ten zuidwesten van de Nederlandse plaats Gendt, provincie Gelderland.

Naamgeving

De naam Hagevoort bestaat uit de woorden ‘voorde‘ (een doorwaardbare plaats) en ‘haag’. Met de haag kan een stuk grond worden bedoeld dat door hagen werd omzoomd, maar het kan ook te maken hebben met nabijgelegen bos of struiken.

De benaming Meekerens Huijs komt voor op een kaart uit 1620. Deze naam verwijst naar de waarschijnlijk toenmalige bewoners van het huis, de familie Van Meekeren.

Geschiedenis

Over het oudste kasteel Hagevoort is weinig bekend. Een kaart uit 1620 toont een omgracht huis met de naam Meekerens Huijs. Op de kadastrale kaart van 1830 komt het huis niet meer voor, dus het is in ieder geval vóór dat jaar gesloopt.

Op waarschijnlijk dezelfde locatie bouwde J.G.W. Merkes in 1850 een nieuw landhuis. In 1853 werd dit kasteeltje nog bezocht door kroonprins Willem, samen met gouverneur De Casembroot, die zich nadien nogal negatief uitliet over het ‘bespottelijke’ bouwwerk. De erfgenamen van Merkes verkochten het huis onder de voorwaarde dat het moest worden afgebroken. In 1868 werd Hagevoort dan ook gesloopt.

Van Hagevoort zijn alleen de hekpijlers van twee toegangshekken bewaard gebleven. Het 19e-eeuwse hek aan de Waaldijk is gereconstrueerd nadat een vrachtwagen het in 1995 omver had gereden. Aan de Galgendaal staat het andere hek, waarvan de 18e-eeuwse bekroningen van de hekpijlers als rijksmonument zijn geclassificeerd.^[1]

Archeologisch onderzoek uit 2004 kon de exacte locatie van het kasteel niet vaststellen.

Beschrijving

De kaart uit 1620 toont een omgracht L-vormig huis van twee bouwlagen en een kelder. De zadeldaken eindigen in trapgevels. Een traptoren in de oksel van het gebouw verbindt de verdiepingen met elkaar. Er is geen sprake van een voorburcht.

Het 19e-eeuwse huis Hagevoort was 13 bij 17 meter groot, had op de hoeken vier torens, en was omgeven door een gracht.^[2]

Bronnen, noten en/of referenties

Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Lingewaard", p. 291.
Hagevoort – Meekerens Huijs, Kastelenlexicon
Gendtse zoon van een Rijnschipper klimt op tot jonkheer met een ‘bespottelijk’ kasteel. de Gelderlander (4 augustus 2022). Gearchiveerd op 30 oktober 2022. Geraadpleegd op 30 oktober 2022.

↑ Hagevoort, Rijksmonumentenregister. Gearchiveerd op 30 oktober 2022.
↑ ‘De vijf van Gendt’ over de adellijke huizen in Gendt. lingewaard.gemeentenieuwsonline.nl. Gearchiveerd op 30 oktober 2022.