Ard Schenk

Ard Schenk Vlag van Nederland
Ard Schenk
Persoonlijke informatie
Volledige naam Adrianus Schenk
Geboortedatum 16 september 1944
Geboorteplaats Anna Paulowna
Geboorteland Vlag van Nederland Nederland
Sportieve informatie
Specialisatie(s) Allround
Trainer/coach Anton Huiskes
Actieve jaren 1963-1974
Medailleoverzicht
Evenement 1 Goud 2 Zilver 3 Brons
Olympische Winterspelen 3 1 0
WK Allround 3 2 2
WK Sprint 0 0 2
EK Allround 3 1 0
Totaal (16 medailles) 9 4 4
Medailles
Portaal  Portaalicoon   Schaatsen

Adrianus (Ard) Schenk (Anna Paulowna, 16 september 1944) is een Nederlandse voormalige langebaanschaatser. Schenk werd driemaal wereldkampioen allround bij de amateurs en eenmaal bij de profs. Daarnaast won hij drie gouden olympische titels en werd hij even vaak Europees kampioen bij de amateurs en een keer bij de profs.

De jaren dat Schenk zijn schaatssuccessen vierde, gaan door voor het tijdperk van 'Ard en Keessie'. Met Keessie wordt Kees Verkerk bedoeld, zijn belangrijkste Nederlandse rivaal op het ijs. Schenk en Verkerk waren tijdens hun schaatsloopbaan immens populair in Nederland.

Biografie

Ard Schenk in 1965.
Polygoon-journaal over de nationale kampioenschappen schaatsen in 1965.

Schenk werd geboren als zoon van de boer Klaas Schenk, die later coach van de Nederlandse schaatsploeg zou worden, en Elisabeth Bakker.

Schenk maakte deel uit van een zeer sterke lichting, die in de jaren zestig opkwam. In 1965 debuteerde hij onder leiding van coach Anton Huiskes met een derde plaats bij de WK allround. Het jaar daarna werd hij Europees kampioen in dezelfde discipline, en aan het eind van het seizoen stond hij eerste op de wereldranglijst.

Aanvankelijk werd Schenk in Nederland overklast door Verkerk, die in 1966 wereldkampioen werd en in 1967 zowel het EK als het WK op zijn naam schreef. Ook kwam Schenk nog weleens ten val, zoals in 1967 bij de EK, in 1969 bij de WK en in 1972 bij de Olympische Spelen. Vanaf 1970 was hij drie jaar achter elkaar de beste schaatser bij de amateurs ter wereld. In 1970 en 1972 combineerde hij de wereldtitel met de Europese. In 1971 werd hij wereldkampioen met winst op drie van de vier afstanden en reed hij dat seizoen op de 1500 meter in Davos voor het eerst onder de twee minuten, in 1972 won hij ze allemaal.

Bij de Olympische Spelen van 1972 in Sapporo verspeelde Schenk met een val zijn kansen op de 500 meter, maar daarna was hij van zeldzame klasse: hij won het goud op de drie overige afstanden. Bij de 10.000 meter werd op aandringen van trainer Leen Pfrommer de startvolgorde gewijzigd, zodat Verkerk in plaats van Schenk als eerste zou starten. Verkerk had totdat Schenk op het ijs verscheen, de beste tijd neergezet.[1]

Schenk grossierde in wereldrecords: hij reed er achttien gedurende zijn carrière. Aan het eind van het seizoen 1970-1971 stonden alle records, behalve die op de 500 meter, kleine vierkamp en sprintvierkamp op zijn naam (1000, 1500, 3000, 5000, 10.000 meter, grote vierkamp). Hij was ook de eerste die onder de vijftien minuten reed op de 10.000 meter en de 1500 meter binnen de twee minuten.

Aan het eind van het seizoen 1972 stapte Schenk, samen met een dozijn andere topschaatsers, over naar het nieuw opgestarte profcircuit van de International Speed Skating League en werd daar één keer wereldkampioen. Tot 1976 stond Schenk bovenaan de wereldranglijst aller tijden, de zogenaamde Adelskalender.

Na zijn actieve loopbaan was Schenk kort schaatsverslaggever bij Studio Sport. Later trad hij op als chef de mission van de Nederlandse afvaardiging bij de Olympische Winterspelen van 1992, 1994 en 1998. Sinds 1 november 2012 is hij ambassadeur van het schoonrijden.[2] Van beroep was hij fysiotherapeut in Purmerend.

Schenk verkocht zijn medailles en besteedde dit geld aan verschillende vakanties waaronder het maken van een trip door Amerika met een Ford Galaxie, die hij na afloop aan de jeugd van New York heeft geschonken.

Onderscheidingen

Privéleven

Schenk trouwde op 18 oktober 1975 te Amstelveen met Christine Schermeij, die zes weken later plotseling overleed aan hartklachten. In 2004 trad hij opnieuw in het huwelijk.

Records

Persoonlijke records

Afstand Tijd Datum Baan
500 meter 38,9 15 januari 1971 Vlag van Zwitserland Davos
1000 meter 1.18,8 20 februari 1971 Vlag van Duitsland Inzell
1500 meter 1.58,7 16 januari 1971 Vlag van Zwitserland Davos
3000 meter 4.08,3 2 maart 1972 Vlag van Duitsland Inzell
5000 meter 7.09,8 4 maart 1972 Vlag van Duitsland Inzell
10.000 meter 14.55,9 14 maart 1971 Vlag van Duitsland Inzell

Wereldrecords

Nr. Afstand Tijd Datum Baan
1. 1500 meter 2.06,2 26 januari 1966 Vlag van Zwitserland Davos
2. 3000 meter 4.26,2 29 januari 1966 Vlag van Duitsland Inzell
3. 1500 meter 2.05,3 30 januari 1966 Vlag van Duitsland Inzell
4. 3000 meter 4.18,4 25 februari 1967 Vlag van Duitsland Inzell
5. 1000 meter 1.20,6 28 februari 1967 Vlag van Duitsland Inzell
6. 1000 meter 1.20,6 5 februari 1968 Vlag van Zwitserland Davos
7. 3000 meter 4.12,6 15 januari 1971 Vlag van Zwitserland Davos
8. 1500 meter 1.58,7 16 januari 1971 Vlag van Zwitserland Davos
9. Grote vierkamp 171,317 31 januari 1971 Vlag van Noorwegen Oslo
10. 10.000 meter 15.01,6 14 februari 1971 Vlag van Zweden Göteborg
11. Grote vierkamp 171,130 14 februari 1971 Vlag van Zweden Göteborg
12. 1000 meter 1.18,8 20 februari 1971 Vlag van Duitsland Inzell
13. 5000 meter 7.12,0 13 maart 1971 Vlag van Duitsland Inzell
14. 10.000 meter 14.55,9 14 maart 1971 Vlag van Duitsland Inzell
15. Grote vierkamp 168,248 14 maart 1971 Vlag van Duitsland Inzell
16. 3000 meter 4.08,3 2 maart 1972 Vlag van Duitsland Inzell
17. 5000 meter 7.09,8 3 maart 1972 Vlag van Duitsland Inzell
18. Grote vierkamp 167,420 5 maart 1972 Vlag van Duitsland Inzell

Wereldrecords laaglandbaan (officieus)

Nr. Afstand Tijd Datum Baan
1. 1500 meter 2.07,2 22 januari 1966 Vlag van Nederland Deventer
2. 10.000 meter 15.13,4 30 januari 1971 Vlag van Noorwegen Oslo
3. 1500 meter 2.02,3 31 januari 1971 Vlag van Noorwegen Oslo
4. 5000 meter 7.18,8 13 februari 1971 Vlag van Zweden Göteborg
5. 10.000 meter 15.01,6 14 februari 1971 Vlag van Zweden Göteborg
6. 10.000 meter 15.01,35 3 februari 1972 Vlag van Japan Sapporo

Adelskalender

Ard Schenk heeft twee periodes aan de top van de Adelskalender gestaan: eerst van 30 januari 1966 tot 26 februari 1967 (394 dagen) en een tweede keer van 13 februari 1971 tot 13 maart 1976 (1.855 dagen). In totaal heeft Ard Schenk 2.249 dagen aan de top van de Adelskalender gestaan.

Hieronder staan de persoonlijke records (PR's) waarmee Ard Schenk aan de top van de Adelskalender kwam en de PR's die hij had staan toen hij van de eerste plek verdreven werd. Tevens zijn de gegevens weergegeven van de schaatsers die voor en na hem aan de top van de lijst stonden.

Datum 500 m 1500 m 5000 m 10.000 m Punten Voorganger / Opvolger
26-01-1966 41,6 2.06,9 7.38,6 15.47,8 177,150 Vlag van Noorwegen Per Ivar Moe
30-01-1966 41,0 2.05,3 7.35,2 16.02,8 176,426
26-02-1967 40,7 2.04,2 7.35,2 15.51,2 175,180
28-02-1967 42,0 2.03,9 7.26,6 15.35,2 174,720 Vlag van Nederland Kees Verkerk
03-02-1968 41,7 2.03,9 7.26,6 15.35,2 174,420 Vlag van Nederland Kees Verkerk
05-02-1968 40,0 2.02,5 7.38,1 15.33,5 173,318 Vlag van Noorwegen Magne Thomassen
07-02-1968 40,8 2.02,6 7.26,6 15.35,2 173,086 Vlag van Nederland Kees Verkerk
16-01-1971 39,9 1.58,9 7.13,2 15.03,6 168,033 Vlag van Nederland Kees Verkerk
13-02-1971 38,9 1.58,7 7.18,8 15.13,4 168,016
04-03-1972 38,9 1.58,7 7.09,8 14.55,9 166,241
13-03-1976 39,28 1.55,61 7.07,82 14.59,09 165,553 Vlag van Nederland Hans van Helden[3]

Resultaten

Drie gouden medailles bij de Olympische Spelen van 1972.
Jaar NK Allround EK Allround Olympische Spelen WK Allround WK Sprint EK ISSL WK ISSL
1964 2 Zilver - 13e 1500m 7e
1965 1 Goud 5e 3 Brons
1966 2 Zilver 1 Goud 2 Zilver
1967 2 Zilver 15e 2 Zilver
1968 1 Goud 6e 13e 500m
2 Zilver 1500m
3 Brons
1969 3 Brons 4e 13e
1970 1 Goud 1 Goud 1 Goud 6e
1971 2 Zilver 2 Zilver 1 Goud 3 Brons
1972 1 Goud 34e 500m
1 Goud 1500m
1 Goud 5000m
1 Goud 10000m
1 Goud 3 Brons
1973 1 Goud 1 Goud
1974 6e

Medaillespiegel

Kampioenschap Goud 1 Goud Zilver 2 Zilver Brons 3 Brons
NK Allround 3 4 1
EK Allround 3 1 0
Olympische Spelen 3 1 0
WK Allround 3 2 2
WK Sprint 0 0 2
EK Allround - ISSL 1 0 0
WK Allround - ISSL 1 0 0

Trivia

  • Schenk en Verkerk kwamen voor het eerst tegen elkaar uit in Graft op 17 februari 1963. Zij troffen elkaar op de 10 kilometer. Schenk won die afstand, maar Verkerk het eindklassement. Op basis van die resultaten werden beiden opgenomen in de nationale kernploeg.
  • Zanger Johnny Hoes schreef over Schenk en Verkerk het lied "Ard en Keessie" waarmee hij in 1966 de hitparade haalde.
  • Sinds 1990 bestaat er de Ard Schenk Award die jaarlijks wordt uitgereikt.
  • In 2004 eindigde hij op nr. 114 in de verkiezing van de Grootste Nederlander.
  • In 2008 was er onder leiding van Schenk een commissie die in opdracht van de KNSB onderzoek deed naar hervormingen in de sportstructuur.
  • In 2009 verscheen Ard Schenk, de biografie van Bert Wagendorp, Wybren de Boer en Frans Oosterwijk. De eerste oplage (8.000 exemplaren) was binnen vier dagen uitverkocht.
  • In 2011 verscheen Je tweede jeugd begint nu van Schenk, samen met Edwin van den Dungen.
  • In 2020 eindigde Schenk op de 9e plek in de verkiezing van de beste Nederlandse Olympiër aller tijden, georganiseerd door het radioprogramma Langs de lijn en omstreken op NPO Radio 1.[4]

Externe link

  • Een avond met Ard en Keessie NPS 5 januari 2005
Bronnen, noten en/of referenties
  • (en) Adelskalender
  • (en) SpeedskatingBase.eu with link to results from A. Schenk
  • (en) PR's van Schenk op Jakub Majerski's Speedskating Database
  • Ard Schenk op SchaatsStatistieken.nl

  1. "Ard Schenk sjoemelde met schaatsloting in 1972" Algemeen Dagblad 11 november 2009. Gearchiveerd op 14 november 2009.
  2. "Schaatslegende Ard Schenk Ambassadeur Schoonrijden" LVS 1 november 2012. Gearchiveerd op 24 september 2020.
  3. Adelskalender pagina's van Evert Stenlund
  4. Ard Schenk: Apollo was ongenaakbaar, zelfs op ijs als schuurpapier. nos.nl. Geraadpleegd op 2 augustus 2020.
  • Bal, Rien and Van Dijk, Rob. Schaatskampioenen, alles over het seizoen 68-69. Amsterdam, the Netherlands: N.V. Het Parool, 1969.
  • Froger, Fred R. Topsporters: Ard Schenk * Kees Verkerk. Bussum, the Netherlands: Van Holkema & Warendorf, 1967.
  • ___________ Winnaars op de schaats, Een Parool Sportpocket. Amsterdam, the Netherlands: N.V. Het Parool, 1968.
  • Koomen, Theo. 10 Jaar Topschaatsen. Laren (NH), the Netherlands: Uitgeverij Luitingh, 1971. ISBN 90-245-0114-8.
  • _________ Topschaatsen 1972. Laren (NH), the Netherlands: Uitgeverij Luitingh, 1972. ISBN 90-245-0152-0.
  • _________ Topschaatsen 3. Laren (NH), the Netherlands: Uitgeverij Luitingh, 1973. ISBN 90-245-0194-6.
  • Maaskant, Piet. Flitsende IJzers, De geschiedenis van de schaatssport. Zwolle, the Netherlands: La Rivière & Voorhoeve, 1967.
  • _________ Heya, Heya! Het nieuwe boek van de Schaatssport. Zwolle, the Netherlands: La Rivière & Voorhoeve, 1970.
  • Peereboom, Klaas. Van Jaap Eden tot Ard Schenk. Baarn, the Netherlands: De Boekerij, 1972. ISBN 90-225-0346-1.
  • Schenk, Ard and Racké, Fred. Ard Apart, mijn groei naar de top. Alkmaar, the Netherlands: Verenigde Noordhollandse Dagbladen, 1971.
  • Van Eyle, Wim. Een Eeuw Nederlandse Schaatssport. Utrecht, the Netherlans: Uitgeverij Het Spectrum, 1982. ISBN 90-274-9476-2.
  • Witkamp, Anton en Koning, Dolf (eds.). Schaatsgoud '72. Bussum, the Netherlands: Teleboek NV, 1972. ISBN 90-6122-204-4.
Logo van de Olympische Spelen
· · Sjabloon bewerken
Logo van de Olympische Spelen
Pictogram schaatsen
Pictogram schaatsen
Schaatsen: 1500 meter mannen

1924: Clas Thunberg · 1928: Clas Thunberg · 1932: Jack Shea · 1936: Charles Mathiesen · 1948: Sverre Farstad · 1952: Hjalmar Andersen · 1956: Jevgeni Grisjin/Joeri Michajlov · 1960: Jevgeni Grisjin/Roald Aas · 1964: Ants Antson · 1968: Kees Verkerk · 1972: Ard Schenk · 1976: Jan Egil Storholt · 1980: Eric Heiden · 1984: Gaétan Boucher · 1988: André Hoffmann · 1992: Johann Olav Koss · 1994: Johann Olav Koss · 1998: Ådne Søndrål · 2002: Derek Parra · 2006: Enrico Fabris · 2010: Mark Tuitert · 2014: Zbigniew Bródka · 2018: Kjeld Nuis · 2022: Kjeld Nuis

Pictogram schaatsen
Pictogram schaatsen
Schaatsen: 5000 meter mannen

1924: Clas Thunberg · 1928: Ivar Ballangrud · 1932: Irving Jaffee · 1936: Ivar Ballangrud · 1948: Reidar Liaklev · 1952: Hjalmar Andersen · 1956: Boris Sjilkov · 1960: Viktor Kositsjkin · 1964: Knut Johannesen · 1968: Fred Anton Maier · 1972: Ard Schenk · 1976: Sten Stensen · 1980: Eric Heiden · 1984: Tomas Gustafson · 1988: Tomas Gustafson · 1992: Geir Karlstad · 1994: Johann Olav Koss · 1998: Gianni Romme · 2002: Jochem Uytdehaage · 2006: Chad Hedrick · 2010: Sven Kramer · 2014: Sven Kramer · 2018: Sven Kramer · 2022: Nils van der Poel

Pictogram schaatsen
Pictogram schaatsen
Schaatsen: 10.000 meter mannen

1924: Julius Skutnabb · 1928: afgelast · 1932: Irving Jaffee · 1936: Ivar Ballangrud · 1948: Åke Seyffarth · 1952: Hjalmar Andersen · 1956: Sigge Ericsson · 1960: Knut Johannesen · 1964: Jonny Nilsson · 1968: Johnny Höglin · 1972: Ard Schenk · 1976: Piet Kleine · 1980: Eric Heiden · 1984: Igor Malkov · 1988: Tomas Gustafson · 1992: Bart Veldkamp · 1994: Johann Olav Koss · 1998: Gianni Romme · 2002: Jochem Uytdehaage · 2006: Bob de Jong · 2010: Lee Seung-hoon · 2014: Jorrit Bergsma · 2018: Ted-Jan Bloemen · 2022: Nils van der Poel

· · Sjabloon bewerken

Onofficiële Europese kampioenschappen
1891: Onbeslist · 1892: Onbeslist · 1946: Göthe Hedlund
Officiële Europese kampioenschappen
1893: Rudolf Ericson · 1894: Onbeslist · 1895: Alfred Næss · 1896: Julius Seyler · 1897: Julius Seyler · 1898: Gustaf Estlander · 1899: Peder Østlund · 1900: Peder Østlund · 1901: Rudolf Gundersen · 1902: Johan Schwartz · 1903: Onbeslist · 1904: Rudolf Gundersen · 1905: Johan Vikander · 1906: Rudolf Gundersen · 1907: Moje Öholm · 1908: Moje Öholm · 1909: Oscar Mathisen · 1910: Nikolaj Stroennikov · 1911: Nikolaj Stroennikov · 1912: Oscar Mathisen · 1913: Vasilij Ippolitov · 1914: Oscar Mathisen · 1922: Clas Thunberg · 1923: Harald Strøm · 1924: Roald Larsen · 1925: Otto Polacsek · 1926: Julius Skutnabb · 1927: Bernt Evensen · 1928: Clas Thunberg · 1929: Ivar Ballangrud · 1930: Ivar Ballangrud · 1931: Clas Thunberg · 1932: Clas Thunberg · 1933: Ivar Ballangrud · 1934: Michael Staksrud · 1935: Karl Wazulek · 1936: Ivar Ballangrud · 1937: Michael Staksrud · 1938: Charles Mathiesen · 1939: Alfons Bērziņš · 1947: Åke Seyffarth · 1948: Reidar Liaklev · 1949: Sverre Farstad · 1950: Hjalmar Andersen · 1951: Hjalmar Andersen · 1952: Hjalmar Andersen · 1953: Kees Broekman · 1954: Boris Sjilkov · 1955: Sigge Ericsson · 1956: Jevgeni Grisjin · 1957: Oleg Gontsjarenko · 1958: Oleg Gontsjarenko · 1959: Knut Johannesen · 1960: Knut Johannesen · 1961: Viktor Kositsjkin · 1962: Robert Merkoelov · 1963: Nils Egil Aaness · 1964: Ants Antson · 1965: Eduard Matoesevitsj · 1966: Ard Schenk · 1967: Kees Verkerk · 1968: Fred Anton Maier · 1969: Dag Fornæss · 1970: Ard Schenk · 1971: Dag Fornæss · 1972: Ard Schenk · 1973: Göran Claeson · 1974: Göran Claeson · 1975: Sten Stensen · 1976: Kay Arne Stenshjemmet · 1977: Jan Egil Storholt · 1978: Sergej Martsjoek · 1979: Jan Egil Storholt · 1980: Kay Arne Stenshjemmet · 1981: Amund Sjøbrend · 1982: Tomas Gustafson · 1983: Hilbert van der Duim · 1984: Hilbert van der Duim · 1985: Hein Vergeer · 1986: Hein Vergeer · 1987: Nikolaj Goeljajev · 1988: Tomas Gustafson · 1989: Leo Visser · 1990: Bart Veldkamp · 1991: Johann Olav Koss · 1992: Falko Zandstra · 1993: Falko Zandstra · 1994: Rintje Ritsma · 1995: Rintje Ritsma · 1996: Rintje Ritsma · 1997: Ids Postma · 1998: Rintje Ritsma · 1999: Rintje Ritsma · 2000: Rintje Ritsma · 2001: Dmitri Sjepel · 2002: Jochem Uytdehaage · 2003: Gianni Romme · 2004: Mark Tuitert · 2005: Jochem Uytdehaage · 2006: Enrico Fabris · 2007: Sven Kramer · 2008: Sven Kramer · 2009: Sven Kramer · 2010: Sven Kramer · 2011: Ivan Skobrev · 2012: Sven Kramer · 2013: Sven Kramer · 2014: Jan Blokhuijsen · 2015: Sven Kramer · 2016: Sven Kramer · 2017: Sven Kramer · 2019: Sven Kramer · 2021: Patrick Roest · 2023: Patrick Roest

Voorganger:
Wim Cornelis
Chef de mission Nederland op de Olympische Winterspelen
1992-1998
Opvolger:
Leo Visser
Bibliografische informatie