Léo Malet
Léo Malet | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Léon Malet |
Jaiotza | Montpellier, 1909ko martxoaren 7a |
Herrialdea | Frantzia |
Lehen hizkuntza | frantsesa |
Heriotza | Châtillon, 1996ko martxoaren 3a (86 urte) |
Hobiratze lekua | Cemetery of Châtillon (en) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | idazlea, poeta eta gidoilaria |
Jasotako sariak | ikusi
|
Mugimendua | surrealismoa |
Sinesmenak eta ideologia | |
Alderdi politikoa | Internationalist Workers Party (en) |
Léo Malet (Montpellier, Frantzia, 1909ko martxoaren 7a - Paris, Frantzia, 1996ko martxoaren 3a) frantses idazlea izan zen.
Biografia
1925ean Parisen hartu zuen bizilekua, eta han, talde anarkistetan sartu zen. Besteren kontura bizi zen, eta umorista gisa lan egiten saiatu zen. Baina, 1931n André Breton ezagutu zuenean, idazten hastea erabaki zuen. Surrealisten taldean sartu zen, eta hainbat agerraldi artistiko, politiko eta literariotan parte hartu zuen.
1936an argitaratu zuen lehenengo poema-bilduma: Ne pas voir plus loin que le bout de son sexe ("Ez ikusi bere sexuaren muturretik urrunago"). Ondoren, 1937an J'arbre comme cadavre argitaratu zuen, eta 1940an Hurle à la vie ("Bizitzari oihu egin"). 1940an preso hartu zuten, ezkerralde bakezalearekin lotura zuelako, eta Alemaniara eraman zuten.
1941ean Parisa itzuli zenean, polizia-eleberriak idazten hasi zen, ezizenak erabiliz (Frank Hardin, Leo Latimer). 1943an, 120, rue de la Gare lanean, Nestor Burma detektibe pribatua sortu zuen, gizakiaren pesimismoaren agergarria. Nestor Burma hogeita hamarren bat eleberritako heroia izan zen, Nouveaux Mystères de Paris sailekoa, bereziki. Sail horretako istorioak auzoetan kokatzen dira: Fièvre au Marais, 1955; Brouillard au pont de Tolbiac, 1956; Les Eaux troubles de Javel, 1957; Du rébecca rue des Rosiers, 1958.
Ilusio iraultzaileetara itzulirik, bere bilakaeraren giltzarria trilogia baten bidez erakutsi zuen: La vie est dégueulasse (1948, "Bizitza nazkagarria da"); Le soleil n'est pas pour nous (1949, "Eguzkia ez da guretzat"); Sueur aux tripes (1969, "Izerdia hesteetan"). Omer Refreger eta Jean de Selneuves ezizenekin abenturazko eleberriak argitaratu zituen.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- i
- e
- a
- Eileen Agar
- Jean Arp
- Eugène Atget
- Hans Bellmer
- Jacques-André Boiffard
- Bill Brandt
- Victor Brauner
- Fanny Brennan
- Emmy Bridgwater
- Luis Buñuel
- Claude Cahun
- Leonora Carrington
- Ithell Colquhoun
- Gala Dalí
- Salvador Dalí
- Jean Dallaire
- Paul Delvaux
- Óscar Domínguez
- Christian Dotremont
- Marcel Duchamp
- Marcel Duhamel
- Curt Echtermeyer
- Max Ernst
- Leonor Fini
- Gordon Onslow Ford
- Esteban Francés
- Alberto Giacometti
- Julio González
- Jane Graverol
- Jacques Hérold
- Valentine Hugo
- Frida Kahlo
- Wifredo Lam
- Jacqueline Lamba
- Dora Maar
- Conroy Maddox
- René Magritte
- Georges Malkine
- Marcel Mariën
- André Masson
- Roberto Matta
- Mikuláš Medek
- Oscar Mellor
- John Melville
- E. L. T. Mesens
- Lee Miller
- Desmond Morris
- Joan Miró
- Méret Oppenheim
- Wolfgang Paalen
- Benjamín Palencia
- Roland Penrose
- Man Ray
- Toni del Renzio
- Kay Sage
- Kurt Seligmann
- André Souris
- Martin Stejskal
- Jindřich Štyrský
- Maurice Tabard
- Yves Tanguy
- Dorothea Tanning
- Karel Teige
- Kristians Tonny
- Toyen
- Albert Valentin
- Remedios Varo
- James F. Walker
- Unica Zürn
- Philipp Humm
teorikoak
- Maxime Moses Alexandre
- Guillaume Apollinaire
- Louis Aragon
- Antonin Artaud
- Jacques Baron
- Georges Bataille
- André Breton
- Roger Caillois
- Nicolas Calas
- René Crevel
- René Daumal
- Robert Desnos
- Vratislav Effenberger
- Paul Éluard
- Renée Gauthier
- Roger Gilbert-Lecomte
- Yvan Goll
- Julien Gracq
- Irène Hamoir
- Georges Hugnet
- Alfred Jarry
- Nelly Kaplan
- Petr Král
- Jacques Lacan
- Philip Lamantia
- Comte de Lautréamont
- Marcel Lecomte
- Michel Leiris
- Georges Limbour
- Léo Malet
- Joyce Mansour
- Robert Melville
- René Ménil
- Max Morise
- Pierre Naville
- Vítězslav Nezval
- Paul Nougé
- Paul Păun
- Benjamin Péret
- Francis Ponge
- Jacques Prévert
- Raymond Queneau
- Herbert Read
- Pierre Reverdy
- Georges Sadoul
- Louis Scutenaire
- Philippe Soupault
- André Thirion
- Dylan Thomas
- Tristan Tzara
- Jacques Vaché
- Marianne Van Hirtum
- Roger Vitrac
- Acéphale
- Les Automatistes
- Birminghamho surrealistal
- Britainiar Talde Surrealista
- Bureau of Surrealist Research
- Chicagoko Imagistak
- Chicagoko Talde Surrealista
- Dau al Set
- Fighting Cock Society
- The Firesign Theatre
- The Goons
- Grup d'Elx
- La Mandrágora
- Monty Python
- Refus Global
- The Surrealist Group in Stockholm
- Manifestu surrealista
- Automatismo surrealista
- Zinema surrealista
- Musika surrealista
- Teknika surrealistak
- Umore surrealista
- Exposition Internationale du Surréalisme
- London International Surrealist Exhibition
- Emakume surrealistak
- Dada
- Espresionismo abstraktu
- Metodo paranoiko-kritiko
- Datuak: Q551757
- Multimedia: Léo Malet / Q551757