Chelatietherapie

Esculaap
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Chelatietherapie is een sinds 1948 gebruikte behandelmethode waarbij met een speciale infuusvloeistof op basis van EDTA overtollig calcium en zware metalen uit het bloed verwijderd worden. In de reguliere geneeskunde wordt chelatietherapie toegepast bij behandeling van vergiftigingen met radioactieve elementen en zware metalen, zoals loodvergiftiging.[1][2][3] Chelatietherapie wordt bijvoorbeeld ook ingezet voor bloedziekten zoals thalassemie, waar ijzerstapeling in het bloed kan optreden.[4]

Controversiële toepassingen

Chelatietherapie wordt ook toegepast in de alternatieve geneeskunde. Het zou volgens sommigen effect hebben bij allerlei aandoeningen die gerelateerd zijn aan arteriosclerose:

  • angina pectoris
  • etalagebenen (rokersbenen claudicatio intermittens)
  • Vaatvernauwing in de hersenen: beroertes
  • hoge bloeddruk
  • hoog cholesterolgehalte
  • diabetische nefropathie[5]
  • vermoeidheid, afname van de vitaliteit
  • reumatoïde artritis
  • vermindering van oxidatieve stress[6]

De gebruikte infuusvloeistof bestaat uit 500ml 0,65% NaCl met daarin 0,5g tot 3g EDTA aangevuld met 50ml 10% vitamine C, magnesiumsulfaat, kaliumchloride en verschillende B-vitaminen. Een volledige behandeling in een privékliniek bestaat uit een serie medische onderzoeken en 20 tot 30 infuussessies.

Deze indicaties voor chelatietherapie zijn onvoldoende ondersteund door wetenschappelijke bewijzen en worden door de mainstream geneeskunde als controversieel beschouwd.

Uit een Cochrane-review in 2002 bleek dat bij vier van de vijf gehouden onderzoeken geen significant verschil in ernst of verbetering van de aandoening optrad. Een vijfde studie werd vroegtijdig stopgezet. De onderzoekers concludeerden dat er onvoldoende bewijs is om een oordeel te kunnen vellen over de effectiviteit of ineffectiviteit van chelatietherapie in de behandeling van hart- en vaatziekten en daaraan gerelateerde aandoeningen.[7] Ook een publicatie in het gezaghebbende blad JAMA besloot dat er geen bewijs was voor eventuele positieve effecten van chelatietherapie in de behandeling van hart- en vaatziekten.[8]

De hartlongchirurg Peter van de Schaar is een van de bekendste pleitbezorgers van chelatietherapie in Nederland. De Vereniging tegen de Kwakzalverij ageert regelmatig tegen chelatietherapie en verkoos Van de Schaar tot nummer 8 in de lijst van de top 20 kwakzalvers van de 20ste eeuw.[9]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. (en) Cotter LH Treatment of lead poisoning by chelation. Journal of the American Medical Association. 1954. DOI:10.1001/jama.1954.73690280005007c. PMID 13162827
  2. (en) Born T, Kontoghiorghe CN, Spyrou A, Kolnagou A, Kontoghiorghes GJ EDTA chelation reappraisal following new clinical trials and regular use in millions of patients: review of preliminary findings and risk/benefit assessment. Toxicol. Mech. Methods. 2013 Jan;23(1):11–7. DOI:10.3109/15376516.2012.730562. PMID 22991933.
  3. (en) Kontoghiorghes GJ The proceedings of the 20th International Conference on Chelation held in the USA: advances on new and old chelation therapies. Toxicol. Mech. Methods. 2013 Jan;23(1):1–4. DOI:10.3109/15376516.2012.720305. PMID 22900514.
  4. (en) Cunningham MJ, Nathan DG New developments in iron chelators. Curr Opin Hematol. 2005 Mar 1;12(2):129–34. PMID 15725903. Gratis volledige artikel: https://web.archive.org/web/20150924032816/http://www.idpas.org/pdf/4097.pdf
  5. (en) Chen K-H, Lin J-L, Lin-Tan D-T, Hsu H-H, Hsu C-W, Hsu K-H, et al. Effect of chelation therapy on progressive diabetic nephropathy in patients with type 2 diabetes and high-normal body lead burdens. Am. J. Kidney Dis. [Internet]. 2012 Oct;60(4):530–8. DOI:10.1053/j.ajkd.2012.04.028. PMID 22721929. Gratis volledige artikel: https://web.archive.org/web/20140714124951/http://211.144.68.84:9998/91keshi/Public/File/16/60-4/pdf/1-s2.0-S0272638612008281-main.pdf
  6. (en) Roussel A-M, Hininger-Favier I, Waters RS, Osman M, Fernholz K, Anderson RA EDTA chelation therapy, without added vitamin C, decreases oxidative DNA damage and lipid peroxidation. Alternative medicine review 2009 Mar;14(1):56–61. PMID 19364193. Gratis volledige artikel: https://web.archive.org/web/20160411110654/http://ibcmt.com/2009-06-25-ChelationWithoutVitaminC-DecreasesOxidativeDNADamage.pdf
  7. (en) Villarruz MV, Dans A, Tan F Chelation therapy for atherosclerotic cardiovascular disease. Cochrane database of systematic reviews (Online). 2002;(4):CD002785. DOI:10.1002/14651858.CD002785. PMID 12519577.
  8. (en) Knudtson ML, Wyse DG, Galbraith PD, Brant R, Hildebrand K, Paterson D, et al. Chelation therapy for ischemic heart disease: a randomized controlled trial. JAMA. 2002 Jan;287(4):481–6. DOI:10.1001/jama.287.4.481. PMID 11798370. Gratis volledige artikel: https://web.archive.org/web/20130419030438/http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=321724.
  9. Vereniging tegen de Kwakzalverij: Informatie over Van der Schaar