Gestroomlijnd transliteratiesysteem

Het Gestroomlijnde transliteratiesysteem voor Cyrillisch alfabet van het Bulgaars (Bulgaars: Обтекаема система, Engels: Streamlined System) werd in 1995 geschapen door Lyubomir Ivanov in het Instituut van Wiskunde en Informatica van de Bulgaarse Academie van Wetenschappen.[1][2][3] Het systeem werd goedgekeurd door de overheid, in 2000[4][5][6] en 2006,[7] en werd de basis van de Bulgaarse Wet van Transliteratie in 2009:[8][9][10]

А
A		 Б
B		 В
V		 Г
G		 Д
D		 Е
E		 Ж
ZH		 З
Z		 И
I		 Й
Y
К
K		 Л
L		 М
M		 Н
N		 О
O		 П
P		 Р
R		 С
S		 Т
T		 У
U
Ф
F		 Х
H		 Ц
TS		 Ч
CH		 Ш
SH		 Щ
SHT		 Ъ
A		 Ь
Y		 Ю
YU		 Я
YA

Dit systeem werd ook in 2012 aangenomen door de VN[11] en, voor officiële Amerikaanse en Britse gebruiken, door BGN en PCGN in 2013.[12]

Het Gestroomlijnde systeem is gelijk aan het oude Systeem van BGN/PCGN van 1952 voor romanisatie van Bulgaars, dat in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk officieel was tot 2013. Nochtans zet het tweede systeem de Cyrillische letters Х, Ь en Ъ als KH, ’ (weglatingsteken) en Ŭ om, terwijl het eerste systeem H, Y en A voor dat doel gebruikt.[13]

Ivanov stelt voor om zijn aanpak ook gebruiken om transliteratie voor andere Cyrillische alfabetten, met name de Russische alfabet.[14]

Illustratie

Voorbeeld (Artikel 1 van de Universele verklaring van de rechten van de mens):

Всички хора се раждат свободни и равни

по достойнство и права. Те са надарени
с разум и съвест и следва да се отнасят
помежду си в дух на братство.

Vsichki hora se razhdat svobodni i ravni

po dostoynstvo i prava. Te sa nadareni
s razum i savest i sledva da se otnasyat
pomezhdu si v duh na bratstvo.

Omkeerbaarheid

L. Ivanov, D. Skordev en D. Dobrev deden een suggestie voor een omkeerbare systeemvariant die in die speciale gevallen wordt gebruikt, wanneer de nauwkeurige reconstructie van Bulgaarse woorden vanuit hun Latijnse vormen gewenst is, met Cyrillische letters en lettercombinaties Ъ, Ь, ЗХ, ЙА, ЙУ, СХ, ТС, ТШ, ТЩ, ШТ, ШЦ die respectievelijk als `A, `Y, Z|H, Y|A, Y|U, S|H, T|S, T|SH, T|SHT, SH|T, SH|TS worden voorgesteld.[15]

Zie ook

  • Transliteratie
  • Bulgaars
  • Cyrillisch alfabet
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ (en) L.L. Ivanov, Toponymic Guidelines for Antarctica, Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, Sofia, 1995.
  2. ↑ (en) M. Gaidarska, The Current State of the Transliteration of Bulgarian Names into English in Popular Practice, Contrastive Linguistics, XXII, 1998, 112, pp. 69-84. ISSN 0204-8701
  3. ↑ (fr) Inventaire des outils de romanisation. Bibliothèque et Archives Canada. Ottawa 2006.
  4. ↑ (bg) Regulations for the issuing of Bulgarian identity documents, State Gazette #14 of 2000. ISSN 0205-0900
  5. ↑ (en) L.L. Ivanov, On the Romanization of Bulgarian and English, Contrastive Linguistics, XXVIII, 2003, 2, pp. 109-118. ISSN 0204-8701; Errata, id., XXIX, 2004, 1, p. 157.
  6. ↑ (en) (bg) Andreev A., I. Derzhanski eds. Bulgarian Academy of Sciences: Institute of Mathematics and Informatics, founded 1947. Sofia: Multiprint Ltd., 2007. 64 pp. ISBN 978-954-8986-27-4
  7. ↑ (en) United Nations Document E/CONF.98/CRP.71. 17 August 2007.
  8. ↑ (bg) State Gazette # 19, 13 March 2009. ISSN 0205-0900
  9. ↑ G. Selvelli. Su alcuni aspetti ideologici dei sistemi di traslitterazione degli alfabeti cirillici nei Balcani. Studi Slavistici XII (2015). pp. 159–180.
  10. ↑ Arenstein, B., Scripted History: Hebrew Romanization in Interwar British Mandate Palestine. Columbia University (2018). Gearchiveerd op 31 mei 2023. Geraadpleegd op 19 november 2019.
  11. ↑ Bulgarian. Report on the Current Status of United Nations Romanization Systems for Geographical Names. Compiled by the UNGEGN Working Group on Romanization Systems. Version 4.0, February 2013. Gearchiveerd op 16 maart 2023.
  12. ↑ Romanization System for Bulgarian: BGN/PCGN 2013 System. National Geospatial-Intelligence Agency, September 2014.
  13. ↑ (en) USBGN, Romanization Systems and Roman-Script Spelling Conventions, 1994, pp.15-16.
  14. ↑ Ivanov, L. Streamlined Romanization of Russian Cyrillic. Contrastive Linguistics. XLII (2017) No. 2. pp. 66-73. ISSN 0204-8701
  15. ↑ (en) L. Ivanov, D. Skordev and D. Dobrev. The New National Standard for the Romanization of Bulgarian. Mathematica Balkanica. New Series Vol. 24, 2010, Fasc. 1-2. pp.121-130. ISSN 0205-3217